Haf?zalar?m?z? biraz yoklayal?m. 2010 y?l?nda Tunuslu seyyar sat?c? Muhammet Buazizi’nin kendini yakmas?yla ba?layan Arap bahar? di?er ülkelere yay?lm??, baz? rejimlerin de?i?mesiyle devam etmi?ti.
M?s?r'da Hüsnü Mübarek'in istifas?yla bo?alan koltu?a Sisi oturmu?tu. Libya’da Kaddafi’nin cesedi vah?i bir hayvan gibi günlerce lanet okumak için bir binada bekletilmi?ti. Gösterilerin Suriye’deki bölümü 15 Mart 2011 tarihinde ba?lad?. Sonras?nda bat?l? devletlerin Esat’?n devrilmesi hevesiyle iç sava?a dönü?en süreç, 2016 y?l?na kadar sürdü. Bu tarihten itibaren muhaliflere deste?ini çeken Bat?, Türkiye’yi hem Suriye hem de mültecilerle ba? ba?a b?rakt?. Size para verelim denilerek, e?itim düzeyi yüksek olanlar? ald?lar, gerisini bize b?rakmay? tercih ettiler. Türkiye bu mülteciler için büyük paralar harcarken, Bat? verdi?i sözü dahi tutmaktan acizdi. Rusya’n?n giderek denklemde gücünü sahaya yans?tmas?yla Esat, kaybedilen topraklar? geri almaya ba?lad?. Var?lan mutabakat metinleri hiçe say?ld?. Gelinen noktada ?dlib’de kördü?üm haline gelmi? bir karma?ayla kar?? kar??yay?z. Bu süre içinde mülteciler en çok Türkiye’yi zor durumda b?rak?yor.
Türkiye’nin gitmek isteyen mülteciler konusunda ald??? karar sonras? olu?an iklim, Avrupa için yüz karas? bir durum haline geldi. Engellememe karar? asl?nda, dünyan?n yüzüne tutulan bir aynad?r. AB de?erlerinin ne i?e yarad???n?, kimin için dikkate al?nd???n? görmü? olduk.
Sadece Suriyeli mültecilerin Avrupa yolunda olmad?klar?n? biliyoruz. Hatta, gitmek isteyenlerin ço?unlu?unun Afganistan uyruklu mülteciler oldu?u ifade ediliyor. Irakl?lar var. Ba?ka ülkelerden gelenler var. Dünyan?n bu taraf?nda i?lerin yolunda olmad??? bir sürü yer var. Bu co?rafyada olan biten fenal?klar?n üzerinde kimlerin parmak izleri var? Bunlar bilinirse, Türkiye için durum daha net bir ?ekil al?r. Yak?n gelecekte ba?ka hangi ülkelerin kar??t?r?laca??n? bilmiyoruz. Fakat ilginin nerelerde yo?unla?t???n? kestirmek zor de?il. Olu?turulacak yeni istikrars?zl?k alanlar?ndan en çok hangi ülkelerin etkilenece?ini tahmin edebiliyoruz. Yani mesele sadece bugün u?ra?t???m?z Suriye veya Suriyeli göçmen konusuyla s?n?rl? de?il. Göçmen konusunun son derece dikkatli analiz edilmesi gerekiyor. Büyük de?i?imleri beraberlerinde getirdikleri ortada. Tarihteki büyük göçlerin devasa de?i?imleri nas?l tetikledi?ini hat?rlayal?m. Bu anlamda Türkiye’nin konumu göz önünde bulundurulursa, risklerin seviyesi anla??l?r.
Ülkemiz özelinde, üzerimizde bu güne kadar denenen senaryolar ba?ar?s?z oldu. Orta ve uzun vadede mülteciler konusunun çok önemsenmesi gerekti?ini ifade etmek istiyorum. Türkiye’yi bölme planlar?nda, yeni fay hatlar? olu?turulurken göçmenlerin durumu dikkatlerden kaçmamal?d?r. ?ktidar?yla, muhalefetiyle tüm aktörlerin ülkenin bekas? ortak noktas?nda bulu?mas? çok önemli. Bu bak?mdan topluma verilecek mesajlar?n, ortak vatan perspektifi ile de?erlendirilmesi, hassasiyetle ifade edilmesi gerekiyor.
Evine misafir gelen Anadolu insan?, en güzel yiyecekleri, en rahat dö?e?i misafirlerine sunar. Bu anlamda bu güne kadar toplumun ortaya koydu?u mülteci tavr? son derece k?ymetlidir. Asl?nda bir göçmen ülkesi durumunda olan Türkiye, geçmi?inde bu hareketleri deneyimledi. Ancak tek seferde dört milyonun büyük oranda sorunsuz kabullenilmesi taktirle kar??lanmal?d?r. Buradan hareketle, en do?ru çözümün dünyan?n deste?iyle mültecilerin istikrara kavu?turulacak ülkelerine geri dönü?ü oldu?u aç?kt?r.