Tüm dünya nefesini tutmu? ?ran’?n misillemesini bekliyor. 2010 y?l?ndan bu yana ?ranl? birçok bilim adam? ve üst düzey yönetici Amerika veya ?srail ba?lant?l? suikastlerle öldürüldü. Bu suikastlere ?ran’?n cevab? hep s?n?rl? oldu. Ancak bu defa durum biraz farkl?.
Trump’?n 2016 y?l?nda ba?kan olmas?yla Amerika’n?n Ortado?u yakla??m? dönemsel olarak da olsa de?i?ti. Çok kutuplu dünya düzenine geçi?in sanc?lar? ya?an?rken Amerika’n?n hesaps?zca Afganistan ve di?er Ortado?u ülkelerinden askerlerini çekmesi geride bir otorite bo?lu?u b?rakt?.
***
Biden göreve geldikten sonra durumu toparlamaya çal??sa da Covid salg?n? ve buna ba?l? olarak (dünya genelinde de ya?anan) ABD ekonomisinin girdi?i resesyonun sanc?lar? ile u?ra?mak zorunda kald?. ABD, daha önce deneyimlemedi?i bir ekonomik krizle bo?u?urken güç kaybetti?i Ortado?u’da kartlar yeniden kar?ld?.
Çin arabuluculu?unda ?ran-Suudi Arabistan yak?nla?t?, Rusya destekli Esad hükümetinin 13 y?ldan sonra devrilmeyece?i anla??ld? ve Emevi Camii’ne gitmeye kalkanlar yolda kald?. Bölgede Çin ve Rus yat?r?mlar? hat?r? say?l?r miktarda artt?. Bunlar ve bunlar gibi birçok geli?me art?k bölgesel nüfuzun el de?i?tirebilece?inin sinyallerini veriyor.
Dünya tarihinde hiçbir güç de?i?imi sava?s?z olmam??t?r. ??te meseleyi as?l korkutucu yapan bu. Bölgede ç?karlar? için Bat? ?srail’i, ?srail de Bat?'y? kullan?r durumda.
***
Rusya ve ?ran yerel silahl? gruplar üzerinden, Çin ise Ku?ak ve Yol projesi ile bölgeye hakim olma çabas?nda. Durum bir hayli kar???k. Bu geli?melerle ilgili okudu?um en deh?et verici yorum ise bir haberde Ortado?u analistinin Haniye suikastini Avusturya-Macaristan ar?idükü Ferdinand ve kar?s?n?n öldürülmesi ile ayn? sonuçlara evrilebilece?inden bahsetmesiydi.
Bildi?iniz üzere S?rpl? bir genç taraf?ndan ar?idük ve kar?s?n?n vurulmas?ndan 1 ay sonra Avusturya-Macaristan ?mparatorlu?u S?rbistan’a sava? ilan ederek 1.Dünya Sava??’n?n fitilini ate?lemi?ti.
***
Asl?nda bir süredir ortada yerel silahl? aktörler, ticari yat?r?mlar ve silah al?? veri?leri üzerinden dü?ük düzeyli bölgesel bir sava? var diyebiliriz. Haniye suikasti önce bölgesel, akabinde bir dünya sava??n? getirir mi? Bunu izleyip görece?iz. Hiçbir ?ey 10 y?l öncesi gibi de?il. Art?k her ihtimal masan?n üzerinde. Tabii burada önemli olan Türkiye nas?l yol izleyecek?