Buna hatal? park, ?erit ihlalleri ve manevralar?n da eklendi?ini aktaran Dündar, "?stanbul'da olsun ba?ka herhangi bir bölgede olsun bir s?k???kl?k ya??yorsak bunun temel sebebi asl?nda trafikte bütün yollar?m?z?n belli bir kapasitesinin olmas?. Bu kapasitenin üzerinde bir araç talebi oldu?u zaman trafik s?k??maya ba?l?yor ve ta??t say?s? artt?kça s?k???kl???n ?iddeti de git gide art?yor." dedi.
Doç. Dr. Dündar, trafik ihlalleri, hatal? parklar ve manevralar ile ?erit de?i?ikliklerinin s?k???kl??? artt?ran di?er unsurlar oldu?unu anlatt?.
Trafik s?k???kl???n?n çok boyutlu bir ekonomik kayb? oldu?una dikkati çeken Dündar, "Trafikte harcad???m?z fazladan her 10-15 dakika veya 1 saat bize maddi bir kar??l?k olarak dönüyor. Bunu hesaplaman?n çe?itli yöntemleri var. Bir ülkenin veya trafik s?k???kl??? ya?anan bölgenin gayrisafi yurt içi has?las?n?n bu bölgede çal??an nüfus oran?na bölünmesiyle bir dakikal?k zaman kazanc? veya kayb?n?n parasal kar??l??? kabaca hesaplanabiliyor." diye konu?tu.
Dündar, yak?t ücreti, araç y?pranmas?, çevre kirlili?i, kaza riski ve psikolojik etkilerin de trafik maliyetlerini art?ran di?er unsurlar oldu?unu, ?stanbul Ticaret Odas? (?TO) ile ?stanbul Teknik Üniversitesinin (?TÜ) bu konuda çal??malar yapt???n? aktararak, ?öyle devam etti:
"?stanbul'daki trafik s?k???kl?klar?n?n maliyeti y?ll?k 6 milyar dolar olarak hesaplanm??t?. Tabii bu de?erleri güncellemek de gerekiyor. Son 10 y?lda pek çok ?ey de?i?ti. Teknolojik geli?meler ya?ad?k. Sürücüsüz ta??tlar ve elektrikli ta??tlar hayat?m?za girmeye ba?lad?. Mikromobilite sistemleri girmeye ba?lad?. Asl?nda bunu güncel bir veriyle tekrar de?erlendirmek gerekiyor. Kabaca 6-7 milyar dolar civar?nda bir ekonomiye olumsuz etkisi oldu?undan bahsedebiliriz."
Geçen y?lki uluslararas? bir ara?t?rmada ?stanbul'un trafik yo?unlu?unda dünyada ilk s?rada yer ald???na i?aret eden Dündar, "?stanbul'da ya?ayan biri trafikte 1 y?lda 105 saatini fazladan süre olarak geçiriyor. Bu süreyi ki?inin farkl? aktivitelerde de?erlendirmesi ve ekonomiye olumlu katk? sa?lamas? mümkün olabilirdi." ifadelerini kulland?.
"Çözüm altyap?y? büyütmek de?il, talebi yönetmek"
Doç. Dr. Selim Dündar, kentteki trafik yo?unlu?unun sadece yeni yollar açmakla giderilemeyece?ini anlatt?.
Elde belirli bir yol altyap?s?, kav?a??, alt ve üst geçidin bulundu?unu dile getiren Dündar, "Bu altyap?y? geli?tirmek, yeni yollar ve tesisler yapmak bize bir çözüm gibi görünse de burada asl?nda bir sorunu ötelemi? oluyoruz. Yani bir kav?akta iyile?tirme yapt???n?z zaman bir ilerideki veya gerideki kav?akta daha büyük sorunlara neden oluyorsunuz. Ek bir ?erit in?a edip trafi?i rahatlatt???n?z? dü?ünürken 5 sene sonras?nda çok daha fazla bir taleple kar??la?man?n ve daha büyük bir trafik s?k???kl???na neden olman?n yolunu açm?? oluyorsunuz. Burada yap?lmas? gereken talebi yönetmek için çe?itli uygulamalar yapmak." dedi.
