Ku?adas? Belediyesi ile Ku?adas? Alt?n Güvercin Kültür Sanat ve Tan?t?m Vakf? (KUSAV) i? birli?inde “Hayat Sokakta” slogan?yla düzenlenen Ku?adas? Sokak Festivali’nin üçüncü gününde ?bramaki Sanat Galerisi’nde gerçekle?en “Mars’a Gidersek Ne Yiyece?iz? Dünü, Bugünü ve Gelece?i ile Gastronomi” ba?l?kl? söyle?ide konu?an TAFED Ba?kan? Zeki Aç?köz, bilimin ve teknolojinin geldi?i noktada insanlar?n Mars’a yerle?meye ba?lamas?n?n an meselesi oldu?una dikkat çekerek “?nsanl? uzay programlar?n?n ba?lad??? ilk tarih olan 1961’den 2020 y?l?na kadar aradan geçen 59 y?ll?k sürede önemli geli?meler kaydedilmi?tir. ?lk insanl? uzay görevlerinde astronotlar dehidre edilmi? yani kurutulmu? besinleri tükettiler. Bu yiyecekleri uzay maceras? boyunca tükettiler ve bu ?ekilde hayatta kald?lar. 1997 y?l?nda Rus uzay istasyonu Mir’de ilk uzay bitkisi olan ?algam?n filizlendirilmesinden sonra de?i?ti. O andan itibaren art?k soru ?uydu: Uzayda bitki yeti?tirebilir miyiz? ??te bu soru, 2013 y?l?nda NASA astronotlar? Uzay ?stasyonu’nda özel bir plastik torba kullanarak kabak yeti?tirmeyi ba?ard?.” dedi.
MARS’TA 8 FARKLI TARIM ÜRÜNÜ YET??T?R?L?LEB?L?R
2017 y?l?nda Villanova astrobiyoloji ö?rencilerinin ba?latt??? ‘Mars Bahçeleri Program?’ ile kom?u gezegen ko?ullar?nda yeti?tirilebilecek sebzelerin ara?t?r?lmaya ba?land???n? belirten TAFED Ba?kan? Zeki Aç?köz, ?öyle konu?tu: “Günümüze kadar 45 farkl? bitki test edildi. 2019 y?l?nda Dortmouth Üniversitesi’nin fütürist ö?renciler ekibi taraf?ndan geli?tirilen ‘Mars Seras? Projesi’ ile topraks?z tar?m baz al?narak olu?turulan yapay seralar sayesinde 8 farkl? ürün ile Mars’ta tar?m yapman?n mümkün hale gelmesi planlan?yor. Bu ürünler; lahana, soya fasulyesi, tatl? patates, patates, brokoli, çilek, bu?day ve yer bademi. Bilim adamlar? yapt?klar? çal??malar ve ön görüleri sayesinde Mars’ta böcek çiftliklerinin kurulabilece?ini ve bu böcekler sayesinde protein ihtiyaçlar?n? kar??layabileceklerinin alt?n? çiziyorlar. Bunlar?n Mars ya?am?nda insano?lunun protein kaynaklar? olmas? planlan?yor.”
UZAY MEK?KLER?NDE TAM DONANIMLI MUTFAKLAR VAR
Yerçekimi olmamas? nedeniyle uzayda yemek yemenin astronotlar için önemli zorluklar? oldu?unu ifade eden TAFED Ba?kan? Zeki Aç?köz, uzayda yiyeceklerin muhafaza edilme ko?ullar? ile ilgili olarak da bilgi aktard?. Modern uzay mekikleri sayesinde astronotlar?n art?k Dünya’daki ço?u yiyece?i yiyebildi?ini belirterek “Yiyeceklerin hala özel bir ?ekilde dehidre edilmesi veya haz?rlanmas? gerekiyor, ancak uzay mekiklerinde art?k s?cak su ve hatta f?r?n içeren tam donan?ml? mutfaklar bulunmaktad?r. Astronotlar, lezzet katmak için paketlerde ketçap, hardal ve mayonez gibi çe?niler de kullanabilirler” dedi.