?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan düzenlenen ?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi’nin “De?i?ime Davet” temas?yla düzenlenen be?inci gününde Millet ?ttifak? Ba?kanlar Bulu?mas? düzenlendi. Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer’in ev sahipli?indeki programda Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Ba?kan? ve Millet ?ttifak? Cumhurba?kan? Aday? Kemal K?l?çdaro?lu, ?Y? Parti Genel Ba?kan? Meral Ak?ener ad?na Genel Ba?kan Yard?mc?s? Ümit Özlale, DEVA Partisi Genel Ba?kan? Ali Babacan, Gelecek Partisi Genel Ba?kan? Ahmet Davuto?lu, Saadet Partisi Genel Ba?kan? Temel Karamollao?lu, Demokrat Parti Genel Ba?kan? Gültekin Uysal kat?ld?. Program?n sunuculu?unu ise Duygu Demira? yapt?.
K?l?çdaro?lu’ndan Ba?kan Soyer’e te?ekkür
CHP Genel Ba?kan? ve 13’üncü Cumhurba?kan? Aday? Kemal K?l?çdaro?lu konu?mas?na, “Böylesine anlaml? bir toplant?y? gerçekle?tiren ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan?m?za hepinizin huzurunda yürekten te?ekkür ederim. ?kinci yüzy?l? birlikte in?a edece?iz” diyerek ba?lad?.
Kemal K?l?çdaro?lu, “??imizin çok kolay oldu?unu kimse dü?ünmesin ama birinci yüzy?l?n kongresinde de o dönemin liderleri i?lerinin çok kolay olmad???n? biliyorlard?. Güzel bir Türkiye, bar?? içinde bir Türkiye, kalk?nan ve büyüyen, bölgesinde ve dünyada sayg?nl??? olan bir Türkiye. Hepimizin idealinde olan bir Türkiye. Zor zamanlardan geçti?imizin fark?nday?m. Atatürk’ü hep iki temel ilkeyle anar?m. Biri siyasi ba??ms?zl?k. ‘Özgürlük ve ba??ms?zl?k benim karakterimdir’ der. ‘Bayra??m?n alt?nda özgürce ya?amak isterim’ der. ?kinci ilkesi ise ekonomik ba??ms?zl?kt?r. ?zmir’de 100 y?l önce yap?lan kongrede Gazi Mustafa Kemal Atatürk ?öyle söyler: ‘Siyasi ve askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsun iktisat zaferleriyle taçland?r?lmazlarsa elde edilen zaferler sürüp gidemez, söner.’ Yani siyasi ba??ms?zl???n kal?c?l???n? sa?layan temel unsur ekonomik ba??ms?zl?kt?r. Bugüne kadar büyük s?k?nt?lar çekti?imizi biliyoruz. Ama öyle bir sistem kural?m ki kim iktidara gelirse gelsin bu tür krizlerle Türkiye kar?? kar??ya kalmas?n” dedi.
“?ktidar sahipleri gelecek TBMM’de hesab?n? verecek”
Dört ayakl? bir stratejiden söz eden K?l?çdaro?lu, “Birinci ayak güçlü bir demokrasidir. Güçlü bir parlamenter sistem. Dünyaya bakt???n?zda ki?i ba??na gelirin en yüksek oldu?u ülkelerin tümünde güzel bir demokrasi anlay??? ve gelene?i vard?r. Biz de demokrasimizi geli?tirmek zorunday?z. Sa?l?kl? i?leyen hiçbir demokraside denetimsiz alan yoktur. TBMM mi? O da denetlenir. Siyaset kurumunun halk?na hesap vermesi gerekir. Güçlendirilmi? parlamenter sisteme geçerken, bunu vaat ederken Millet ?ttifak? olarak dedik ki Ulusal Vergi Konseyi kuraca??z. 85 milyondan toplanan vergilerin nerelere harcand???n? herkes bilecek. Siyasi etik kanunu ç?karaca??z diye 6 lider alt?na imza att?k. Önemli bir karar daha ald?k. TBMM’de plan ve bütçe komisyonu d???nda bir de kesin hesap komisyonu kuraca??z dedik. Yani 1 y?l önceki bütçenin kaynaklar?n?n nerelere harcand???n?n hesab?n? verelim diye. Ve bir ?ey daha yapt?k. Bizim tarihimizde bir ilk. Kesin hesap komisyonu ba?kan? ana muhalefet partisinden olacak. Yani iktidar sahipleri gelecek TBMM’de hesab?n? verecek” diye konu?tu.
