Kürt meselesi elbetteki bu yaz?ya, hele de benim gibi yaz?lar?n? k?sa tutmaya gayret gösteren birinin kö?esine s??mayacak derinli?e ve tarihi geçmi?e sahip bir konudur.
Bölgemizin kadim milleti Kürtler, yüzy?llarca Ortado?u’da büyük devletlerin bir tebaas? olarak ya?am??, Kurtulu? Sava??’nda omuz omuza mücadele etmi? ve ?ehit olmu?lar, nihayetinde 1946 y?l?nda Mahabad Cumhuriyet’i ile ilk devlet kurma giri?iminde bulunmu?lar ancak bu giri?im iç ve d?? faktörlerin geli?imiyle bir y?l bile süremeden ?ran devleti taraf?ndan ortadan kald?r?lm??t?r.
***
Bu tarihsel sürece bakt???m?zda bir Kürt devleti kurman?n on y?llard?r süren bir çaba oldu?unu anl?yoruz. Ama bu çaba bazen Ruslar?n, bazen bat?l? güçlerin ç?karlar? gere?i has?l olmu?tur. Bugün ise Türkiye’deki bar?? süreci olarak adland?r?lan sürecin devlet kurma amaçl? olmad???, bir “e?it yurtta?l?k” talebi oldu?u s?kça dile getirilmekte.
Tabii bu e?it yurtta?l???n içerisinde ana dilde e?itim ve anayasada Kürtçe’nin de tan?nmas?ndan ba?ka ne gibi talepler oldu?u hala kamuoyuna net olarak aç?klanm?? de?il. Konunun sadece bir gramer meselesi oldu?unu dü?ünmemekle beraber bu konuda da birkaç cümle söylemek isterim.
***
Öncelikle Kürtçe, yüzy?llard?r Ortado?u co?rafyas?nda yüzbinlerce ki?inin kulland??? bir dil olarak tabii ki her dil gibi sayg?y? hak ediyor. Bu tart???lmaz bir durumdur. Ancak 13. Yüzy?ldan beri bu topraklarda Osmanl?’da (Osmanl?ca) ve 1923’de kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde de (Türkçe) bir resmî dil kullan?m? vard?r.
Yani resmî dil kullan?m? Türkiye Cumhuriyeti ile ba?lam?? bir uygulama de?il. Bugün geli?mi? hangi ülkeye bakarsan?z (ne kadar farkl? milletlerden insanlar ya?arsa ya?as?n) ortak bir “anla?ma dili” kullan?ld???n? görürsünüz. Çünkü bir ülke içinde farkl? görü?ler, çok z?t siyasi bloklar bar?nd?rabilir. Bu, o kadar da tehlikeli bir durum de?ildir. Ancak bu türden dü?ünsel farkl?l?klar? olan vatanda?lar farkl? dillerde konu?up birbirini anlayamad??? zaman i?te felaket as?l o zaman ba?lar. Her basit anla?mazl?k büyük krizlere dönü?ebilir.
***
Dü?ünsenize ayn? ülke içerisinde birbirinin dilini bilmeyen, ne demek istedi?ini anlamayan dolay?s? ile ayn? duygular? da payla?mayan milyonlarca insan! Karga?ay? dü?ünebiliyor musunuz? Burada uzun uzun yer ay?ramayaca??mdan bunun ne kadar zarar veren sonuçlar? olabilece?ini görmek isteyenler ?spanya örne?ini (Katalan-Bask bölgelerinin ayr?lmas?) ara?t?rabilirler. Resmi dil uygulamas? ne zaman kültürel bir bask? unsuru olur?; e?er bir ülke, kendi topraklar? d???ndaki ba?ka bir bölgeyi ekonomik olarak sömürebilmek ve gelecekteki olas? direni?leri önlemek ad?na, oradaki yerel de?erleri yok etmek amac?yla kendi dilini zorunlu resmî dil olarak dayat?rsa böyle bir durumdan bahsedebiliriz. Türkiye Cumhuriyeti’ndeki durum ise, milyonlarca metrekarelik Osmanl? co?rafyas?ndan, emperyalist pençelerden kurtar?labilen bir Misak-I Milli s?n?rlar? içerisinde üniter devlet yap?s? meydana getirilerek, yine kendi s?n?rlar? içersinde, bir yurtta?l?k ve vatan bilinci olu?turmak ad?na ortak bir dilin kullan?lmas?n?n kural haline getirilmesidir.
***
Bunun yan?nda tarihi bir notu da burada sizinle payla?mak isterim: Mahabad Cumhuriyeti’nin y?k?lma nedenleri ile ilgili Prof. F. Koohi Kamali’nin ?öyle bir tespiti var; ”Öncelikle Kürt toplumunun ana özelli?i olan kabile bölünmü?lü?ü, merkezi hükûmete kar?? direni?in sonucunda Kürt Cumhuriyeti’nin kurulmas?nda rol oynad??? gibi bu cumhuriyetin y?k?lmas?na da sebebiyet vermi?tir.
***
De?i?ik kabileler, daha do?rusu bu kabilelerin liderleri aras?ndaki çat??ma ve çeki?meler ulusal hareketin önünde önemli bir engel olmu?tur. Bir veya birden çok kabilenin kendi ç?karlar? u?runa d?? güçlerle i? birli?i yapmas? Kürt tarihinde ola?an bir haldir. ?kinci iç sebep cumhuriyetin iyi örgütlenmi? ve politik deneyimine sahip güçlü yönetimden yoksun olmas? olgusudur.” Bugün bu tespitteki Kürtlerin sosyal ve siyasi ili?ki yap?s?nda bir de?i?im oldu?unu dü?ünüyor muyuz? E?er cevab?m?z hay?r ise bu bize bölgemizde geli?en olaylar?n gelece?i ad?na da bir öngörü sa?layabilir.
Gelecek yaz?da bu bilgiler ?????nda ülkemizde DEM Parti’nin Kürt meselesindeki konumu ve durumu konusunda dü?üncelerimi payla?aca??m.