?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, bu y?l ikinci kez düzenlenen Ege Sanayicileri ve ??insanlar? Derne?i (ES?AD) Yat?r?m Zirvesi’ne kat?ld?. Finansmana eri?im, uluslararas? ortakl?klar ve sermaye piyasas? imkânlar? gibi konu ba?l?klar?n?n görü?üldü?ü zirve Hyatt Regency ?zmir ?stinye Park'ta düzenlendi. Zirveye Ba?kan Tunç Soyer’in yan? s?ra ?zmir Valisi Dr. Süleyman Elban, ?zmir Ticaret Odas? Yönetim Kurulu Ba?kan? Mahmut Özgener, ES?AD Yüksek ?sti?are Konseyi Ba?kan? S?tk? ?ükürer, ES?AD Yönetim Kurulu Ba?kan? Sibel Zorlu, sivil toplum ve meslek kurulu?u ba?kanlar? ve i? dünyas?n?n temsilcileri kat?ld?.
“Hukuk, insan haklar?, do?ayla uyum ve demokrasi olmadan ekonomi olmaz”
Zirvenin aç?l?? konu?mas?n? yapan Ba?kan Tunç Soyer, “Çok iyi biliyoruz ki do?ru yat?r?mlar?n belirlenmesi ve yat?r?m finansman? kendinden menkul bir olgu de?il. Yat?r?m, tarihsel ve toplumsal süreçlerin bir sonucu, siyasi ve demokratik ko?ullar?n ise bir göstergesidir. Bugün Cumhuriyetimizin 100. y?l?na girerken halen daha yat?r?m zorlu?u çeken bir ülke olmam?z elbette arzulanacak bir durum de?il. Dolay?s?yla bu zirvede yat?r?m imkanlar?n? konu?urken ülkemizdeki genel siyasi ve demokratik ko?ullar? da gözden geçirmemiz gerekiyor. Geçti?imiz Mart ay?nda düzenledi?imiz ?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi’nde bugün bu salonda bulunan tüm payda?lar?m?zla beraber sa?l?kl? bir ekonomik geli?me için nas?l bir zemine ihtiyac?m?z oldu?unu çok net tarif etmi?tik; hukukun üstünlü?ü, ifade özgürlü?ü, insan haklar?, do?ayla uyum ve demokrasi olmadan ekonomi olmaz. Olursa enflasyon olur, yoksulluk olur, i?sizlik ve hatta k?tl?k olur” ifadelerini kulland?.
“Geride hiç kimsenin kalmad??? bir Türkiye hedefine inan?yoruz”
Ba?kan Soyer, tüm kurum ve kurallar?yla i?leyen bir demokrasinin bu ülke insanlar?n?n en temel hakk? oldu?unu söyleyerek “Bu temel hakk?n tecellisinde en ufak bir eksiklik dahi oldu?unda, bunu yat?r?m ve finansman konusunda da büyük bir zafiyet olarak ya??yoruz. Bu yüzden ülke genelinde ve yerel ölçekte, sadece be? y?lda bir sand??a giderek de?il, ya?am?n her an?nda, demokrasinin evrensel ilkelerine ve hukukun üstünlü?üne tam sayg?l? bir sistem in?a etmek zorunday?z. Bu sistemi olu?turmakta gecikti?imiz her bir gün ülkemizdeki yat?r?mlar?n daha da azalmas? anlam?na geliyor. Bu zirveye kat?lan tüm de?erli i? insanlar?m?z, yat?r?m fonu ve kurumsal finans kurulu?lar?m?z, Türkiye’nin neresinde olursan?z olun, lütfen hükümetimizden ve biz yerel yönetimlerden yukar?da tarif etti?im demokratik ko?ullar?n tesis edilmesini talep edin. Bu sizin en do?al hakk?n?z. Daha çok ?effafl?k, daha çok sesinize kulak verilmesi sizin hakk?n?z. Demokratik kurallar?n i?lemedi?i toplumlarda belirli zümreler bir süreli?ine elbette zenginle?ebilir. Fakat bizim bunu ekonomik kalk?nma olarak kabul etmemiz mümkün de?il. Çünkü refah, toplumun taban?nda adil bir ?ekilde da??lmam??sa, orada güçlü bir ekonomiden söz edemeyiz. Biz, geride hiç kimsenin kalmad??? bir Türkiye hedefine inan?yoruz. Bu hedefi, ülkedeki yat?r?mlar?n artmas?n?n en temel ko?ulu kabul ediyoruz” diye konu?tu.
