EÜ-KÜRAG sorumlu ara?t?rmac?s? Spor Bilimleri Fakültesi Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Özgür Özkaya yürütücülü?ünde gerçekle?tirilen Efeler Yolu projesinde önemli ilerlemeler kaydedildi. Bozda?lar ile Ayd?n Da?lar?'nda incelemelerde bulunan ara?t?rma grubu, da?larda turizm potansiyeli en yüksek köyleri ve bu köyleri birbirine ba?layacak yürüyü? hatt?ndaki önemli kültürel, tarihi ve do?al güzellikleri belirledi. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, ?zmir Valili?i, ?zmir Orman Bölge Müdürlü?ü ile ?zmir ?l Kültür ve Turizm Müdürlü?ü'nün de payda?lar? aras?nda yer alaca?? uygulama projesinin hayata geçirilmesine say?l? günler kala, Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, ara?t?rma grubuyla yürüyü? rotas?nda incelemelerde bulundu. Projeyle ilgili olarak Doç. Dr. Özkaya'dan bilgi alan Rektör Budak, yakla??k 9 ayl?k bir yürüyü? sezonuna sahip olacak, 500 kilometrelik uzunlu?u ile kesintisiz yüründü?ünde 1 ayda tamamlanabilecek Efeler Yolu’nun hayata geçirilmesiyle bölgenin uluslararas? turizme aç?laca??n? kaydetti.
EFELER YOLU YAKLA?IK B?R AYDA YÜRÜNEB?LECEK
Daha önce Aziz Paul Yolu'nun i?aretlenmesinde gönüllü olarak çal??t???n? ve benzer bir uygulaman?n Bozda? ve Ayd?n Da?lar?’nda da hayata geçirilebilece?ini dü?ünerek projeyi olu?turdu?unu vurgulayan Doç. Dr. Özkaya, bunu Rektör Budak ile payla?t?ktan sonra uygulamak için harekete geçtiklerini söyledi. ?zmir Valili?i'ne sunularak, ?zmir Kalk?nma Ajans? taraf?ndan mali destek alan projenin fizibilite çal??malar?n?n son a?amas?nda olduklar?n? dile getiren Doç. Dr. Özkaya, "?zmir'in Bornova ilçesindeki Belkahve Mevkii’nden ba?layarak Bozda?lar ve Ayd?n Da?lar?n? dönerek Meryem Ana'da sonlanacak ‘Efelik’ temal? bir kültür rotas? olu?turduk. Bu sayede Türkiye'nin en güzel köylerinden olan ?irince, Kaplan, Beyköy, Birgi, Bozda?, Gölcük, terk edilmi? çok önemli bir köy olan Lübbey Köyü, Ovac?k Milli Park? içindeki Ovac?k köyü, Yukar?k?z?lca ve Nazarköy hatt? Efeler Yolu ile birbirine ba?lan?yor. Bu yolun yürüyü? sezonu yakla??k 9 ay olacak. Yol kesintisiz bir yürüyü?le yakla??k 1 ayda tamamlanabilecek. Efeler Yolunun toplam uzunlu?unun 500 kilometre olaca??n? öngörüyoruz. Fizibilitesini bitirdikten sonra payda?lar?m?z?n deste?iyle Ege Üniversitesi'nin yine sahada yürütece?i çal??malarla yol i?aretlemeleri yap?lacak. Parkurlara yönlendirme levhalar? ve köylere bilgi panolar? dikilecek. Orman içindeki parkurlara ilkyard?m çantalar? gömülecek. Köylerdeki i?letmelere her köye özgü olarak tasarlanacak özel mühürler verilecek ve bu mühürler yürüyü?çülerin köy geçi?lerinde sertifikalar?na bas?lacak. Günlük etaplar?n sonunda destinasyon noktas? olarak belirlenen köylerin giri?lerine taklar yap?lacak. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin Efes-Mimas yolu örne?inde oldu?u gibi, köylülerin do?al ürünlerini satabilecekleri pazar tezgâhlar? yapt?rmay? planl?yoruz. Konaklama imkân? olmayan köylerde Efeler Yolu’nu yürüyen turistleri a??rlayacak aileler ev pansiyonculu?u yapacak. Her köyün bir mihmandar? olacak. Proje kapsam?nda köy mihmandarlar?na ve köy halk?na gerekli e?itimler verilecek. Yerel halka civardaki tarihi ve kültürel zenginlikler anlat?lacak, halk?n üzerinde ya?ad??? zenginliklerin fark?na varmas? ve bu miras? korumas? ad?na çal??malar yürütülecek. Halka k?rsal turizm ve kültür rotalar?yla ilgili atölye çal??malar? yap?lacak. En önemli uygulamalardan biri de turistlerden önce yerel halka bu yolu yürüterek içerdi?i zenginli?i göstermek olacak" diye konu?tu.
