Tabii bu soru soruldu?unda herkesin akl?na a?a?? yukar? bir ?eyler geliyor. Ama biz buna popülizmden uzak, tarihi gerçeklere dayanan bir cevap verelim.
Öncelikle ve en çok ?ngilizler sevmez. Y?l 1908, o dönem ad? Reval olan Estonya ba?kentinin aç?klar?nda gizli bir görü?me yap?ld?. Bu görü?me ?ngiltere kral? 7.Edward ile Rus Çar? 2.Nikola aras?nda gerçekle?ti ve tarihe 1. Dünya Sava??’nda olu?an blokla?man?n temeli olarak geçti.
Görü?mede neler konu?uldu?u s?r, ancak daha sonraki y?llarda ya?ananlar nelerin konu?uldu?u konusunda ipuçlar? veriyor. Tarihçiler bu görü?melerde, ?ngiltere ve Rusya’n?n Osmanl? Devleti, Orta Asya ve Orta Do?u topraklar?n?n nas?l bölü?ülece?i konusunda bir planlaman?n yap?ld???n? tahmin ediyor. Ancak Mustafa Kemal’in Çanakkale Zaferi ile ba?lay?p, Kurtulu? Sava?? ile sonlanan üstün ba?ar?lar? birçok tarihi olay? tetiklemi?, sonuçta ?ngilizlerin Sevr plan? ka??t üzerinde kalarak tarihin tozlu raflar?na kalkm??t?r. ?ngiltere’nin ç?karlar?na tamamen ters bir Lozan Antla?mas? ile biten süreçten sonra ?ngilizler’de olu?an öfke Türkiye’de daha sonra “Atatürk’ü ?ngilizler mi zehirledi?” komplo teorisine kadar uzanacakt?.
***
Yunanlar sevmez. Evet bunun nedenini uzun uzun anlatmaya gerek yok. Kurtulu? Sava?? bizim için ne kadar büyük ve emsalsiz bir zafer ise Yunan’lar aç?s?ndan ise bir felaket olmu?tur. ?yonya bölgesini ele geçirip Büyük Bizans’? yeniden in?a etme ve ?stanbul’u tekrar onun ba?kenti Konstantinopolis yapma hayalleri feci bir ?ekilde sonland?. ?ngiliz plan? ile Sevr’i kabul ettirmek için Anadolu’ya giren Yunanlar sava? sonunda; 30 binden fazla ölü, yakla??k 50 bin yaral?, milyon dolarlarca sava? maliyeti ve ülkelerinde bu yenilgi ile olu?an siyasi istikrars?zl?k ile hiçbir ?ey elde edemeden evlerine döndüler.
***
Ermeniler sevmez. Osmanl?’n?n son dönemlerinde Büyük Ermenistan kurma amac? ile ayaklanan Ermeniler, Sevr haritas? ile hayallerine bir ad?m kala Mustafa Kemal’in o dönem Rusya ile yürüttü?ü do?ru politika ve do?uda Kaz?m Karabekir Pa?a’n?n askeri ba?ar?lar? neticesinde raz? geldikleri Gümrü Antla?mas? ile bu hayalleri sadece haritalarda kald?. Sonras?nda da Sovyet Rusya’n?n bir vilayeti konumuna geldi.
?ngilizi, Yunan’?, Ermeni’yi tarihsel anlamda anlamak mümkün. Ancak Türkiye’de do?up bu tarihi bilerek Atatürk’ü sevmemeyi anlamland?rmak gerçekten zor. Ülkemizde ?ngiliz emperyalizminin uygulay?c?s? Amerikan’n?n kas?tl? yönlendirmesiyle, Atatürk’ün kurdu?u laik, demokratik, ulusal bilince sahip Türkiye Cumhuriyeti’inin (dini hassasiyetilerin fark?nda olduklar?ndan) koskoca devrimleri, nas?l olduysa yaln?z dindarlara kar?? yap?lm?? kötülükler halini ald? . Oysa bütün ya?ananlara ra?men sava? sonras? Yunanistan ba?bakan? Venizelos Atatürk’ü, Anadolu’da yaratt??? de?i?imi dünyaya örnek göstererek 1934 y?l? Nobel Bar?? Ödülü’ne aday bile göstermi?ti. Çünkü bu devrimler “herkesin” hayat?n? güzelle?tirmek, Anadolu insan?n? sa?l?kl? ve geli?mi? bir birey yapmak için hayata geçirildi.
Bu konuda bir örnek vermek istiyorum. Oksijen gazetesinde Zülfü Livaneli’nin bu haftaki yaz?s?na lütfen bir bak?n. Orada Anadolu’nun o dönem durumunu anlatan ?air Ahmet Ha?im’in bir mektubunu payla??yor. Mektupta anlat?lan Anadolu ile bugünümüz k?yasland???nda Atatürk’ün bu ülke için ne demek oldu?u herkes taraf?ndan çok daha iyi anla??lacakt?r. Hem dindar vatanda?lar?m?z ?unu çok iyi bilirler ki; Allah, ancak akl?n?n, kalbinin ve niyetinin temizli?ini bildi?i bir kuluna böyle imkans?zl?klar içinde büyük zaferler nasip eder ve O’nun nasip etmedi?i hiçbir ?ey tesadüfen olmaz. Üstelik y?llar geçmesine ra?men hiçbir iftira ve kötüleme bu adam?n üzerine yap??m?yor, insanlar?m?z? etkilemiyor, nasihat ve uygulamalar? bugünde siyasetçilere yön veriyor. Bu bile Allah’?n büyük bir takdiri ve lütfu de?il midir?
Kurtulu? Sava?? mücadelesini ba?latan ve zaferle sonuçland?ran Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkada?lar? ile bu u?urda hayat?n? veren ?ehitlerimizi sayg? ve rahmetle an?yorum. ?zmir’in kurtulu?unun 102. Y?l? kutlu olsun.