“Gelecek beklenen de?il, in?a edilendir”
Ba?kan Soyer, konu?mas?n?n son bölümünde ?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi’nde al?nan kararlara vurgu yaparak, “Cumhuriyetin 100. y?l?nda bu büyük mirasa yak???r bir ekonomiye sahip olman?n tüm ko?ullar?n?, stratejilerini ve anahtar eylemlerini ?kinci Yüzy?l?n ?ktisat Kongresi’nde kelime kelime tarif etmi?tik. Bu tarifin kar?lmas?na belirli bir grup de?il, bu ülkenin tüm i? dünyas?, i?çi ve çiftçi kurulu?lar? kat?lm??t?. Ekonominin can damar?n? elinde tutan bu gruplara alan?nda ihtisas sahibi çok say?da akademisyen ve uzman da e?lik etti. Nihayetinde 303 maddelik bir kararlar manzumesiyle, Gelece?in Türkiyesi hayalimizi hep birlikte in?a ettik. Çünkü hep söyledi?im gibi gelecek beklenen de?il, in?a edilendir” dedi.
“Halka arz yap?p borsadaki insanlar? ma?dur etmek garip bir ?ey”
?zmir Valisi Dr. Süleyman Elban ise ekonomide daralman?n, krizin konu?uldu?u dönemlerde en önemli konulardan bir tanesinin de yat?r?m ve yat?r?m?n finansman? oldu?unu söyleyerek “Dünyada sanayinin geli?mesiyle hep bu finansman konusu gündeme gelmi?. Bugün finansman modelleri burada uzun uzun de?erlendirilecek. Bunlar?n bir k?sm?nda da oldukça iyiyiz. Yapt???m?z i?te farkl? bir bak?? aç?s?nda olmam?z gerekiyor. Örne?in sermaye piyasas? konusu gündeme geldi?inde, burada halka arza gidip belli bir finansman sa?lamay? dü?ünürken, manipülasyonla ?irketimizin de?erini art?rarak borsadaki insanlar? ma?dur etmek garip bir ?ey. Büyük yat?r?mc?n?n küçük yat?r?mc?y? bo?arak i?letmesini devir almaya çal??mas? da böyle. ?imdi dijital yat?r?mc?l?k d???nda herkes emlakç?l?k da yap?yor. Organize Sanayi Bölgelerinde bile ilerde de?eri artar diyerek yüzlerce dönüm yer al?yorlar. Her ne olursa olsun olay? sa?l?kl? bir ?ekilde ele ald???m?zda hem i?i düzgün yürütür hem de kendimizi daha ciddi anlat?r?z” ifadelerini kulland?.
Avrupa Birli?i Türkiye Delegasyonu Ba?kan? Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ise zirveye video mesajla kat?ld?.
