Yükselen dövize kar??, dü?ük faiz politikas?nda ?srar eden ekonomi yönetimi ya?anan kur ?okuyla yeniden faize tutundu. Dövizdeki yang?n? durdurmak için harekete geçen Merkez Bankas?'n?n (MB) örtülü faiz ad?mlar?yla bankalar da an?nda harekete geçti. Bankalar, dört puana yakla?an faiz art??lar?na giderek, TL vadeli mevduat faizlerinde yüksek miktarl? tasarruflarda yüzde 11 faiz seviyelerine yakla?t?. Ancak enflasyon oran?n?n yüzde 11.7 oldu?u göz önünde bulunduruldu?unda TL mevduatlara uygulanan faizin reel getirisi hâlâ eksi seviyelerde bulunuyor.
Banka ?ubelerinden edinilen bilgiye göre, k?sa süreli ve yüksek faizli olmas? nedeni ile genellikle tercih edilen 32 gün vadeli mevduat faizleri yüzde 7-8 seviyelerinden, yüzde 10.50 – 11'e ç?kt?. Küçük tasarruflar için tabelada görünmeyen faiz oranlar? yüzde 9.50-10 seviyelerine ç?kt?. Böylece yüzde 7 düzeyindeyken, vergi hariç 100 bin lira için ayl?k net 521.64 lira kazanan vatanda?a dört puanl?k faiz art??? ile 819.73 lira getiri sa?layacak. Ekonomi yönetiminin iste?iyle kamu bankalar?n?n tarihi dip seviyelere indirdi?i faizler, ?imdi yine kamu bankalar?n?n önceli?inde yükseliyor. Bankac?lar Merkez Bankas?'n?n att??? ad?mlarla birlikte mevduat faizlerinde oldu?u gibi kredi faizlerinde de yükseli?in devam edece?ine dikkat çekiyor.
REEL GET?R? EKS?DE
Bankalar?n uygulad??? faizler, temmuzda yüzde 11.76 olan enflasyon oran?n?n halen alt?nda seyrediyor. Ancak 3-4 puanl?k mevduat faiz art??lar?yla yüzde 6'ya kadar ç?kan negatif reel faiz bölgesinden de epeyce uzakla?t?. Yüzde 10 -11 olan nominal mevduat faizleri enflasyon etkisinden ar?nd?r?ld???nda yüzde 2-3 negatif faiz seviyelerine ula?t?.
Ekonomist Mahfi E?ilmez, blogunda yer verdi?i yaz?s?nda faizi örtülü olarak art?ran Merkez Bankas?'n?n bir kez daha faizi, ‘artt?rmam?? görünerek yükseltmi?' oldu?unu ifade etti. Vatanda??n reel faiz pozitif oldu?unda TL mevduata geçmeyi tercih edece?ine dikkat çeken E?ilmez, ekonomi yönetiminin bir y?l faizle u?ra?t?ktan sonra yeniden ayn? yere geldi?ini ifade etti.
DÖV?Z ?LE TL ARASINDAK? TERC?H? BEL?RLER
Ekonomist Mahfi E?ilmez, “MB yakla??k bir y?l önce politika faizini indirmeye ba?lad?. Bir hafta önce yüzde 11 olan gösterge faizi bugün yüzde 13.37, bankalar?n mevduat faizi ise yüzde 11 dolay?nda” dedi.
E?ilmez, yaz?s?nda, “Faizi bu ?ekilde örtülü olarak artt?rman?n siyaseten daha kolay oldu?u dü?ünülebilir. Buna kar??l?k bu ?ekildeki örtülü bir hamlenin aç?klama etkisi olmaz. Sokaktaki vatanda? TCMB'nin bu yapt???n? ancak bankac? kendisine anlatt???nda anlar, oysa politika faizi art??? hemen duyulur ve insanlar döviz sat?n almakla yükselen TL faizi aras?nda tercih yapmaya yönelirler. E?er reel faiz pozitif olmu?sa o zaman TL mevduata geçmeyi tercih ederler” de?erlendirmesini yapt?.