Yunusemre Belediye Ba?kan? Semih Balaban, 2019-2024 y?llar? aras?nda Millet Çar??s? içerisinde kripto para madencili?i yap?ld???na dair belgelere ula?t?klar?n? belirterek, konuyu yarg?ya ta??yacaklar?n? duyurdu. Belediye ana hizmet binas? Encümen Salonu’nda toplant? düzenleyerek CHP Belediye Meclis Üyesi Mertcan Üreten ve Ba?kan Yard?mc?s? Av. Emine Özge Arslan ile birlikte ula?t?klar? belgeleri aç?klayan Ba?kan Balaban, konunun bir an önce aç??a kavu?turulmas? için çal??t?klar?n? söyledi. Gazeteci Bar?? Pehlivan’?n gündeme getirdi?i konuyu geçti?imiz May?s ay? itibariyle ö?rendiklerini, bu süre içerisinde de bunu belgelendirmeye çal??t?klar?n? aktaran Ba?kan Balaban, “Ayl?k de?erlendirme toplant?m?zda bu konu gündeme gelmi?ti. O zaman ‘bir tak?m belgeler var, bu konuyu iddiadan somuta indirgemek istiyoruz’ dedik. Mertcan Üreten arkada??m?n da büyük katk?lar?yla bu belgelere ula?t?k. Gazeteci Bar?? Pehlivan bir süre önce konuyu kendi yay?n?nda gündeme getirmi?ti. Kendisine bir kez daha te?ekkür ediyorum. Bizler bu konuyu geçti?imiz May?s ay?nda ö?rendik. Mertcan arkada??m?z denetim komisyonundayd?. Mertcan, millet çar??s?nda elektrik faturalar?ndaki fark? görerek ara?t?rma yap?yor. Ara?t?rma sonunda da kripto para madencili?i yap?ld???n?n ipuçlar?n? al?yor ama ipucu ayr? belge ayr? elbette. Biz de ipuçlar? du?rultusunda çal??t?k. En önemli belge olan hard diski ele geçirdik. Bunun içinde birçok belge, so?uk cüzdanlar var. Bunlar?n kime ait oldu?u ara?t?rma sonucu net bir ?ekilde ortaya ç?kacak. Aç?klamam?z sonras? ba?kan yard?mc?m?z Av Özge Arslan bu konuda suç duyurusunda bulunacak. Manisa Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Ferdi Zeyrek’in ac? kayb?n? ya?amam?z nedeniyle bir süre bu konuyla ilgilenemedik. Dönemin bilgi i?lem müdürü arkada??m?z? da aç??a ald?k” dedi.
‘SUÇ DUYURUSUNDA BULUNACA?IZ’
Ba?kan Balaban daha önce de çe?itli iddialarla ilgili yarg? yolunu kulland?klar?n? ancak bir sonuç alamad?klar?n? hat?rlatarak, “Burada art?k kripto bas?ld? m?, bas?lmad? m?, Yunusemre’de bu oldu mu olmad? m? diye bir ?ey yok. Belgeler net. Biz tabi ki daha öncede suç duyurusunda bulunduk soru?turma aç?lmaz ?eklinde kararlar geldi. Bunlar? sizlerle de payla?t?m. Ama biz görevimizi yapaca??z. Hiçbir zaman hiç kimseden korkmad?k. Her konuda ?effaf?z. Suç duyurusunda bulunarak belgeleri teslim edece?iz. Bunlar?n bir kopyas? da bizde olacak. ??in uzman? arkada?lar?m?za bunlar? inceletece?iz. Yar?n bir gün herhangi bir ?ekilde üstü örtülmeye kalkt???nda ‘hay?r karde?im siz böyle söylüyorsunuz ama bizim uzmanlar?m?z?n da böyle bir raporu var’ diyece?iz” diye konu?tu.
