Türkiye dünyan?n en büyük 20 ekonomisi içinde yer al?yor. Virüsün dünya ekonomisine etkilerini önümüzdeki günlerde daha net görece?iz. Olas? etkileri için her ülke baz? mali paketler aç?klad?. Türkiye de gerekli ekonomik tedbirlerin al?nd???n? belirterek, finansal deste?in ayr?nt?lar?n? verdi. Bunlar?n ne denli i?e yarayaca??n? ya?ayarak ö?renece?iz.
Almanya 614 milyar dolarl?k dev bir paket aç?klad?. Gerekirse art?rabilece?ini ekledi. Almanya üretim ekonomisine sahip bir ülke. Bu taraf?n?n, finansal deste?e özgüven olarak yans?d???n? anlamak güç de?il. Alman ekonomisinin temelleri sa?lam, bütçeleri her y?l rekora varan fazla veriyor. Bu rekorlar?n içinde t?bbi cihaz, makine üretimleri önemli bir yere sahip. Böyle bir ülkenin mevcut salg?n hastal?k durumunda gereksinimlerini kar??layacak ?ekilde harekete geçmesi daha kolayd?r. Bu bak?mdan ülkelerin t?bbi altyap?lar? önem ta??yor. Fiziksel ve entelektüel altyap? ne kadar güçlüyse vakalarla o derece etkili mücadele edilebilir. Bu altyap?n?n sa?laml???n?n nedenleri ayr?ca önemli. Bunu anlamak için t?bbi cihaz üretimlerine bakmak gerekiyor.
Dünyada yüksek teknolojiyle t?bb? cihaz üretimi ve pazar paylar?na bak?ld???nda ABD, Japonya, Almanya ilk üç s?ray? payla?m?? durumdalar. Her y?l milyarlarca dolar ihracat yapabilmenin, bütün dünyada bu ülkelerin ürettikleri cihazlar?n sahip oldu?u sa?lam kalite alg?s?na ula?man?n kolay olmad???n? anlamak gerekiyor.
Amerika yüzde 40’?n üzerinde bir payla lider konumda iken, Japonya yüzde 12 ve Almanya yüzde 10’a varan oranlarla yap?lan yat?r?mlar?n kar??l???n? al?yor. Ça?da?, bilimsel e?itimle insana yat?r?m yapan ülkelerin fark?n? böylece görüyoruz. ?srail’in de çok ciddi bir yükseli? içinde oldu?u belirtiliyor. Yine Çin, bu alandaki teknolojik geli?imini üretime kayd?rarak önemli bir yer edinme potansiyeli ta??yor.
Türkiye’de ise durum pek parlak de?il. Bu ülkelerin t?bbi cihaz geli?tirmek ve üretmek için ay?rd?klar? ar-ge bütçeleri Türkiye ile k?yaslanamaz derecede yüksek kal?yor. Maalesef ülkemiz bu konuda tart??mas?z ithalatç? durumunda. Üretti?imiz malzemelerin ço?u dü?ük teknoloji ile imal edilen t?bbi materyaller. Yakla??k yüzde 10 civar?nda olan tüketimi kar??lama oran? beklentileri kar??lamaktan uzak. ?lk üçe giren ülkenin ortalama bütçelerinden ara?t?rma geli?tirme için harcad?klar? pay yüzde 8 iken, Türkiye yüzde 0,8 ile bir hayli geride kal?yor. Durum böyle iken bugün ya?anan t?bb? malzeme s?k?nt?s? kayg?lar?n? a?mak kolay olmayacakt?r. Elbette her geli?me de?erlidir. Fakat, ça?da? Türkiye hedefiyle yola ç?kan Atatürk cumhuriyetinden daha iyisini beklemek hakk?m?z. Bugün bütün dünyan?n “ Türkiye koronavirüse a?? geli?tirmek üzere" payla?malar?n? izlemek gururunu ya?amal?yd?k. Gelinen noktada bu ümit, ba?ka ülkelerden bekleniyor. Mesele sadece yukar?da bahsetti?im rakamlarla anla??lamaz. Atatürk Türkiye’sindeki reformlar ve kazan?mlar?n içi bo?alt?lmasayd? bugün nerede olurduk? sorusuna verilecek yan?t önemli. Muhtemelen her hastal??a sar?msak kürü önermezdik. Daha iyi reçeteleri, daha h?zl? hayata geçirirdik. Esas olan?n insana yap?lan yat?r?m oldu?unu bilirdik. Bu da ça?da? ve bilimin ?????nda bir e?itimle mümkün olur. Böyle olsayd?, kendileri için hayat?n? riske atan sa?l?k çal??anlar?n? anlar, onlara b?çak çekmezdik. Tam tersine alk??larla destek olurduk. Ve kritik süreçlerin iyi yönetilmesi kolayla??rd?. Sürecin bilim, bilgi, birikimle ilerletilmesi sa?lan?rd?. Kapsay?c? bir yakla??mla i? ehlince sürdürülürdü.
Gazeteciye b?çak çekerek tepki gösteren vatanda?? anlamak ne kadar zorsa, ailesi karantinada olan?n onlar? görmek için ?srar etmesi neticesinde, ald??? olumsuz cevap üzerine güvenlik görevlisini b?çaklayarak yaralamas?n? anlamak da bir o derece zordur. Gazetecilerin her zorlu?a ra?men haber alma özgürlü?ümüzün bekçileri oldu?unu bilmeliyiz. Ülkede günlerdir hemen her yetkili, gazeteci, profesörün ?srarla virüsün yay?lmamas? için yapmam?z gereken ne varsa anlatmas?na ra?men, en çok risk alt?nda olan hastane güvenli?i ve sa?l?k ekiplerinin sald?r?ya u?ramas? akla zarar bir durumu ifade ediyor. Hemen her kesimden kanaat önderleri soka?a ç?kmay?n diye uyar?rken, baz?lar?n?n sahillerde piknik yapmas? sokaklarda dola?mas?, sadece onlar? ilgilendirmiyor. Herkesi tehdit eden bir eylemdir. Hastanelerin kademeli olarak enfekte olan insanlara hizmet vermesi hedefleniyor. A??r? yo?unluk olursa sa?l?k altyap?s?n?n yerle bir olaca??n? anlamak için daha ne denmesi laz?m? Lütfen yetkililerin uyar?lar?na dikkat edelim. Sevdiklerimizi göremeden ölüm haberlerini alma durumuyla kar?? kar??ya kalabilece?imizi bilelim. Virüsün y?k?m kapasitesini anlamak için bir kaç ülkeye ve o ülkelerde yaratt??? tahribata bakmak yeterli olmal? diye dü?ünüyorum...