Bilgi ekonomisi vurgusu
?kinci olarak üreten bir ülke in?a edilece?ini vurgulayan K?l?çdaro?lu, “Türkiye’nin üretmesi laz?m. Herkes üretim zincirinin önemli bir halkas? olacak. Herkesin üretti?i Türkiye güçlü, d??ar?ya el avuç açmayan bir Türkiye’dir. Neyi nas?l üretece?imizi çok iyi bilmek zorunday?z. 21’inci yüzy?l ekonomisi art?k bilgi ekonomisidir. Hangi ülke bilgi üretirse o ülke h?zla kalk?n?r. Nerede üretece?iz? Üniversitelerde. Bizim iktidar?m?zda üniversiteler bilgi üretecek. Biz katma de?eri yüksek ürün üretmek zorunday?z. Katma de?eri yüksek ürün üretmenin yolu üniversitenin bilgi üretmesi, sanayicinin üretilen bilgiyi metaya dönü?türmesidir. 20’nci yüzy?l petrol yüzy?l?yd? ve petrol sava?lar? vard?. 21’inci yüzy?l çip sava?lar?d?r. Çipi kim üretecek? 21’inci yüzy?l?n?n Türkiye’sinin temel hedefi bilimde, sanayide, teknolojide çip üreten bir ülke olmakt?r” dedi.
“Sosyal devlet yara ald? bunu düzeltmek bize nasip olacak”
Stratejilerinin üçüncü aya??n?n sosyal devlet in?a etmek oldu?unu belirten K?l?çdaro?lu, “Güçlü bir sosyal devlet in?a edemezseniz istedi?iniz kadar üretin. Hakça bölü?mezseniz, toplumun bir kesimi yoksul bir kesimi vars?l olursa orada huzur, bereket olmaz. Hiçbir çocu?un yata?a aç girmedi?i güzel bir Türkiye’yi demokrasiyle, sosyal devletle yeniden in?a edebiliriz. Bugün Türkiye’de sosyal devlet büyük yara alm??t?r. Bunu düzeltmek bize nasip olacak. Bunu da yapaca??z” dedi.
“Biz ayak uydurmak istemiyoruz biz yapal?m onlar bizi izlesinler”
Sürdürülebilirli?e ve liyakate de?inen K?l?çdaro?lu, “Durdu?unuz andan itibaren geriye gidersiniz. Dünya h?zla de?i?iyor. Siz bu de?i?ime ayak uydurmak zorundas?n?z. Sürdürülebilirli?in kilit anahtar? devlette liyakattir. Yani birikimli insanlar?n devlet yönetiminde olmas?d?r. Üreten insanlar?n üniversitelerde olmas?d?r. De?i?ime ayak m? uyduraca??z? De?i?ime öncülük mü yapaca??z? Biz ayak uydurmak istemiyoruz. De?i?ime, dönü?üme, at?l?ma öncülük yapan bir Türkiye’yi in?a etmek istiyoruz. Sürdürülebilirli?in temel anahtarlar?ndan birisi de e?itimdir. E?itimin yenili?e aç?k olmas?, merak duygusunu büyütmesi laz?m. Biz e?itim sisteminde de köklü de?i?iklikler yapaca??z” ifadelerini kulland?.
