SONKALE- TÜİK verileri ile oynanarak düşük gösterilmeye çalışılan enflasyondaki yükseliş durdurulamıyor. Birleşik- Kamu İş'in yaptığı araştırma, enflasyondaki acı tabloyu gözler önüne serdi. Araştırmaya göre temel gıda fiyatları sadece son 1 yılda yüzde 59,13 oranında arttı. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Genel Başkanı Mehmet Balık yaptığı açıklama ile araştırmanın detaylarına yer verdi. Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, Ankara’daki pazar ve marketlerden fiyatlarını düzenli olarak derlediği ve 77 zorunlu gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırması, acı tabloyu ortaya koydu.
Araştırmayla, gıda fiyatlarında yaşanan yükselişten en büyük zararı, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı saptandı. Buna göre, TÜİK’in en son açıkladığı Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırmasına göre 2018 yılında Türkiye’deki en yoksul yüzde 20’lik kesim harcamalarının yüzde 28,7’sini gıda için yaparken, en zengin yüzde 20’lik kesim ise gıdaya en yüzde 15,4 oranında pay ayırdı. Gıdanın harcamalar içerisindeki payı Türkiye genelinde yüzde 20,3 olarak ölçüldü. Dolayısıyla gıda fiyatlarında yaşanan artış ve azalışlar, harcamalarının büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda bulunan yoksulların enflasyonunu zenginlere göre çok daha fazla etkiledi.
Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcadı. Diğer ülkelere göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda harcamalarının yüzde 22,4’ünü oluşturdu. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,4’ü buldu. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5,5 lirası tereyağı dışındaki yağlara,10,8 lirası meyveye, 15,1 lirası sebzeye, 6,1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,1 lirası çay ve kahveye, 3,6 lirası alkolsüz içeceklere, 2,2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor.
ZENGİNLER ET, FAKİRLER EKMEK YEDİ
Bu arada TÜİK’in araştırmalarına göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.
|
GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM (TEMMUZ 2019) |
|||
|
Bir Önceki Aya Göre (%) |
Aralık 2018’e göre (%) |
Yıllık (%) |
|
|
Ekmek, un, bulgur, makarna v.b. |
3,0 |
7,2 |
22,5 |
|
Et-Balık |
1,1 |
13,1 |
21,7 |
|
Süt, süt ürünleri, yumurta |
3,8 |
36,6 |
51,0 |
|
Yağ |
1,3 |
10,4 |
25,9 |
|
Meyve |
-3,4 |
42,2 |
93,3 |
|
Sebze |
-7,0 |
30,4 |
163,1 |
|
Bakliyat |
9,6 |
11,7 |
36,2 |
|
Diğer |
7,1 |
27,9 |
42,8 |
|
Ortalama |
1,3 |
28,1 |
59,1 |
BAKLİYAT FİYATLARI UÇTU
Temmuzda, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 2,95 oranında artış yaşanırken, et-balık harcamalarında ise yüzde1,06 oranında artış gözlendi.
Temmuzda süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamaları yüzde 3,83 oranında artarken, katı ve sıvı yağ fiyatlarında yüzde 1,35 oranında yükseliş kaydedildi.
Meyve harcamalarının yüzde 3,43 oranında azaldığı temmuz ayında sebze harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 6,96 oranında azalış gözlendi.
Bakliyat fiyatları yüzde 9,57 oranında artarken, salça, zeytin, bal, çay tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarında da yüzde 7,14 oranında artış oldu.
OCAK-TEMMUZ DÖNEMİ
Yılın ilk yedi ayında gıda fiyatlarında toplam yüzde 28,1 oranında yükseliş kaydedildi. Geçen yılın aralık ayına göre ekmek, un, bulgur vb. gıda ürünlerinin fiyatları yüzde 7,2, et ve balık fiyatları yüzde 13,1 oranında arttı. Süt ve süt ürünlerinin fiyatlarında yüzde 36,6, meyve fiyatlarında yüzde 42,2, sebze fiyatlarında yüzde 30,4, bakliyat fiyatlarında yüzde 11,7 artış oldu. Yağ fiyatlarının yüzde 10,4 oranında arttığı bu dönemde, diğer gıda fiyatlarında ise yüzde 27,9 oranında yükseliş yaşandı.
SON BİR YIL
Gıda harcamalarında bir önceki yılın aynı ayına göre (Temmuz 2018) ise yüzde 59,13 oranında artış gözlendi. Temmuz 2019 itibariyle son bir yılda ekmek, un, bulgur, makarna ve benzerlerinin fiyatlarında yüzde 22,5, et-balık fiyatlarında 21,7, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 51 oranında artış kaydedildi. Bir yıl öncesine göre göre katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 25,86 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 93,3 oranında, sebze fiyatları ise yüzde 163,1 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları yüzde 36,2 diğer gıda fiyatları ise yüzde 59,1 oranında arttı.