Çözüm için ?stanbul'da çal??ma saatlerinin düzenlenmesini de öneren Dündar, ?u ifadeleri kulland?:
"?stanbul'da genelde sabah ve ak?am trafi?in zirve saatleri var. Sabah zirvesi çok daha etkili olabiliyor. ?nsanlar genelde i?lerine veya okullar?na gitmek için benzer saat aral???n? tercih etti?i için saat 7-9 aral???nda trafik s?k???kl?klar? çok üst düzeye ula?abiliyor. Burada çe?itli stratejiler geli?tirerek, özel sektörün de deste?ini alarak, farkl? i? ba?lang?ç saatleri, mesai saatleri geli?tirilebilir. Örnek vermek gerekirse baz? kurumlar mesaiye saat 6'da ba?lay?p saat 14'te bitirebilir. Kimilerinin ç?k?? saati erken olur, geç olur. Bu tarz stratejiler geli?tirip zirveyi daha da??tmak, yumu?atmak mümkün. Ama en temel iyile?meyi özel araç kullan?m oran?n? dü?ürerek geli?tirebiliriz. Özellikle toplu ta??maya olan talebi artt?rabilirsek, özel araç kullan?m?ndan vazgeçirebilirsek önemli bir etki sa?layacakt?r. ?stanbul'a bakt???n?z zaman ortalama bir araç içinde 1,5 ki?i yolculuk yap?yor. Yani 5 ki?ilik bir standart otomobili dü?ünürsek bunun 5 ki?ilik kapasitesi yerine 1,5 ki?ilik bir kapasiteyi kullan?yoruz ve trafikte a??r? bir araç yo?unlu?una neden oluyor."
Dündar, toplu ta??may? kullanmaya te?vik etmenin yolunun da hizmet düzeyini, kalitesini, konforunu artt?rmaktan geçti?ine i?aret etti.
K?sa mesafelerde bisiklet ve skuter gibi mikromobilite araçlar?n te?vik edilmesi gerekti?ini dile getiren Dündar, trafik ???k sürelerinin daha etkin ayarlanmas?n?n ?ehir içi s?k???kl??? azaltmakta etkili olabilece?ini aktard?.
"Trafik ihlali normalle?ti, 60 binden fazla can kaybettik"
Trafikte Haklar?m Derne?i Ba?kan? Yasemin Usta ise Türkiye ?statistik Kurumu (TÜ?K) verilerine göre trafik kazalar?n?n yüzde 89'unun sürücü kusurlar?ndan kaynakland???n? söyledi.
"Trafik ve Güvenlik Kurallar? Ara?t?rmas?" raporundaki baz? verileri de aktaran Usta, en çok kazaya sebep oldu?u dü?ünülen baz? ihlallerin istatistiklerde çok dü?ük oranlarda yer ald???n? anlatt?.
Usta, TÜ?K verilerine göre en çok kazaya neden olan ihlallerin ilk s?ras?nda a??r? h?z?n geldi?ini, onu "?erit ihlalleri", "kav?aklardan geçi? önceli?ine uymamak", "arkadan çarpma", "dönü? hatalar?" ile "k?rm?z? ???k ihlali"nin takip etti?ini kaydetti.
Ara?t?rmada, sürücülere "Neden kural ihlali yapt?klar?" soruldu?unda "Zaman kazanmak", "Bir yere gecikmemek" veya "Acelem vard?" gibi cevaplar?n verildi?ini kaydeden Usta, "50 kilometrelik bir yolu 85 kilometre h?zla gitti?inizde 35 dakikada var?yorsunuz. 100 kilometre h?zla giderseniz 30 dakikada, 120 kilometre h?zla giderseniz 25 dakikada var?yorsunuz. 5-10 dakika kazanabilmek için gerçekten hayat?m?z? riske atmaya de?er mi?" diye sordu.
Toplumdaki trafik suçlar? alg?s?na da de?inen Usta, "Mesela h?rs?zl?k yüz k?zart?c? suç olarak ön plana ç?k?yor. Fakat ölümle sonuçlanabilecek bir trafik kural? ihlali maalesef halk?m?zda bir yüz k?zart?c? suç olarak alg?lanm?yor. Kurallar? çi?neyen insanlar kendini suçlu hissetmiyor ve maalesef zamanla bu durumu normalle?tiriyor." ifadelerini kulland?.
Usta, bir ara?t?rmada sürücülere, "Kural ihlali yaparken bunun sonuçlar?n? dü?ünmüyor musunuz?" sorusunun yöneltildi?ini aktararak, "Birço?u, 'Ben çok kontrollüyüm, risk alm?yorum.' demi?. Ama gerçekte bakt???n?zda kendini riske atmayan davran?? bir ba?kas?n?n hayat?n? tehlikeye atabiliyor. Bu yapt???n? da me?rula?t?rabiliyor." dedi.
Güvenli trafik bilincinin olmad???n?n alt?n? çizen Usta, 2015'ten bu yana trafik kazalar?nda 60 binden fazla ki?inin hayat?n? kaybetti?ini, 3 milyondan fazla ki?inin ise yaraland???n? sözlerine ekledi.