?zmir Büyük?ehir Belediyesi, k?rsalda ya?anan göç, üretimdeki aksakl?klar ve iklim krizi gibi temel sorunlara kar?? geli?tirdi?i projelerle hem üreticiyi destekliyor hem de kentliye güvenli g?da ula?t?r?yor. ?zmir Sanat’ta gerçekle?tirilen “?zmir Tar?m ve G?da Ekosistemi” ba?l?kl? oturumda ?zmir Büyük?ehir Belediyesi K?rsal Hizmetler Dairesi Ba?kan? Nehir Yüksel, Tar?msal Hizmetler Dairesi Ba?kan? Bülent Üngür ve ?ZTARIM Genel Müdürü Öztürk Kurt konu?mac? olarak yer ald?. Konu?mac?lar, Büyük?ehir Belediyesi’nin tar?msal üretim, planlama ve tedarik politikalar?n?, “iyi tar?m, sa?l?kl? g?da, güçlü üretici” ilkeleriyle bütünle?ik k?rsal kalk?nma modelini ve hayata geçirilen tanzim sat?? sistemini anlatt?.
“951 mahalleyi içeriyor”
?zmir Büyük?ehir Belediyesi K?rsal Hizmetler Dairesi Ba?kan? Nehir Yüksel, kent genelindeki k?rsal alanlar?n sorunlar?n? tespit etmek amac?yla kapsaml? bir veri taban? ve stratejik planlama çal??mas? yürüttüklerini belirterek, ?zmir’in 12 bin kilometrekarelik yüzölçümünün 11 bin kilometrekarelik k?sm?n?n k?rsal alan olarak de?erlendirildi?ini söyledi. Yüksel, “Krizler, salg?nlar, sava?lar ve artan dalgalanmalar kar??s?nda k?rsal alanda ne yapmal?y?z, nas?l yapmal?y?z sorusuna çözüm aramaya çal???yoruz. Bunun için öncelikle bir veri taban? olu?turduk. 11 bin kilometrekarenin yakla??k 10 bin 600 kilometrekarelik k?sm?n? kapsayan çal??ma alan?m?z 951 mahalleyi içeriyor. Özellikle öncelikli envanter çal??malar?yla çok önemli verilere ula?t?k. Daha sonra bu alana ili?kin, k?rsalda ne ya?ad???m?z? ve sorunlar?m?z?n neler oldu?unu tespit ettik” diye konu?tu.
“Kent G?da Politikalar? Meclisi olu?turulacak”
K?rsal alan stratejik plan çal??malar?na da de?inen Yüksel, “Tüm bu verilerle birlikte k?rsal alan stratejik plan? çal??mas?na ba?lad?k. K?rsal alan s?n?flamas?, k?rsal alan tipolojisi ve köylerde kaybolan geleneksel dokuyu göz önünde bulundurarak bir k?rsal tasar?m rehberi haz?rl?yoruz. Bu çal??malar 2026’da tamamlanacak ve ?zmir’de devam eden üst ölçekli mekansal plan kararlar?na entegre edilecek. ?zmir’in havzalar?, Küçük Menderes, Gediz, Bak?rçay ve Yar?mada gibi alanlar kendi özgün niteliklerine uygun planlamalarla ele al?nacak. Böylece ya?anabilir planlama ve müdahale araçlar? geli?tirilecek” dedi.
?zmir Kent G?da Sistemleri Belgesi çal??mas?n? da ba?latt?klar?n? belirten Yüksel, “Amac?m?z hem salg?nlar hem g?da fiyatlar?ndaki dalgalanmalar hem de tar?msal üretimde azalmalar nedeniyle s?k?nt?lar ya?anan sa?l?kl? g?daya eri?imi, daha sistemli bir ?ekilde sa?lamak. Tüm payda?lar? kapsayan bir yap? olu?turmak için çal???yoruz. Kamu, üretici, kooperatif, bakanl?k, sivil toplum, üniversite ve akademisyenlerin birlikte çal??aca?? bir Kent G?da Politikalar? Meclisi olu?turaca??z. Bu meclis, yatay bir hiyerar?i ile çal??acak ve nihai olarak g?da strateji belgesinin haz?rlanmas?n? sa?layacak” ?eklinde konu?tu.
“Ak?ll? sayaçla su yönetimi yap?yoruz”
Tar?msal Hizmetler Dairesi Ba?kan? Bülent Üngür de ?zmir’in tar?msal potansiyeline dikkat çekerek, “?zmir asl?nda tar?msal potansiyel bak?m?ndan Türkiye’nin en önemli ?ehirlerinden biri. Birçok noktada üretim deseninde birinci s?raday?z. Ayr?ca, Küçük Menderes’ten Bak?rçay ve Gediz’e uzanan güçlü havzalar?m?z var. Anadolu’nun birçok bölgesinde yeti?meyen ürünler, ?zmir topraklar?nda ba?ar?l? bir ?ekilde üretiliyor. Süt hayvanc?l???nda da Türkiye lideriyiz ve organik tar?mda öncü konumday?z” dedi.
