Merkez Bankas? (TCMB) 23 Eylül'de 100 baz puan, 21 Ekim'de ise 200 baz puan faiz indirerek politika faizini yüzde 16'ya kadar çekti ancak ihtiyaç kredisi faizleri bu dönemde azalmak bir yana artt?.
TCMB verilerine göre, 17 Eylül'de ortalama yüzde 24,49 olan bankalar?n ihtiyaç kredisi faizleri, 29 Ekim'de yüzde 24,68 oldu. u dönemde ortalama ta??t kredisi faizleri yüzde 21,28'den yüzde 20,33'e s?n?rl? bir oranda geriledi. Gerileme, 100 puan?n alt?nda kald?. ine bu dönemde konut kredisi faizleri ortalama yüzde 17,89'dan yüzde 17,53'e çok s?n?rl? geriledi. htiyaç, ta??t ve konut kredilerini içeren tüketici kredilerinde ortalama faiz bu dönemde yüzde 23,73'ten yüzde 23,92'e yükseldi.
Bu dönemde en çok dü?ü? ticari kredi faizlerinde oldu. Ticari kredi faizleri ortalama yüzde 21,26'dan yüzde 19,38'e geriledi. Dü?ü? 200 baz puana yakla?t?.
MEVDUAT FA?ZLER? SERT DÜ?TÜ
TCMB'nin faiz indirimlerinin ard?ndan kredi faizlerinde, ticari krediler hariç, ciddi bir dü?ü? olmad? ancak TL mevduat faizleri sert geriledi.
17 Eylül-29 Ekim döneminde ortalama mevduat faizleri 1 aya kadar vadelide yüzde 17,57'den yüzde 15,54'e, 3 aya kadar vadelide yüzde 19,10'dan yüzde 16,27'ye, 6 aya kadar vadelide yüzde 18,99'dan yüzde 14,94'e, 1 y?la kadar vadelide yüzde 19,25'ten yüzde 13,95'e, 1 y?l ve daha uzun vadelide yüzde 17,10'dan yüzde 14,02'ye geriledi.
KRED? FA?ZLER? NEDEN DÜ?MÜYOR?
TCMB eski ba?ekonomisti ve Bilkent Üniversitesi ö?retim üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, TCMB'nin faiz indirimlerinin kredi faizlerine yans?mamas?n? geçen ay sozcu.com.tr'ye de?erlendirmi?ti.
TCMB politika faizinin çok k?sa vadeli bir faiz oldu?unu, mevduat?n da k?sa vadeli oldu?unu, ortalama vadesinin 40-50 gün oldu?unu belirten Kara, “Bankalar aç?s?ndan TCMB fonlamas? ve mevduat neredeyse birbirinin ikamesi oldu?u için TCMB faizindeki dü?ü? mevduata birebir yans?r” demi?ti.
Uzun vadeli faizlerin ise TCMB faizinden ziyade enflasyon beklentisi ve enflasyon riski taraf?ndan belirlendi?ine dikkat çeken Kara, “TCMB'nin enflasyonla mücadeleyi ikinci plana atarak k?sa vadeli faizleri indirmeye devam etmesi enflasyon beklentilerini olumsuz etkiledi, gelece?e dair fiyatlama belirsizli?ini art?rd?. Bu da bankalar aç?s?ndan vade riskinin artmas?na neden olarak uzun vadeli faizlerin yukar? gitmesine neden oluyor” demi?ti.
“Tüketici kredileri faizleri daha çok uzun vadeli oldu?u için bankalar vade riski nedeniyle tüketici kredi faizlerini indirmek istemiyor” diyen Kara, “Öte yandan ticari kredilerin önemli bir bölümü rotatif dedi?imiz gecelik faize endeksli faizler, yani efektif vadesi çok k?sa. Bu nedenle bankalar mevduat faizindeki dü?ü?ü ticari kredilere yans?tabiliyor” ifadelerini kullanm??t?.
Kara, “Özetle, banka faizleri aras?ndaki ayr??an hareketler büyük ölçüde vade fark?ndan ve enflasyon riskinin fiyatlanmas?ndan kaynaklan?yor” demi?ti.
FA?Z ?NERKEN KUR VE ENFLASYON YÜKSELD?
Nitekim, TCMB’nin faiz indirimi i?aretlerine ba?lad??? eylül ba??nda 8,27 olan dolar/TL kuru, faiz indirimleri sonras? siyasi gerilimlerin de etkisiyle 9,80’e kadar yükseldi.
TCMB politika faizini yüzde 16’ya çekerken, resmi enflasyon yüzde 19,89’a kadar yükseldi ve enflasyon beklentileri de bozuldu.