Dünya Bankas?, güncel ekonomik geli?melere dair de?erlendirme ve beklentilerin yer ald??? Türkiye Ekonomik ?zleme Raporu’nun son say?s?n? dün yay?mlad?. Raporda, ba?lang?çtaki ani yükseli?e ra?men Türkiye corona virüsü salg?n?n? görece h?zl? bir ?ekilde kontrol alt?na ald??? ancak bu hassas e?ilimi korumak için ihtiyatl? tutumun sürdürülmesi gerekti?i vurguland?.
Uluslararas? Para Fonu’nun (IMF) ard?ndan Dünya Bankas? da, Merkez Bankas? (TCMB) rezervlerindeki dü?ü?le ilgili Türkiye’yi uyard?.
“SALGIN TOPARLANMAYI RAYINDAN ÇIKARDI”
Rapordan sat?r ba?lar? ?öyle:
* Sa?l?k krizinin ekonomik etkileri ciddi düzeyde oldu ve 2018-2019 dönemindeki ekonomik yava?lama sonras?ndaki kademeli toparlanmay? ray?ndan ç?kard?.
* Küresel ekonomideki yava?lamadan dolay? Türkiye’nin mal ve hizmet ihracat?na dönük d?? talep azal?rken, cari hesaptaki dengesizlikler yeniden ortaya ç?kt?.
REZERV KULLANILMASA TL’DEK? DE?ER KAYBI ARTAB?L?RD?
* Finans sermayesinin küresel düzeyde güvenli limanlara yönelmesi ve Merkez Bankas? (TCMB) rezervlerindeki sert dü?ü?, Türkiye’nin üzerindeki d?? finansman ve piyasa bask?lar?n? art?rd?.
* 1 Mart ile 13 May?s aras?nda TL, dolar kar??s?nda yüzde 20 de?er kaybetti. Cari hesaptaki dengesizlikler, sermaye ç?k??lar?, mevduatlardaki dolarizasyon ve ABD dolar?ndaki genel de?erlenme, TL’deki de?er kayb?nda etkili oldu. TCMB’nin rezervleri kullan?lmasayd?, TL’deki de?er kayb? ve dalgalanma, çok daha sert olabilirdi.
* Bu geli?meler, TCMB’nin döviz rezervlerinde sert dü?ü?e neden oldu. Sadece mart ay?nda rezervler 16,6 milyar dolarla rekor düzeyde azald?. Nisanda azal??, 6,8 milyar dolarla devam etti.
* Sene ba??nda 105 milyar dolar olan TCMB rezervleri, nisanda 85 milyar dolara kadar dü?tükten sonra, may?sta Katar Merkez Bankas? ile yap?lan swap anla?mas?yla rezerv tekrar 90 milyar dolar?n üzerine ç?kt?. Rezervlerdeki dü?ü?, yurt içi ve yurt d???ndaki bankalarla yap?lan swap’larla geçici olarak art?r?ld?.
?? GÜCÜ P?YASASINDAK? ZORLUKLAR ARTTI
* D?? bask?lar ve yurt içinde salg?na kar?? al?nan önlemler nisan-may?s aylar?nda yurt içi üretimin ani bir ?ekilde durmas?na neden oldu. Bu ekonomik etkiler, istihdam?n ve i? gücüne kat?l?m?n dü?mesi ile birlikte pandemi öncesinde zaten var olan i? gücü piyasas? zorluklar?n? daha da a??rla?t?rd?.
* Salg?n?n neden oldu?u ekonomik ?okun etkisiyle, 3,3 milyon ki?iyi yoksullu?a sürükleyebilir. Öte yandan, bu insanlar?n dörtte üçü, pandeminin ilk andaki etkilerine kar?? uygulamaya konulan hedefli sosyal destek programlar?n?n geni?letilmesi yoluyla yoksullu?a dü?mekten kurtar?labilir.
TÜKET?M, YATIRIMLAR VE ?HRACAT ÜZER?NDE BASKI SÜRECEK
* Türkiye, küresel ekonominin büyük k?sm? gibi 2020’de zor bir y?l geçiriyor. Bu y?l Türkiye ekonomisinin yüzde 3,8 oran?nda küçülmesi bekleniyor ve 2021’deki toparlanman?n nas?l olaca?? belirsiz. Salg?n?n kontrol alt?nda tutulmas? için ihtiyatl? tutumun sürdürülmesi ihtiyac?, tüketim üzerinde bask? yaratacak.
* Salg?n? kontrol alt?nda tutma ve ihtiyatl? tutumu sürdürme ihtiyac? tüketim üzerinde bask? olu?tururken, borç yükü ?irket yat?r?mlar? üzerinde ve zay?f d?? talep de ihracat üzerinde bask? yaratacak.
* Yat?mlardaki ve i? gücüne kat?l?mdaki dü?ü?ün, Türkiye'nin ve di?er yükselen ekonomilerin verimlilik art??? ve potansiyel ekonomik büyümede ya?ad??? dü?ü?ü daha da ?iddetlendirmesi bekleniyor.
ETK?L? PARA VE MAL?YE POL?T?KASI TAVS?YES?
Dünya Bankas? Türkiye Ofisinde Program Lideri olarak görev yapmakta olan ve raporun tak?m lideri Habib Rab, “Etkili bir para ve mali politika bile?imi, ç?palanm?? ekonomik beklentiler ve d?? ?oklara kar?? güçlendirilmi? tamponlar sürdürülebilir ve dayan?kl? bir toparlanmaya yard?mc? olacakt?r” dedi.
Dünya Bankas? Türkiye Ülke Direktörü Auguste Kouame, rapora ili?kin aç?klamas?nda ?u sözleri dile getirdi:
“Pandemiye kar?? uygulanan h?zl? ve kapsaml? politika müdahalesi salg?n?n en kötü etkilerinin hafifletilmesine yard?mc? oldu ve virüsün kontrol alt?nda tutulaca?? ve politika önlemlerinin pandeminin nas?l evrilece?ine ve ulusal ve küresel ekonomide ya?anacak geli?melere göre uyarlanaca?? varsay?m?yla daha erken bir toparlanman?n zeminini haz?rlad?.”