Üngür, “Su krizine kar?? Sulama ?ube Müdürlü?ü arac?l???yla hayvan içme suyu, sulama göletleri ve tesisleri in?a ediyoruz. Özellikle Dikili’de 10 bin dekara hitap eden bir tesis açt?k ve 600’e yak?n ak?ll? sayaçla su yönetimi yap?yoruz. Amac?m?z sadece suyu korumak de?il, çiftçilere alternatif olarak kurakl??a dayan?kl? bitkiler önermek. Örne?in silajl?k m?s?r gibi su tüketimi yüksek bitkiler yerine hayvanlar?n beslenmesinde kullan?labilecek ürünler üzerinde çal??malar yap?yoruz ve bunlar? çiftçilerimize aktar?yoruz” diyerek yürüttükleri çal??malar?n? anlatt?.
Üngür ayr?ca, fidan da??t?m?, zararl?larla mücadele ve su ürünleri desteklerini yürüttüklerini, küçük bal?kç?lara buz makinesi da??tt?klar?n? belirtti. Orman yang?nlar?ndan etkilenen çiftçilere yem ve su deposu yard?m? verildi?ini, incir üretiminde büyük potansiyele sahip Tire’de paketleme tesisi kuracaklar?n? aktard?. Don olaylar?na kar?? erken uyar? ve yapay zeka destekli sistemler kurduklar?n? da ifade eden Üngür, “iyi tar?m” uygulamalar? ile do?al ve sa?l?kl? g?daya vatanda?lar?n eri?imini sa?lama konusunda aral?ks?z çal??t?klar?n?n alt?n? çizdi.
?ZMAR’? anlatt?
?ZTARIM Genel Müdürü Öztürk Kurt, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin k?rsalda üretimi destekleyerek göçü önlemeyi ve kamu eliyle güvenli g?da üretmeyi hedefledi?ini vurgulad?. Kurt, “Üreticinin sütünü sat?n alarak fabrikada paketleyip vatanda?a ula?t?r?yoruz. Geçen y?l, Süt Kuzusu projesi için fabrikam?zda 1 milyon adet süt üretimi gerçekle?tirdik. Bu y?l?n sonuna kadar 2 milyon adedini tamamlay?p ?zmir’deki ihtiyaç sahibi çocuklara planlanm?? program çerçevesinde ula?t?raca??z” dedi.
Belediyenin geçmi?ten gelen tanzim sat?? kültürüne at?fta bulunan Kurt, “Geçmi? dönemde ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin uhdesinde kurulmu? olan TANSA?, Türkiye’de güvenilir g?da dendi?inde akla gelen ilk örneklerden biriydi. Tanzim sat?? kültürü bu kentte yerle?ik hale gelmi?ti. Bugün biz de bu anlay??? yeniden hayata geçiriyoruz. ?ZTARIM bünyesinde kurulan ?ZMAR, bu sürecin en önemli ad?mlar?ndan biri. Bu ?ekilde güvenli g?da kamu eliyle vatanda?lara ula?t?r?l?yor” ifadelerini kulland?.
Üretimden gelen güç
?ZMAR modelinin k?rsal bölgelerde üretimi destekleyen bir yap?ya dönü?tü?ünü de belirten Öztürk Kurt, “Bu sistem sayesinde hem bölgesel kalk?nmaya katk? sa?l?yoruz hem de üreticilerin kendi ya?ad?klar? yerde kalmalar?n? te?vik ediyoruz. ?nsanlar?n göç etmeden, do?duklar? topraklarda üretimi sürdürmesi için elimizden geleni yap?yoruz. Ça??n getirdi?i teknolojilerle yenilenmi? bir üretim modeli olu?turduk. Bu aç?dan ?ZMAR, bizim için sadece bir sat?? noktas? de?il, üretimden tüketime uzanan güvenli g?da zincirinin kamusal bir teminat?” diye konu?tu.
Kurt, “?ZMAR’da bizim için en önemli mesele, sadece ürünü vatanda?a ula?t?rmak de?il; güvenli g?day? kamu güvencesiyle üretip sunabilmek. Bugün kendi sütümüzü, yo?urdumuzu, tereya??m?z? kendi markam?zla üretiyoruz. Bu hafta itibar?yla ayran?m?z?n da deneme üretimlerini tamamlayaca??z. Yani sadece al-sat yapan bir yap? de?il, üretimden gelen gücünü vatanda?a yans?tan bir sistem kurduk” dedi.
20 ?ube hedefi
Nisan ay?nda faaliyete ba?layan ?ZMAR’?n k?sa sürede önemli bir etki yaratt???n? ve y?l sonuna kadar 20 ?ubeye ula?may? hedeflediklerini belirten Kurt, “Bugün 12 ma?azam?z hizmette. ?zmir’in farkl? noktalar?nda yapt???m?z sat??larla birlikte, çevremizdeki marketlerin fiyatlar?n? dü?ürdü?ünü gözlemledik. Bu, do?rudan kamunun piyasay? dengeleyici etkisinin göstergesi. Ba?kan?m?z?n da her f?rsatta dile getirdi?i gibi, insanlar?n bütçesine bir kuru? bile katk? sa?layabiliyorsak bu bizim için çok de?erli. Yüzde 10-20 oran?ndaki farklar, vatanda??n ya?am?na do?rudan dokunan sonuçlar yarat?yor” diye konu?tu.