?stanbul Büyük?ehir Belediyesi (?BB) ?stanbul ?statistik Ofisi, “?stanbul Bakkallar? ve Veresiye Al??veri? Pratikleri Ara?t?rmas?”n? yay?mlad?. Bakkallar?n yüzde 71’i veresiye defter tutuyor. Veresiye talebinin en yüksek oldu?u ilk üç ürün; ekmek, yumurta ve sigara oldu.Pandemi öncesi döneme göre, bakkallardan veresiye al??veri? yapan ki?i say?s? yüzde 32, bakkallar?n veresiye defterinde yazan toplam borç tutar? ise yüzde 55 artt?. Pandemide, yüzde 85,5’inin sat??lar? azald?. Bakkallar, ürün fiyatlar?, zincir market ?ube say?lar?, online al??veri? siteleri ve ürün tedarik giri?imlerinin artmas?ndan olumsuz etkilendi.
402 MAHALLE BAKKALI
?stanbul Planlama Ajans? bünyesinde faaliyette bulunan ?stanbul ?statistik Ofisi’nin haz?rlad??? “?stanbul Bakkallar? ve Veresiye Al??veri? Pratikleri Ara?t?rmas?” yay?nland?. Kentin 39 ilçesindeki 402 mahalle bakkal? ile 21-25 Ocak tarihleri aras?nda görü?ülerek yap?lan ara?t?rmada, mahallelerdeki ekonomik ?artlara dair önemli bulgular ortaya ç?kt?. Herkesi, kent yoksullu?unun geldi?i seviyeyi bakkal defterlerinden okumaya davet eden ara?t?rmada, vatanda??n al?m gücü ve küçük esnaf?n içinde bulundu?u zorluklarla ilgili çarp?c? veriler yer al?yor. Bakkallar?n içinde bulundu?u ekonomik durum, rakamlara ?öyle yans?d?:
10 YILDA BAKKAL SAYISI ÜÇTE B?R AZALDI
Zincir market ?ube say?lar?ndaki yüzde 100’ün üzerindeki art??, bakkallar?n ekonomik zorluk ya?amas?na neden oldu. Son on y?lda, Türkiye genelinde faaliyet gösteren bakkallar?n say?s?, yüzde 30’un üzerinde azald?. ?stanbul’da ise 20 bin civar?nda bakkal?n faaliyetlerine devam ediyor.
YÜZDE 71’?, VERES?YE DEFTER? TUTUYOR
Bakkallara pandemi öncesinde ve pandemi sürecinde veresiye defteri tutup tutmad??? soruldu. Pandemi sürecinde veresiye defteri tutan bakkal say?s?n?n pandemi öncesine göre benzer oranda seyretti?i gözlendi. Her iki dönemde de bakkallar?n yakla??k yüzde 71’inin veresiye defteri tuttu?u görüldü.
?LK ÜÇTE: EKMEK, YUMURTA VE S?GARA
“Veresiye taleplerini dü?ündü?ünüz zaman, en s?k veresiye yazd?r?lan ürünü söyler misiniz?” sorusuna verilen yan?tlarda, ekmek ilk, yumurta ikinci ve sigara üçüncü s?rada yer ald?. Bu üç ürünü ise s?ras?yla; peynir, ya?, çay, bakliyat, süt, ?eker ve yo?urt takip etti.
TOPLAM BORÇTA YÜZDE 54,8 ARTI?
Pandemi öncesi dönemde, bir bakkaldan veresiye al??veri? yapan ki?i say?s?, ayl?k ortalama 24 olarak belirlendi. Pandemi sürecinde ise yüzde 32,2 artarak 31 ki?iye yükseldi. Pandemi öncesi döneme göre veresiye al??veri? yapan ki?i say?s?n?n artmas? ile birlikte veresiye defterlerinde yaz?l? olan toplam borç miktar?n?n da artt??? görüldü. Pandemi öncesi dönemde veresiye defterinde yazan toplam borç miktar?, ortalama olarak 12 bin 733 TL iken, pandemi sürecinde, yüzde 54,8 art??la ortalama 19 bin 717 TL oldu.
YÜZDE 85,8’?N?N SATI? ORANLARI AZALDI
Pandemi sürecinde, bakkallar?n yüzde 85,8’i, Mart 2020 öncesine göre, sat?? oranlar?n?n azald???n? belirtti. Bakkallar?n yüzde 10,2’si ise sat?? oranlar?n?n de?i?medi?ini, yüzde 4’ü sat?? oranlar?n?n pandemi öncesi döneme göre artt???n? kaydetti.
ONL?NE ALI?VER?? OLUMSUZ ETK?LED?
Pandemi ile birlikte sat?? hacimlerini önemli ölçüde art?ran online al??veri? siteleri ve eve ürün tedarik giri?imlerinin yayg?nla?mas?, bakkallar?n sat?? oranlar?n? negatif yönde etkiledi. Bakkallar?n yüzde 84,4’ü, bu nedenle zorluklar ya?ad???n? belirtti.Bakkallara ya?ad?klar? olas? zorluklar soruldu?unda, en fazla verilen cevap, yüzde 92,7 ile “Zincir market ?ube say?lar?n?n artmas?” oldu. “Ürün fiyatlar?n?n artmas?” cevab?, yüzde 91,3’lük oran ile ikinci s?rada yer ald?. Veresiye ürün sat??? yapan bakkallar?n yüzde 94’ü, veresiye ürün sat??? yapmayanlar?n ise yüzde 86’s?, ürün fiyat art???ndan etkilendi?ini ifade etti.
YÜZDE 80,8’?, KORONAV?RÜS VURDU
Bakkallar?n yüzde 80,8’i, Koronavirüs; yüzde 74,3’ü, kira/enerji/i?çi gibi sabit i?letme giderleri; yüzde 73,8’i, genel ekonomik ko?ullar; yüzde 67,1’i ise ödeme alamamak ve veresiye taleplerinin artmas?ndan dolay? i?letme olarak ekonomik zorluklar ya?ad???n? söyledi.