EFELER YOLU DERNE?? KURULDU
Bu proje kapsam?nda Efeler Yolu Derne?i'nin de kurularak faaliyetlerine ba?lad???n? belirten Doç. Dr. Özgür Özkaya, "Efeler Yolu Derne?i bu projenin hayata geçmesinde ve ileride sürdürülebilirli?inin sa?lanmas?nda önemli roller üstlenecek. Bu dernek sayesinde ileriki dönemde Efeler Yolu uluslararas? kültür rotalar? a??na ba?lanacak. Böylece ?zmir ve Meryem Ana da Avrupa yürüyü? rotalar? a??na ba?lanm?? ve bu a?a yepyeni de?erler katm?? olacak" dedi.
TAR?H?, KÜLTÜREL VE DO?AL ZENG?NL?KLER BARINDIRIYOR
Yakla??k 500'er kilometrelik Likya Yolu ve Aziz Paul Yolu gibi yürüyü? rotalar?n? hat?rlatan Doç. Dr. Özkaya, her y?l yüzlerce turistin bu yollar? kulland???n? ve yerel halk?n turizm sayesinde büyük bir h?zla kalk?nd???n? belirtti. Projenin amac?n?n ?zmir'in da? köylerinde de benzer bir kalk?nma yaratmak oldu?unu belirten Doç. Dr. Özkaya, "?zmir'den ba?layarak Bozda?lar ve Ayd?n Da?lar?'n? yaylalardan birbirine ba?layan ve Meryem Ana'da sonlanan bir rotan?n, uluslararas? turizm aç?s?ndan çok cazip bir alternatif yarataca??n? dü?ünüyoruz. Di?er yandan rotan?n içerdi?i kültürel zenginlik yaln?zca efelik ile de s?n?rl? de?il. Bu da?lar tarihte paran?n ilk kez kullan?ld??? co?rafyay? olu?turuyor. Da?lar?m?zda kökleri Lidya medeniyetine uzanan eski kaleler, gözetleme kuleleri, antik kentler ve bunlar? birbirine ba?layan antik yollar var. Vatikan belgelerinde geçen önemli manast?r ve kiliseler var. Osmanl? döneminden kalma önemli medrese ve hamamlar var. Bozda?lardan ipek yolunun bir hatt? geçiyor. Ayd?n da?lar?nda Kuva-yi Milliye Yolu olarak bilinen çok önemli bir güzergâh var. Evliya Çelebi'nin bu da?lar? geçti?i güzergâhlar biliniyor. Efeler tüm bu yol ve geçitleri kullanm??. Efelerin Bozda?lar ve Ayd?n Da?lar?'nda sakland??? çok önemli yaylalar var. Amac?m?z bu de?erleri efelik temal? bir kültür rotas? olu?turarak birbirine ba?lamak" diye konu?tu.
'BÖLGE TUR?ZM?NE ÖNEML? KATKILAR SA?LAYACAK'
Projenin, Türkiye, Ege Bölgesi ve ?zmir aç?s?ndan büyük önem ta??d???n? dile getiren Rektör Budak da, Efeler Yolu rotas?n?n turizme kazand?r?lmas? için yo?un bir çal??ma içinde olduklar?n? söyledi. Organik ürünlerin sat?n al?nabilece?i yürüyü? rotas?nda köylerin de ziyaret edilebilece?ine dikkat çeken Rektör Budak, "Do?al ve kültürel varl?klar aç?s?ndan çok zengin bir ülkeyiz. Bozda?lar’daki gibi bir orman Hollanda'da olsa herhalde bütün ülke bu ormanda yürümek, spor yapmak, organik tar?m yapmak, organik beslenmek ve daha kaliteli bir ya?am sürmek ad?na birçok ekonomik faaliyeti hayata geçirirdi" dedi. Rektör Budak, projenin hay?rl? olmas?n? diledi.