Dünyan?n en eski seyahat acentesi olarak bilinen 178 y?ll?k ?ngiliz tur operatörü Thomas Cook’un iflas?, tüm dünyada oldu?u gibi Türkiye’deki turizmciler taraf?ndan da kayg?yla izleniyor. Turizmciler, Türk ?irketlerinin alacaklar?n?n birkaç yüz milyon pounda ula?abilece?ini belirtiyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli oteller 2020 sezonuna ciddi bir mali krize girebilir.
Thomas Cook’un iflas etmesi ve yönetimine kayyum atanmas? sonras?nda ba?ta Marmaris, Bodrum, Alanya, Side, Kemer ve Fethiye gibi Türkiye’nin tatil merkezlerinde faaliyet gösteren yüzlerce otelin durumu belirsizli?ini koruyor. Thomas Cook’un iflas?n?n Türkiye’deki büyük otellerden çok, yatak kapasiteleri dü?ük olan orta ve küçük ölçekli tesisleri olumsuz etkilemesi bekleniyor.
DW Türkçe’ye konu?an Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Ba?kan? Osman Ay?k, ?u anda resmi verilere göre Türkiye’de 45 bin civar?nda Thomas Cook ile gelen turist bulundu?u bilgisini veriyor. TÜROFED Ba?kan? Osman Ay?k, Türkiye’ye gelen toplam yabanc? turistin yaln?zca yüzde 3’ünün Thomas Cook mü?terisi oldu?una dikkat çekiyor. Dolay?s?yla Türkiye turizmi aç?s?ndan söz konusu iflas?n büyük bir sorun yaratmayaca??n? vurgulayan Ay?k, “Buradaki en önemli etki, iflastan dolay? orta ve küçük ölçekli binlerce i?letmenin geriye dönük alacaklar?n?n tehlikeye girmesi” diyor.
‘B?RKAÇ YÜZ M?LYON POUNDLUK ALACAK ÇIKAB?L?R’
Alacaklar?n büyüklü?ünün hesaplanmas? ve sorunlar?n çözülmesi için Turizm Bakanl???, TÜROFED ve yerel makamlar?n bir kriz masas? olu?turdu?una de?inen Osman Ay?k, “?flastan etkilenecek çok say?da i?letme var. Bunlardan teker teker bilgi toplamaya çal???yoruz. Biraz zaman alacak ama ?u an bildi?imiz birkaç yüz milyon poundluk alacak ç?kabilir” diye konu?uyor.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birli?i (TÜRSAB) Ba?kan? Firuz Ba?l?kaya ise Thomas Cook’un iflas?n?n Türkiye’ye 2019’da gelecek turist say?s?nda ciddi bir s?k?nt? yaratmayacak olsa da, 2020 sezonu için turistik i?letmeleri çok ciddi bir mali s?k?nt?ya sokma tehlikesi bulundu?una i?aret ediyor.
‘P?YASADA OLU?AN BO?LUK B?RKAÇ YIL SÜREB?L?R’
Thomas Cook’un bo?altt??? kapasiteyi di?er tur operatörlerinin kapatmas? için zamana ihtiyaç oldu?unu belirten Ba?l?kaya, “Bu tür durumlarda piyasada olu?an bo?lu?un doldurulmas? birkaç y?l al?yor. Yani birkaç y?l bocalama dönemi geçirilir. Ama bu bo?luk elbette Türkiye’ye talep oldukça bir ?ekilde doldurulur” diye konu?uyor.
Bununla birlikte 30, 50 veya 70 yatakl? küçük i?letmelerin pek ço?unun Thomas Cook ile sözle?melerinden dolay? mali s?k?nt? ya?ayaca??n? anlatan TÜRSAB Ba?kan?, “Bu tür otellerin ödemeleri 6-8 hafta önceden yap?l?yor. Yani Temmuz 15’ten sonraki ödemeler hala otellere yap?lmam?? olabilir; böyle çok ciddi bir s?k?nt? var sektörde. Bu otellerin alacaklar?n? nas?l tahsil edebilecekleri ciddi bir sorun” diye konu?uyor.
TUR?ZM BAKANLI?I’NA ÇA?RI
Thomas Cook’tan alacakl? ?irketlerin ?ngiltere’de kayyuma ba?vurmalar? gerekti?ini ifade eden Ba?l?kaya, “Çok ciddi bir hukuki süreç ba?l?yor. Asl?nda Turizm Bakanl???’n?n bu alacak dosyalar?n?n hepsini toparlay?p bu davalar? tek elden yürütmesi çok daha do?ru olur” diyor.