Ba?kan Soyer: “?yi tasarlanm?? bir gelece?i miras b?rakmak istedik”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer ise sözlerine K?l?çdaro?lu’nu, “Müstakbel Cumhurba?kan?m” ?eklinde selamlayarak ba?lad?. Ba?kan Tunç Soyer, konu?mas?nda 1923 y?l?nda ?zmir’de yap?lan ?ktisat Kongresi’nden bahsederek ba?lad?. ?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi’ni bu mirasla düzenlediklerini söyleyen Ba?kan Soyer, “Tüm bu çal??malar? yaparken bize ilham veren Atatürk’ün bu kongre için izledi?i yol ve kurdu?u model oldu. Yola ç?karken sadece ortak ak?lla in?a etmekle ilgili bir karar?m?z vard?. Bunun sonucunda olu?acak içerikle ilgili bir fikrimiz yoktu. Gördük ki ortak ak?lla in?a edilen bu süreç, ortaya çok güçlü bir içerik ç?kard?. Hiçbir sorunun tek ba??na çözülemeyece?ini ve ancak uzla?mayla topyekûn ve sürdürülebilir çözümler üretilebilece?ini gördük. ?ki gün sonra tüm payda?lar?m?z?n kat?ld??? kapan?? oturumunda ortaya ç?kacak ilkeler, gelece?in Türkiye’sinin ?ekillenmesinde çok önemli bir rol oynayacak. Biz bugünün siyasal ikliminde bugünün sorunlar?na çözüm aramak için de?il, bugünün siyasal ikliminde gelece?in Türkiye’sine katk? sa?lamak için yola ç?kt?k. Sadece yollar?, köprüleri ve binalar? de?il, iyi tasarlanm?? bir gelece?i miras b?rakmak istedik” diye konu?tu.
“?ktisat Kongresi Millet ?ttifak?’na ?zmir’den yapt???m?z gönülden bir katk?d?r”
Ba?kan Soyer, “Bugün Millet ?ttifak?’n?n de?erli liderleri olarak siz genel ba?kanlar?m?z?n izledi?i yol da farkl? de?il asl?nda. Toplumun k?lcallar?ndan beslenen ve farkl?l?klar?n zenginlik olarak kabul edildi?i toplumsal mutabakatla ortaya konulan bir gelecek Türkiye’si in?a ediyorsunuz. ?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi, Millet ?ttifak?’n?n att??? tarihi ad?mlara ?zmir’den yapt???m?z gönülden bir katk?d?r. Katk?m?z?n içine binlerce i?çinin, çiftçinin, i? insan?n?n al?n terini ve ruhunu koyduk. Yüzlerce uzman?n birikimini koyduk. Umar?m kabul buyurursunuz. Bir ?ey de?i?ecek, her ?ey de?i?ecek” dedi.
Ali Babacan: “Ne kadar çok demokrasi o kadar ekonomi”
DEVA Partisi Genel Ba?kan? Ali Babacan ise ?unlar? söyledi: “100 sene sonra yeniden ülkemizde demokrasiyi in?a eden iktisad? konu?uyoruz. Ekonomi için olmazsa olmaz temel kavramlar hukuk ve e?itim. Türkiye’nin zirvede oldu?u y?llarda bundan çok bahsediyorduk. E?er e?itim ve hukukta gerekeni yapmazsak bu ülke orta gelir tuza??na dü?er demi?tik. Ve maalesef bu tuza?a dü?tük. Bu tuzaktan nas?l ç?kabilece?imizi biliyoruz. Ne kadar çok demokrasi o kadar ekonomi. Ne kadar adalet o kadar ekonomi. Ne kadar liyakat o kadar ekonomi. Ne kadar e?itim o kadar ekonomi.”