‘KEYF?, Ç?FTL?K G?B? YÖNET?MLERLE GEL?NEN NOKTA BUDUR’
“Bizden önce belediyenin nas?l yönetildi?i ortadad?r” diyen Belediye Ba?kan? Balaban aç?klamas?n? ?u sözlerle tamamlad?: “?ddiam?z, bunlar? önceki dönemin ba?kan? Mehmet Çerçi yapm??t?r, yapt?rm??t?r de?il. Ama nas?l belediye yönetildi?i net bir ?ekilde ortada, neden bu kadar borçland??? ortada. Kendi binan?zda kripto para madencili?i yap?l?yor, y?llarca bu i? yap?lm?? siz belediye ba?kan? olarak dünyadan, belediyeyi yönetmekten bir habersiniz. Hani derler ya özrü kabahatinden daha büyük. ??te buradaki bu olay da bu. Nas?l Yunusemre Belediyesi’nin yönetildi?ini bir kez daha bunla belgeliyoruz. Tamamen keyfiyet, tamamen sald?m çay?ra mevlam kay?ra, tamamen duyars?z. Bu Türkiye’de gündemdir. Zaten gündemde geldi. Böyle bir ?ey yok bu Türkiye’de, belki ilk ve tektir. Bu tam bir aymazl?k, tam bir skandald?r. Ama inan?n genel iktidar de?i?ecek, de?i?ti?inde de nas?l belediyecilik yap?ld???n? çok daha iyi görecek insanlar. Ha hep söyledim biz kazanmasayd?k ne olacakt?, yine her türlü borçlanma devam edecekti, her türlü kredi devam edecekti. 1,5 milyar borçla m? ald?k, bizden sonra 2029 da kim geldiyse 5 milyar borçla bu belediyeyi devralacakt?. Hani Ali Baba’n?n Çiftli?i vard?r, buras? da ayn? çiftlikten beter yönetilmi?. Bar?? Pehlivan’a bir kez daha te?ekkür ediyorum. Bar?? Pehlivan bunu yay?nlad???nda biz de bunu hemen ç?kal?m bas?n aç?klamas? yapal?m demedik. Amac?m?z ?ov yapmak de?il. Ne dedik, bize belge laz?m, i?te belge bu. Hep söylüyoruz, keyfi, çiftlik gibi yönetimlerle gelinen nokta budur. Senin belediyende 5 y?ld?r kripto para madencili?i yap?l?p sen bunu bilmiyorsan o zaman 5 y?l boyunca niye bu koltukta oturdun diye adama sorarlar.”
‘ÇOK C?DD? DEL?LLER ELDE ETT?K’
Elde edilen belgelere ili?kin bilgi veren CHP Meclis Üyesi Mertcan Üreten ise ya?anan süreci ?u sözlerle anlatt?: “Bu konu ile ilgili Denetim Komisyonunda faturalar geldi?inde, faturalardaki farkl?l?klar? inceleyerek bir ?üphe do?du içimize. Daha sonra yapt???m?z görü?melerde. Millet Çar??s?nda yanda gördü?ünüz gibi ekipmanlar ç?km??t?. ‘Biz bunlar?n ne oldu?unu anlamad?k’ diye arkada?lar?m?z bu konuyu bana ilettiler. Ben de bunlar?n kripto para madencili?inde kullan?ld???n?, bunlar?n kamu binas?nda ne arad???n? merak etti?imi ifade ettim. Ard?ndan inceleme ve ara?t?rmaya koyulduk. Gerekli ara?t?rmalar?m?z? yapt???m?zda ba?kan?m?za bilgi verdik. Ba?kan?m?z?n da ifade etti?i gibi bunlar her ne kadar kamu binas?nda olmayacak cihazlar olsa da yine de net somut delillerin elimizde olmas? gerekiyordu. Somut delilleri hard diskin içerisinde yakalad?k. 8 terabaytl?k hard disk incelendi?inde verilerin kurtar?lmas?, bunlar?n geri getirilmesi, bunlar adli i?lemler. Delilleri yok etmemek ad?na yüzeysel bir ara?t?rma yapt?k. Ona ra?men çok ciddi deliller elde ettik. Bundan sonraki a?ama savc?l?k. Bu hard diskin ara?t?r?lmas?n? istedi?inde daha fazla bilgiye eri?ebilecektir.”
ELEKTR?K FATURALARINA D?KKAT ÇEKT?
Kripto para madencili?ini de anlatan Üreten, elde edilen belgeler ve içeriklerine ili?kin ise ?unlar? söyledi: “Kripto para sanal dövizdir. Asl?nda bitcoin denen kripto paray? alt?n gibi dü?ünebilirsiniz. Belirli say?da üretilebilecektir. Kripto para madencili?inin en büyük giderlerinden birincisi kullan?m maliyeti, ikincisi elektrik. Ocak 2024 y?l?nda 529 bin 600 liral?k bir fatura var. Ayn? ay?n bir sonraki y?l?nda yani bizim dönemimiz de 322 bin 580 lira gibi yakla??k yüzde 45’lik bir fark var. Önce bu fark? fark edip daha sonra di?er aylara bakt?k. ?ubat 2024 y?l?nda 339 bin 385 lira fatura gelmi?ken bizim dönemimizde ise yani ?ubat 2025 y?l?nda 129 bin 550 lira fatura gelmi?. Bu çok ciddi bir fark. Mart 2024 y?l?na bakt???m?z da 309 bin 270 lira gelmi? sadece 1 ay sonra 142 bin 130 liraya dü?mü?. Daha sonra bize Millet Çar??s?nda bilgi i?lemdeki arkada?lar?m?z bir oday? bulup içine girerek bu cihazlar? bulduklar?n? söylediler. Burada gördükleriniz grafik kartlar?nda kullan?lan cihazlar. Çal??mam?z sonras? 