Enflasyon Ara?t?rma Grubu (ENAG) ad? ile bir araya gelen akademisyenler Türkiye için enflasyon hesaplamaya ba?lad?klar?n? duyurdu. Tüketici fiyatlar?na yönelik de?i?imleri her ay yay?nlayacaklar?n? duyuran ENAG, Eylül ay? enflasyonunu yüzde 3.61 olarak hesaplad?. Bu oran, Türkiye ?statistik Kurumu'nun (TÜ?K) eylülde aç?klad??? yüzde 0.97 enflasyon oran?n?n yakla??k 4 kat?na i?aret ediyor.
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy'un ba??nda oldu?u ENAG, ülkelerin kulland??? ortak standart enflasyon hesaplama yöntemini kullan?yor. TÜ?K'in metodolojisini kulland?klar?n? belirten Profesör Ulusoy'un verdi?i bilgiye göre, TÜ?K fiyatlar? ülke genelinde ortalama 500 bin noktadan derliyor. ENAG enflasyon hesaplamas?nda ise bu say?n?n çok daha fazlas?, en az üç kat? noktadan fiyat bilgisi ald?klar?n? belirten Ulusoy, enflasyon sepetindeki fiyatlar? al?rken online veya fiziki sat?? kanalar?n?n yüksek temsil yüzdesiyle uyumlu olmas?na öncelik verildi?ini söyledi. Buna göre, fiyat al?nan yerin sat?? kitlesi olarak Türkiye nüfusunun ne kadar?n? temsil etti?ine öncelik veren ara?t?rma grubu, bu sayede TÜ?K'in fiyat hacminin çok üzerinde bir veriye ula?abiliyor.
Enflasyonu nas?l hesapl?yor?
– TÜ?K'in en az üç kat? alandan fiyat derliyor.
– Fiyat derlerken, marketin tercih oran?na da bak?yor.
– TÜ?K'in enflasyon sepetinin yüzde 80'ini kullan?yor.
– Ayn? yöntemle hesaplama yap?yor.
– E?itim, sa?l?k ve alkollü içecekleri hesaba katm?yor.
G?ZL? ENFLASYONA BAKACAK
TÜ?K'in aksine e?itim, sa?l?k ve alkollü içecekleri hesaplamaya katmad?klar?n? belirten Ulusoy, bu kalemleri hesaplaman?n d???nda tutmalar?n?n nedenini ise ?öyle aç?klad?: “Türkiye'de sa?l?k ve e?itim harcamalar? enflasyona etki etmekten öte ondan etkilenen bir süreç izliyor. Yani bu kalemlerde görülen zamlar enflasyonun bir sonucu olarak kar??m?za ç?k?yor. Bu harcamalar?n enflasyon sepetindeki a??rl?klar?n? yeniden yap?land?r?lmas?n? öneriyoruz.” Ulusoy, önümüzdeki dönem enflasyon hesaplamas?na kalite de?i?im etkisi ve ‘shrinkflasyon' ad?n? verdi?i' gramaj?n dü?ürülmesi ile yarat?lan gizli enflasyon' etkisini de dikkate alacaklar?n? kaydetti.
Pandemi endeksi aç?klanacak
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy, ‘pandemi endeksi' gibi alternatif ve dinamik sepetler de olu?turabildiklerini belirterek, ?öyle devam etti: “Pandemide tüketici al??kanl?klar? ve sepetin yap?s? de?i?ti. Eurosat ülkelere enflasyon sepetlerini pandemideki de?i?en tüketim al??kanl?klar?na göre de?i?tirmeleri konusunda öneride bulundu. Türkiye'ye de önerdi, ancak TÜ?K sepette de?i?ikli?e gitmedi. Çal??mas? devam eden ‘pandemi endeksini de kas?m ay?nda aç?klayaca??z.”