“Adalet f?rsat e?itli?idir”
“Dünya bugün çok net, çok keskin bir yere do?ru gidiyor. Bugün ülkemizde otokrat yönetime kar?? haysiyet mücadelesi var. Bu ülkenin sorunlar?n?n çözümü hukuktan, adaletten, e?itlikten, insan haklar?ndan geçiyor. Bunlardan vazgeçerseniz bu memleketi dü?tü?ü çukurdan ç?karamazs?n?z. Otokratik bir yönetimde toplumun topyekûn zenginle?mesinden söz edilemez. Kurallar?n zay?flad??? bir ülkede e?itlikten bahsedilemez. Çünkü adalet f?rsat e?itli?idir ayn? zamanda. Sadece son iki y?lda milli gelirden al?nan pay yüzde 37’den 25’e dü?mü?. Türkiye’de orta direk çökmü?. Peki, ne yapaca??z? Dünyay? anlamadan, içerisinden geçti?i zor dönemi anlamadan Türkiye’yi anlamak kolay olmaz. Hemen kuzeyimiz sava? halinde, güneyimizde 10 y?ld?r devam eden iç sava? var, lojistik tedarik zinciri tamamen de?i?ti. Küresel ?s?nma kap?m?zda. G?da krizi yepyeni bir tar?m politikas?n?n yap?lmas?n? gerektiriyor. Dünyada refah yeteri kadar artmad?.”
“Demokrasi tarihi yaz?yoruz”
“Yeni ekonomik modelimiz 4 sütunda sa?lam yere basacak. Bu i?in püf noktas? ne diye sorarsan?z özgürlükler derim. Biz buradan ba?layaca??z. ?fade özgürlü?ü, bas?n özgürlü?ü, yarg? ba??ms?zl???… Yap?lacak çok i? var. Endi?e etmeye gerek yok. Daha zor ?artlarda 1923’te Cumhuriyet’i biz kurduk. Yine yapaca??z, yine ba?araca??z. Ekonomik krizi, sa?l?k krizini, g?da krizini çözecek tak?m burada. Bu enkaz? hep beraber millet olarak kald?raca??z. Hiç endi?eniz olmas?n. 14 May?s’ta kazanaca??m?z zafer demokrasi mücadelesi verenlere umut olacak. Dünyan?n bütün demokratlar? için ilham kayna?? olaca??z.”
Gültekin Uysal: “Bir kez ba?aranlar bir kere daha ba?aracakt?r”
Demokrat Parti Genel Ba?kan? Gültekin Uysal, ?öyle konu?tu:
“Bir tarihi kongreyi gerçekle?tiriyoruz. Bu tür kongreleri bir muhasebe yapmak açs?ndan çok de?erli buluyorum. 100 y?ll?k bir muhasebeyi yapmak mecburiyetindeyiz. Ba?ta aziz Atatürk ve tüm delegasyonun kararlar? bir mücadelenin sonucuydu. ?zmir ?ktisat Kongresi’nden 100 y?l bir ay sonra ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan organize edilen kongrenin 100 y?l önce oldu?u gibi yeni bir at?l?m için ba?lang?ç olmas?n? temenni ediyorum. ?ki as?rl?k modernle?me çizgisi içerisinde hangi tarihi e?ikte yeni bir boyut ve derinlik katmak gerekiyorsa, devlet adamlar? onun gere?ini yapm??t?r. Büyük Atatürk de 100 y?l nefes almam?z? sa?layan ?artlar? ortaya koymu?tur. Çok önemli mesafeler alm???z. Büyük milletlerin tarihinde, tarihi bir vesika vard?r. Bir kez ba?aranlar, bir kez daha ba?aracakt?r. ??te bunun için var?z” ?eklinde konu?tu.
“Burada ye?eren umudu daha da büyütmek mecburiyetindeyiz”
“Atatürk’ün bize kazand?rd??? zaman?n sonuna geldik. ?kinci yüzy?l?n ba??nda yeniden büyük bir iradeyle beraber farkl? siyasi partiler olarak milletimizin umudunu ye?ertmek için mücadele veriyoruz. Burada ye?eren umudu daha da büyütmek mecburiyetindeyiz. 14 May?s 1950’de kavgas?z dövü?süz iktidar? de?i?tirebilme tecrübesini ortaya koymu? Cumhuriyet Halk Partisi ve Demokrat Parti birlikteli?ini yeniden anlamland?rmak için irade koyduk. Bu iradeyi 14 May?s 2023’te yeniden milletin kendi kaderine hakim olaca?? gün olarak ifade etmek istiyoruz. Bir tarihi muhasebeye imkân veren ?ktisat Kongresi’nde bulunmaktan onur duyuyorum. Bu süreçte güçlendirilmi? parlamenter sistem ve mutabakat metniyle bu büyük kongrede ç?kacak fikirlerin bulu?aca??n? biliyorum.”