Yurtd??? merkezli tur operatörlerinin Türkiye’de yerel ve sorumlu bir acentesi olmas? gerekti?inin alt?n? çizen Ba?l?kaya, “Yerle?ik bir muhatap olmazsa, bu ma?duriyetler sektörü sürekli vuracak. Tam güzel bir sezon geçiriyoruz diyordu ki, ba??m?za bu geldi. Önümüzdeki sezon ciddi bir s?k?nt? ya?ayaca??m?z çok aç?k gözüküyor” ?eklinde konu?uyor.
Hükümet Türkiye’deki turizm i?letmelerinin Thomas Cook’un iflas?ndan olabildi?ince az etkilenmesi için bir önlem paketi haz?rl???na giri?mi? durumda. Kültür ve Turizm Bakan? Mehmet Nuri Ersoy, alacaklar? tehlikeye giren i?letmelere kredi destek paketi getirilece?ini aç?klad?. Turizm tesisleri için haz?rlad?klar? önlem paketinin 50 milyon Euro büyüklü?ünde olaca??n? kaydeden Ersoy, önümüzdeki tatil sezonuna kadar Thomas Cook’un yerinin doldurulaca??na inand???n? da sözlerine ekledi.
Peki bu kredi destek paketi, yerli i?letmelerin nakit s?k?nt?s?n? çözebilir mi?
‘KRED? PAKET? GEÇ?C? ÇÖZÜM’
TÜRSAB Ba?kan? Ba?l?kaya’ya göre, bakanl???n giri?imi ancak “geçici bir çözüm” olabilir. Kredi paketi uygulamas?n?n sektördeki as?l sorunu çözmeyece?ini dile getiren Ba?l?kaya, ?unlar? söylüyor:
“Kredi uygulamas? ?u an ma?dur olan i?letmeler için önemli bir ad?m. Ama sonuçta bu bir kredi. Geçici bir çözüm. Yani alaca??n?z? alam?yorsunuz, ama kar??l???nda kredi al?yorsunuz. Sonuçta bunu ödeyeceksiniz bir daha. Alaca??n?z bedeli geri alam?yorsunuz ki. Bunu Turizm Bakanl??? ya da ba?ka bir kurumun çözmesi mümkün de?il. ?htiyac?m?z olan as?l ?ey, sektörümüzde bir sigorta mekanizmas?n?n olu?turulmas?.”
NEDEN BATTI?
Turizmcilere göre, Thomas Cook’un bat???n?n önemli nedenlerinden biri de tüketicilerin de?i?en seyahat al??kanl?klar?. Kuzey K?br?s ve Bulgaristan’da toplam yedi otel ile hizmet veren Merit Oteller Zinciri’nin sahibi Net Holding’in Genel Koordinatörü Hande Tibuk, DW Türkçe’ye yapt??? aç?klamada, Thomas Cook gibi deniz ve güne? turizmine yönelik sat?? yapan dev seyahat acentelerinin de?i?en zamana ayak uydurmakta zorluk ya?ad???n? söylüyor.
Art?k tüm dünyada insanlar paket turlar yerine kültür turizmini tercih etmeye ba?lad???n? veya kendi ba?lar?na internet üzerinden online i?lemler yaparak uça??n? ve otelini seçti?ini ifade eden Tibuk, “Sektörümüzde, insanlar?n seyahat etme al??kanl?klar? de?i?iyor. Turizm sektöründeki tüm oyuncular?n buna adapte olmas? gerekiyor” diye konu?uyor.
TÜRK?YE’YE EN ÇOK RUSLAR GELD?
Türkiye’nin 2019 y?l? içerisinde yakla??k 50 milyon yabanc? turist a??rlamas? bekleniyor. Son y?llarda terör sald?r?lar? nedeni ile turizmde kan kayb? ya?ayan Türkiye turizm sektörü için bu say? bir rekor olacak.
Kültür ve Turizm Bakanl??? verilerine göre, Temmuz 2019 sonu itibariyle bu y?l Türkiye’ye gelen yabanc? ziyaretçi say?s? geçen y?l?n ayn? dönemine göre yüzde 14,1 art??la 24,7 milyona ula?m?? durumda.
Bu dönemde Türkiye’yi en çok ziyaret eden ülke vatanda?lar? içerisinde 3,7 milyon ile Rusya birinci s?rada yer al?yor. Almanya 2,7 milyon ile ikinci, Bulgaristan 1,5 milyon ile üçüncü ve ?ngiltere ise 1,4 milyon ziyaretçi ile dördüncü s?rada yer al?yor. (DW Türkçe)