Kuşadası Belediyesi ile Kuşadası Altın Güvercin Kültür Sanat ve Tanıtım Vakfı (KUSAV) iş birliğinde “Hayat Sokakta” sloganıyla düzenlenen Kuşadası Sokak Festivali’nin üçüncü gününde İbramaki Sanat Galerisi’nde gerçekleşen “Mars’a Gidersek Ne Yiyeceğiz? Dünü, Bugünü ve Geleceği ile Gastronomi” başlıklı söyleşide konuşan TAFED Başkanı Zeki Açıköz, bilimin ve teknolojinin geldiği noktada insanların Mars’a yerleşmeye başlamasının an meselesi olduğuna dikkat çekerek “İnsanlı uzay programlarının başladığı ilk tarih olan 1961’den 2020 yılına kadar aradan geçen 59 yıllık sürede önemli gelişmeler kaydedilmiştir. İlk insanlı uzay görevlerinde astronotlar dehidre edilmiş yani kurutulmuş besinleri tükettiler. Bu yiyecekleri uzay macerası boyunca tükettiler ve bu şekilde hayatta kaldılar. 1997 yılında Rus uzay istasyonu Mir’de ilk uzay bitkisi olan şalgamın filizlendirilmesinden sonra değişti. O andan itibaren artık soru şuydu: Uzayda bitki yetiştirebilir miyiz? İşte bu soru, 2013 yılında NASA astronotları Uzay İstasyonu’nda özel bir plastik torba kullanarak kabak yetiştirmeyi başardı.” dedi.
MARS’TA 8 FARKLI TARIM ÜRÜNÜ YETİŞTİRİLİLEBİLİR
2017 yılında Villanova astrobiyoloji öğrencilerinin başlattığı ‘Mars Bahçeleri Programı’ ile komşu gezegen koşullarında yetiştirilebilecek sebzelerin araştırılmaya başlandığını belirten TAFED Başkanı Zeki Açıköz, şöyle konuştu: “Günümüze kadar 45 farklı bitki test edildi. 2019 yılında Dortmouth Üniversitesi’nin fütürist öğrenciler ekibi tarafından geliştirilen ‘Mars Serası Projesi’ ile topraksız tarım baz alınarak oluşturulan yapay seralar sayesinde 8 farklı ürün ile Mars’ta tarım yapmanın mümkün hale gelmesi planlanıyor. Bu ürünler; lahana, soya fasulyesi, tatlı patates, patates, brokoli, çilek, buğday ve yer bademi. Bilim adamları yaptıkları çalışmalar ve ön görüleri sayesinde Mars’ta böcek çiftliklerinin kurulabileceğini ve bu böcekler sayesinde protein ihtiyaçlarını karşılayabileceklerinin altını çiziyorlar. Bunların Mars yaşamında insanoğlunun protein kaynakları olması planlanıyor.”
UZAY MEKİKLERİNDE TAM DONANIMLI MUTFAKLAR VAR
Yerçekimi olmaması nedeniyle uzayda yemek yemenin astronotlar için önemli zorlukları olduğunu ifade eden TAFED Başkanı Zeki Açıköz, uzayda yiyeceklerin muhafaza edilme koşulları ile ilgili olarak da bilgi aktardı. Modern uzay mekikleri sayesinde astronotların artık Dünya’daki çoğu yiyeceği yiyebildiğini belirterek “Yiyeceklerin hala özel bir şekilde dehidre edilmesi veya hazırlanması gerekiyor, ancak uzay mekiklerinde artık sıcak su ve hatta fırın içeren tam donanımlı mutfaklar bulunmaktadır. Astronotlar, lezzet katmak için paketlerde ketçap, hardal ve mayonez gibi çeşniler de kullanabilirler” dedi.