Ahmet Davuto?lu: “?zmir milletimizin ufuk ?ehridir”
Gelecek Partisi Genel Ba?kan? Ahmet Davuto?lu ise ?unlar? kaydetti: “?zmir, bizim milletimizin ufuk ?ehridir. Do?udan bat?ya, Asya’dan Avrupa’ya do?ru gerilmi? bir yay?n Akdeniz'e bir k?srak ba?? gibi uzanmas?d?r ?zmir. Tarihimizin Akdeniz medeniyetiyle bulu?mas? yan?nda bütün ?ktisat tarihimizin en merkez ?ehirlerinden biridir. ?zmir'in tarihiyle milletimizin tarihi ayr??t?r?lamaz, özellikle de iktisat tarihi. ?imdi yeni bir e?ikteyiz. Dördüncü büyük dönü?ümün içindeyiz. ?leride bu tarihi yazanlar bu kongreyi kaydettiklerinde bizim Birinci ?ktisat Kongresi gibi bir güzel hat?ra olarak anmal?. Her görü?ü, her siyasi ak?m? bir masa etraf?nda topland? ve hakimiyeti milliye için hakimiyeti iktisadiye karar? ald?lar demeliler bugün için. Ke?ke dedelerimiz daha do?ru yön çizseydi diyecekler ya da i?te bugün deyip o nesillerin önünü açaca??z. Biz o nesillerin önünü açmak için 6 siyasi lider bir araya geldik, bu nesillerin önünü kapatmak isteyenlere kar?? bir araya geldik.”
“Siyasi ahlak kanunu mutlaka ç?kacak”
“Toplumu kutupla?t?ranlara kar??, toplumu bulu?turanlar her kesimi, tekle?tirmeye kar?? toplumu birle?tirmeye çal??an bir heyetiz biz. Yetkileri de?il sorumluluklar? payla?maya ve omuzlamaya adam???z kendimizi. Ortak politikalar metninin ruhu siyasi ahlakt?r. Çünkü e?er hesap vermeye haz?r olmayan bir yönetim ülke yönetiyorsa, bilin ki dikta ya da otoriterlik kaç?n?lmaz. Ekonomik kriz tek ba??na tan?mlayamaz bu krizi. Burada bir devlet, ahlak, toplumsal bar?? krizi var. Ekonomiyi temizlemek istiyorsak ?u anda ya?ayan bütün cumhurba?kanlar?, ba?bakanlar ve ba?ta ben olmak üzere ve ilgili bakanlar?n tümü mal varl??? beyan?nda bulunmal?d?rlar. Hesap vermeye haz?r?m ama herkes hesap vermeye haz?r olacak. Siyasi ahlak kanunu mutlaka ç?kacak. Bir daha bu ülkede hiç kimse sahip oldu?u pozisyon dolay?s?yla mal ve mülkünü servetini asla art?ramayacak…”
“Yeni bir dünya kuruluyor. Yepyeni bir dünya... Eski al??kanl?klarla yeni dünyaya uyum sa?layamay?z. Sadece uyum sa?lamak de?il, önüne geçmek durumunday?z bu de?i?imin, öznesi olmak zorunday?z tarihin. Tarihin ak???na kap?l?p gitmek de?il, öznesi olmak için ekonomimizi yeni zihniyetle kurmak durumunday?z. Bu zihniyetin iki aya?? var; millet vicdan?, devlet akl?. 15 May?s sabah? yeni bir cumhurba?kan?, kadrosu ve yepyeni bir dönem ba?layacak”.