97 adet PCI-Express Slotu ve Güç Kablosu, 1 adet Sanayi Tipi UPS, 1 adet Madencilik için özel üretilen güç kayna??, 3 adet Mining Rig Frame, 2 adet Mining Rig ve 8 TB hard disk bulduk. Bu hard disk 150 GB veri içeriyordu. Bunlar belediyedeki bilgisayarlarda kullan?lan yaz?l?mlar?n kurulum dosyalar? ve madencilik i?lemlerinde kullan?lan yaz?l?mlar?n kurulum dosyalar?. Bu yaz?l?m kodlar?n? inceledi?imizde kripto para cüzdanlar?na ula?t?k. 4 farkl? kripto para için kullan?lan 20 adet kripto para cüzdan?n? bar?nd?rd???n? tespit ettik. Bu 20 farkl? cüzdan?n kime ait oldu?u bilinmiyor. O cüzdanlar?n nerelere transfer yapt??? nerelerden transfer geldi?ini herkes onaylad??? için bunu sistemden görebiliyoruz. Baz?lar?n? inceledik. Bu etherium cüzdan?nda 63 bin 214 dolarl?k bir transfer gerçekle?tirilmi?. Önce kripto para kaz?l?yor. Ard?ndan borsalara gönderilmek için transfer ediliyor. Cüzdanlar?n transferlerini takip etti?imizde kripto paralar?n sat?ld???n? görüyoruz. Ferdi Ba?kan?m?z?n bir sözü ile bitirmek istiyorum. Kendisi seçim sürecinde vatanda??m?za belediyenin sorumlulu?unu, yapabileceklerini anlat?rken ‘bir para basamay?z bir adam asamay?z’ diyordu. Adam asm??lar m? bilmiyoruz ama para basm??lar.”
HUKUK? SÜREC? ANLATTI
Belediye Ba?kan Yard?mc?s? Avukat Emine Özge Arslan da yürütülecek hukuki süreci ?u sözlerle aktard?: “Soru?turma a?amalar? iki türlü; bir iç soru?turmam?z yap?lacak, bir de tabii ki savc?l??a suç duyurusunda bulundu?umuz için savc?l?k a?amas?ndaki soru?turma yürütülecek. En büyük etken, Bilgi ??lem Müdürlü?ü... Sebebini Mertcan sunumlar?nda anlatt?. ?u anda elimizde bulunan aletlerden bir tanesinin Bilgi ??lem Müdürlü?ü envanterine kay?tl? oldu?unu tespit etti?imiz bir durum söz konusu. Bu birimden de sorumlu olan ki?i Bilgi ??lem Müdürü. Bu nedenle bu uzakla?t?rma önleyici bir karard?r.?Kameralarla ilgili olarak da, kameralar?n ?u anda tespit edilmesi mümkün de?il. Çünkü bizim bile olay? tespit edeli yakla??k Mart ay? demi? olsak, 3–4 ayl?k bir süreç oluyor bu. O kadar geriye dönük kamera kay?tlar?na ula?mam?z mümkün de?il. Bizler, dilekçelerimizi haz?rl?k a?amas?nda elde edilen verilerle haz?rlamaya devam ediyoruz. Bununla ilgili uzman görü?lerini de alaca??z. Çünkü gerçekten teknik bir konu. Bir avukat olarak bu teknik konuyu incelemeden düzgün bir bilgi sahibi olmam?z mümkün de?il. Öncelikle i?leyi?in nas?l oldu?unu bilmemiz gerek. Ayn? ?ekilde savc?l??a suç duyurusunda bulunuldu?unda da savc?l?k makam? ne yapacak? O dosyay?, hard diski ve elde edilen verileri alan?nda uzman bir adli bili?im uzman?na teslim edecek, ondan gelecek rapora göre bir de?erlendirme yap?lacak. Bizler burada a?amalara göre bakt???m?z zaman birçok suç unsurundan bahsedebiliriz: Birincisi; kamuyu zarara u?ratmak, kullan?lan elektrikle ilgili bu durum, en basit örne?i. ?kincisi; burada kamu görevlileri varsa, bu i?te 657 say?l? Devlet Memurlar? Kanunu’nda disipline yönelik ayk?r? olan durumlarla ilgili i?lem yap?labilir. Zimmet suçu olu?abilir, haks?z kazanç olu?abilir. Bizler bu minvalde hareket edece?iz. Hem ?üphelilerin kim oldu?unu tespit etmek hem de bu tekil nitelendirmeyi yapmak savc?l???n görev alan?. Yani biz sadece h?rs?zl?kla ilgili bir ?ikayette bulunsak bile, e?er dosyada savc?l?k makam? ba?ka suçlar?n da bulundu?unu tespit ederse, bizler de bu yönde soru?turmaya devam ederiz. Durumla ilgili iddianame ve raporun gelmesi için beklemedeyiz.”