“Büyürken iklim de?i?ikli?ine uyum önemli”
Dünyan?n pandemiyle ba?layan çoklu kriz ortam?n?n etkilerinin devam etti?ini ifade eden ?zmir Ticaret Odas? Yönetim Kurulu Ba?kan? Mahmut Özgener, “Pandemi dönemi dünyaya ayn? zamanda, küreselle?me ve serbest ticaret ak?mlar?, sa?l?k sistemleri, iklim de?i?ikli?i ve gelir da??l?m? gibi konular? yönetmekte yetersiz kald???n? da gösterdi. Küresel serbest ticaret; bankalar, ilaç ?irketleri, çok uluslu ?irketler, büyük teknoloji ?irketlerini büyütürken, KOB?’ler ve hizmet ?irketleri kaybeden tarafta yer ald?. Bugün dünya, serbest ticaret ve küreselle?menin, finansal liberalizasyon dalgas?n? da arkas?na alarak ortaya ç?kard??? tabloyu ele?tiriyor. Vard???m?z noktada ortak kan?; art?k verimlili?in ve hakkaniyetin prensip olarak benimsenmesi yönünde. Dünya ile ayn? eksende olmak için, her ?art alt?nda hacimsel büyümeyi salt ba?ar? kriteri olarak kabul etmemeliyiz. Büyürken; iklim de?i?ikli?ine uyum, g?da ve enerji altyap?s?n?n güçlendirilmesi, kamu sa?l??? yat?r?mlar? ve i?gücü konular?na e?ilmemizin özel önem ta??d???n? dü?ünüyoruz. Bu ?artlar alt?nda, bizlerin atabilece?i ad?mlardan biri de temiz enerji sektörüne yapaca??m?z yat?r?mlar olacakt?r. Yenilenebilir enerji kaynaklar?n?n kullan?m?n?n artt?r?lmas? ve sanayide temiz ve güvenilir enerji dönü?ümünün, yat?r?m kararlar?nda ilk planda yer almas? gerekti?ini vurgulamak isterim” dedi.
“Yanl?? politikalar?n faturas?n? ödemek durumunda b?rak?l?yoruz”
“Ac? ve s?cak gerçeklerimiz” sözleriyle konu?mas?na ba?layan ES?AD Yüksek ?sti?are Konseyi Ba?kan? S?tk? ?ükürer, “Türkiye 1 trilyon dolara ko?an milli geliri ile büyük bir ülkedir. Ancak dengeli ve sa?l?kl? geli?imini devam ettirebilmek için uluslararas? toplumun gerek ekonomik gerekse evrensel hukuk kurallar? itibariyle uyumlu bir üyesi olma durumundad?r. Yanl?? politikalar?n faturas?n? tüm toplum olarak ödeme durumunda b?rak?l?yoruz” dedi. ?ükürer, ayn? zamanda ya?amakta oldu?umuz yüksek enflasyon, a??r? bozulan gelir da??l?m?, vahim sefalet endeksi, toparlanmas? ancak ilave vergilerle mümkün olabilecek bütçe aç?klar?m?z, ithalata ba??ml? bir ülkede kolay düzeltilemez cari aç???m?z, net de?eri ekside seyreden döviz rezervlerimiz, her an kontrolden ç?kabilecek döviz kurlar?, EYT ile hepten dengesi bozulmu? sosyal güvenlik sistemimiz, tavana vurmu? genç i?sizlik ve finansmana eri?imi k?s?tlanm?? i? dünyas?na vurgu yapt?.
“Yat?r?m için yarg?n?n ba??ms?zl???n? tesis etmemiz gerekiyor”
ES?AD Yönetim Kurulu Ba?kan? Sibel Zorlu, Türkiye ekonomisinin büyümesinde tüketimin önemli rol oynad???na dikkat çekerek “Büyümemizde tüketim önemli bir rol oynuyor. Yat?r?m?n büyümeye katk?s?n?n ise ne yaz?k ki dü?ük kald???n? görüyoruz. Yat?r?ma, üretime ve ihracata dayal? sürdürülebilir bir büyüme için, niceliksel yönden niteliksel yöne evrilmemiz gerekiyor. Rekabet gücümüzü art?rmak ve dünya ticaretinden daha fazla pay alabilmek için katma de?eri yüksek üretime geçmemiz ?art. Bir di?er ko?ul da, üçüz dönü?üm olarak adland?rd???m?z, ye?il, dijital ve toplumsal dönü?üm. Bu çerçevede, bilim-teknoloji-üretim-yat?r?m ekosisteminin olu?turulmas? son derece önemli. Yat?r?mlar?n önünün aç?lmas? için, öncelikle hukukun üstünlü?ü ve yarg?n?n ba??ms?zl??? bak?m?ndan güven ortam?n? tam olarak tesis etmemiz gerekiyor” diye konu?tu.