Ümit Özlale: Bat?ya kafa tutarm?? gibi yapan iktidar emek göçünü durduramad?
?Y? Parti Genel Ba?kan Yard?mc?s? ve Kalk?nma Politikalar? Ba?kan? Ümit Özlale ?öyle konu?tu: “Daha iyi ekonomik f?rsatlar, çal??ma ko?ullar? ve ya?am kalitesi aray??? ile binlerce insan bat? kentlerine göç etti. Arkalar?nda da 'Vars?n gidiyorlarsa gitsinler' diyen iktidar, bu ülkenin kaynaklar? ile yeti?en ve belki de yeti?mesi en zor olan geli?mi? insan kayna??n?, bir kez daha ba?ka ülkelerin yarataca?? ekonomik mucizeye hediye etti… Bat?ya kafa tutarm?? gibi yapan bu iktidar?n, bilerek veya bilmeyerek çanak tuttu?u ?ey, küresel güç dengesizli?ine katk?da bulunmakt?. Kendi ülkesini yetenek ve donan?m aç?s?ndan kurak toprak haline dönü?türmekti. Bat?ya kafa tutarm?? gibi yapan bu iktidar, bu büyük nitelikli emek göçünü durduracak hiç bir ?ey yapmad?… 20. yüzy?l?n ba??nda bundan 100 y?l önce burada ?ktisat Kongresi'ni düzenleyen ba??ms?zl?kç? ruh, Türkiye'yi geriye götürecek bu zihniyetin tam 100 y?l önce fark?na varm??. Cumhuriyetin bize en büyük kazançlar?ndan biri dünyan?n her yerinde çal??abilecek, mesle?ini dünya kalitesinde yapan insanlar yeti?tirmek olduk. Ama ne yaz?k ki onlar? ülkemizde tutamad?k, tutamamaya devam ediyoruz. Hem bir birey olarak hem de ulus olarak sahip oldu?umuz en de?erli becerinin bilgi oldu?u bir dünyada ya??yoruz… Kontrol edemedi?imiz, etkilerini derinden hissetti?imiz de?i?imler bizi dünyaya çok h?zl? ?ekilde ayak uydurmak zorunda b?rak?yor. Art?k içimize kapanarak dünyay? kendimizden ibaret sanarak, ya?ayamay?z. Dünyadaki de?i?imi öngörmek ve bu de?i?ime uyum sa?lamak de?il, onu yönetmek zorunday?z. Dünyadaki de?i?imi seyretmek de?il, bu de?i?imi yönetmek zorunday?z. Bu de?i?imi yönetmek sadece büyük bir devlet olman?n gere?i de?il, ayn? zamanda bu ülkenin insanlar?na hak ettikleri ya?ama ?ans?n? veren bir devlet de olmak gerekiyor. ??te biz de Cumhuriyetimizin 100'üncü y?l?nda 21. yüzy?la mesle?ini, hayat?n?, ülkesini, bayra??n? gururla ta??yan, tökezledi?inde yan?nda bu devletin oldu?unu bilen yeni bir toplumsal sözle?me yazmal?y?z.”
