Kentte farkl? fen liselerinde e?itim gören 12. s?n?f ö?rencisi Hüma ve karde?i 9. s?n?f ö?rencisi Yavuz ?en, Manisa'n?n Salihli ilçesinde serada domates üreten ailelerinin ya?ad??? sorunlardan yola ç?karak, e?itim ald?klar? Çi?li Aydo?an Ya?c? Bilim ve Sanat Merkezinde bir çal??ma ba?latt?.
Liseli karde?ler, bili?im teknolojileri ö?retmeni Gülden Bozok'un deste?iyle "Üzüm Ba?lar?nda Verimlili?i Art?rmak için Kameral? Sistemler ve Görüntü ??leme" ba?l?kl? proje haz?rlad?.
?en karde?lerin bu kapsamda tan?mlama ve alg?lama yetene?i bulunan kameralar? ve yapay zeka program?n? mobil uygulamaya entegre ederek bir sistem geli?tirdi.
Prototipi haz?rlanan sistem tarladaki kameralar sayesinde ürünlerin görüntülerini mobil uygulamaya gönderiyor. Mobil uygulamadaki yapay zeka, görsellerden yola ç?karak ürünlerdeki hastal?klar?, zararl? böcekleri ve hasat bilgilerini analiz ediyor, bilgileri kullan?c?lara aktarabiliyor.
Uygulamayla çiftçilerin do?ru zamanda ilaçlama ve hasat yaparak üründen daha fazla verim almas? amaçlan?yor.
"Farkl? tar?m ürünleri için de uygulanabilme potansiyeline sahip"
Hüma ?en, Manisa'n?n Salihli ilçesinde seralar?n?n bulundu?unu ve ailesinin çe?itli ürünler üretti?ini söyledi.
Seralar?ndaki baz? hastal?k ve zararl? böcekler nedeniyle verim kayb? ya?ad?klar?n? belirten ?en, sistemi önemli tar?msal ürünü olan üzümde uygulad?klar?n? anlatt?.
Uygulaman?n kodlamas?n? kendilerinin yapt???n? ifade eden ?en, "Görüntü i?leme kodlar? sayesinde üzümdeki hastal?k, böceklenme ve olgunlu?u kolayl?kla tespit ediyoruz. Böylelikle çiftçilere gerekli bilgiyi sa?layabiliyoruz. ?u anda ise bunlar? gerçek seralarda uygulama a?amas?na geçece?iz." dedi.
?en, tar?m ülkesi Türkiye'de tar?m teknolojilerinin geli?tirilmesi gerekti?ini ve kendilerinin bu alanda çal??malar yapt?klar?n? dile getirdi.
Sistemlerinin birçok i?levi bulundu?unu belirten ?en, ?unlar? kaydetti:
"Bu tip görüntü i?leme projelerinde yüzde 90 ila 95 aras?nda do?ruluk oran? veriyor. Projemizde ise yüzde 99,8'lik do?ruluk oran? sa?land?. Benzer projelerde sadece böce?i tespit etme, olgunla?ma gibi tek fonksiyonu oluyor. Bizim sistemimiz 3 fonksiyonlu ?ekilde çal???yor. Yani hem böcek için ne yap?labilece?ini hem bu hastal???n nas?l yok edilebilece?ini ve üzümün olgunlu?una bakarak bize bir hasat grafi?i çizme potansiyeli sa?l?yor. Projemizi geli?tirmek istiyoruz ve farkl? tar?m ürünleri için de uygulanabilme potansiyeline sahip."
Sistem sulama bilgisi de sunuyor
Yavuz ?en ise sistemdeki kameran?n tarlalardaki hastal?k veya böceklenmeyi alg?lad???n? ve bunu anl?k olarak bildirebildi?ini belirtti.
Üreticilerin uygulamadaki bilgilerle erken müdahale edebilece?ini anlatan ?en, "Sistemin tarladaki hava s?cakl??? ve nemini ölçen devreleri sayesinde çiftçiler uygulamadan anl?k bilgileri görebiliyor. Böylelikle sulama bilgisine h?zl? ?ekilde ula?abiliyoruz." ifadelerini kulland?.
Çi?li Aydo?an Ya?c? Bilim ve Sanat Merkezi Müdürü Emine Ece Güleç de ?en karde?lerin bu çal??mayla geçen y?l TEKNOFEST Akdeniz'deki finallerde tar?m teknolojileri kategorisinde 6. oldu?unu belirterek, projeyi geli?tirerek tar?m sektöründe uygulanmas?n? istediklerini sözlerine ekledi.