“Bu zihniyet ya?atamaz”
“Devlet ya?atmak için vard?r. Daha k?rk?n? yeni ç?kard???m?z büyük deprem felaketi, devletin ya?atma vaadini yerine getiremedi?ini güçlü bir ?ekilde gösterdi. Depremde milyonlarca insan?n evi y?k?ld?. Geçim kaynaklar? yok oldu. Temel sorumlulu?u vatanda?lar?na de?il piyasaya duyan bu zihniyet, ya?atmaz, ya?atamayacak da. O nedenle bir yandan yas?m?z? tutarken, di?er taraftan da bu kayb?, ana sorumlulu?u ya?atmak olan, insanlar?n yas?n? hissedebilen bir devlet modelini yeniden in?a etmek için kullanmal?y?z. Y?k?lan ?ehirleri, 21. yüzy?l?n temel sorunu olan salg?nlara, afetlere haz?rl?kl?, ya?anabilir kentleri in?a etmek için kullanmal?y?z. 21. yüzy?lda yeni toplumsal sözle?memizin ikinci unsuru ise f?rsat e?itli?idir. Bugün cumhurba?kanl??? seçimlerinde Rizeli bir kaptan?n çocu?u ile Dersimli yedi çocuklu bir ailenin çocu?u aras?nda seçim yapacaksak, bu cumhuriyetin bize sundu?u f?rsat e?itli?i sayesindedir. F?rsat e?itli?i, sosyal hareketlili?i te?vik etmek için elimizdeki en temel kamusal araç ise e?itimdir. Tüm çocuklar?n içinde do?du?u ailenin ekonomik ko?ullar?na bak?lmaks?z?n kaliteli bir e?itim sa?lanmas?, yoksullukla mücadele ve kalk?nmada en temel kural?m?z olmal?”
Temel Karamollao?lu: “Atatürk ve arkada?lar?n? ?ükranla an?yorum”
Saadet Partisi Genel Ba?kan? Temel Karamollao?lu ise ?öyle konu?tu: “Tam 100 y?l olmu? ?stiklal Harbi’ni tamamlam???z. Sava? bitmi?, sava??n yaralar?n? sarmak gibi i?lerle u?ra??rken birdenbire iktisat öne ç?km??. Uzun bir kongre yap?lm?? ?zmir’de. Ülkemizin her yerinden uzmanlar gelmi?ler. Bu kongreyi o zaman tertip eden ba?ta Atatürk ve arkada?lar? olmak üzere hepsini ?ükranla anmay? bir görev biliyorum. Birinci ?ktisat Kongresi’nin maddelerini mutlaka bulun ve okuyun. 9 madde 12 ba?l?k var. Bunlar? okumakta fayda var. O kongreden sonra Türkiye’de ciddi bir hamle ba?lam??. Maalesef Osmanl?’n?n son dönemlerinde bir tak?m iktisadi faaliyetler ba?lad? ama ülkemizi aya?a kald?racak hale gelmedi. ?zmir ?ktisat Kongresi’nden sonra olu?turulan hava neticesinde bir hamle ba?lad?. Hangi fabrikalar kurulacak, hangi finans müesseseleri hayata geçirilecek? Bunlara karar verilmi?. Bugün Türkiye’de yap?lmas? gereken en önemli i?lerden bir tanesi uçak sanayinin tesisidir. ??in garibi o dönemde bu en önemli mesele olarak gündeme getirilmi?, uçak fabrikas?n?n temeli hemen at?lm??, imalat?na hemen ba?lanm??. Ne zaman? 1920’ler. Biz neredeyiz ?imdi? Havanda su dövüyoruz. O kadar uçmay?n deniyor, baz? konular gündeme getirildi?inde. Ne uçmas?? Biz ba?ka ülkelerin imal etti?i uçaklar? alarak ancak seyahat edebiliyoruz. Ne uçmas??”
“Adalet olmadan hiçbir ?ey yapamazs?n?z”
“Bugüne kadar biz bir ?ey yapamam???z ki. Kendi içimize kapanm??, çeki?melerle u?ra?m???z. Asl?nda ülkemizin aya?a kalkmas?, ya?anabilir bir ülke haline gelmesi için iktisaden kalk?nmas? ?art. Nereden ba?layaca??z derken herkes ittifak etti; adalet! Bir ülkede adalet olmadan siz hiçbir ?ey yapamazs?n?z. Devlet adalet üzerine in?a edilir. Adalet mülkün temelidir. Güven duygusu, dürüstlük, i?in ehline verilmesi… Siz i?i ehline vermezseniz o i? hiçbir zaman istenildi?i gibi in?a edilemez ki. ?lk ele alaca??m?z hususlar bunlar.”