Kültür ve Turizm Bakanl??? izniyle ?zmir Katip Çelebi Üniversitesi (?KÇÜ) taraf?ndan yürütülen; ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, Ya?ar E?itim ve Kültür Vakf?, ?zmir Ticaret Odas? ve Güzel Enerji Akaryak?t A.?. destekleri ile Smyrna Antik Kenti kaz? çal??malar? sürüyor. ?zmir merkezindeki en büyük antik dönem agoralar?ndan biri Smyrna Agoras? ile Akdeniz'in en büyük tiyatrolar?ndan biri olan Smyrna Tiyatrosu'nun tarihi, çal??malar ile gün yüzüne ç?k?yor. Kadifekale'den Kemeralt?'na kadar uzanan ve Büyük ?skender taraf?ndan 193 hektarl?k alanda kurulan kentte gerçekle?tirilen arkeolojik kaz?larda Helenistik Dönem'den Geç Osmanl? Dönemi'ne kadar olan tarihsel sürece ait binlerce obje ke?fediliyor. UNESCO taraf?ndan 2020 y?l?nda '?zmir Tarihi Liman Kenti' ad?yla olu?turulan miras alan?n?n bir parças? olarak Dünya Miras? Geçici Listesi'ne dahil edilen Smyrna Antik Kenti'nde yap?lan kaz?larda, M.S. 1'inci ila M.S. 4'üncü yüzy?l aras?na ait kase, tabak, le?en, süzgeç, kandil, testi, dokuma a??rl?klar?, tabak ve kapaklar gibi Roma dönemine ait mutfak ve ev aletleri bulundu.
20 B?N K???L?K KAPAS?TEYE SAH?P
?KÇÜ Türk-?slam Arkeolojisi Bölümü ö?retim üyesi ve Smyrna Antik Kenti Kaz? Heyeti Ba?kan? Prof. Dr. Ak?n Ersoy, Kültür ve Turizm Bakanl???n?n 'Gelece?e Miras Projesi' kapsam?nda 20 ki?ilik ekip ile Smyrna Tiyatrosu'nda aral?ks?z kaz? çal??malar? yapt?klar?n? belirtip, "2 bin y?ld?r, tiyatronun bulundu?u bu noktada çe?itli etkinlikler 20'nci yüzy?l?n ba?lar?na kadar devam etmi?. 'Smyrna Tiyatrosu, yakla??k 2 bin 300 ya??nda' diyebiliriz. Helenistik ve Roma dönemini görmü?. Geç Bizans dönemi ve Osmanl? döneminde ise ta? oca?? olarak kullan?lm??" dedi. Smyrna Tiyatrosu’nun yap?s?ndan bahseden Prof. Dr. Ak?n Ersoy, "Smyrna Tiyatrosu, M.Ö. 3'üncü yüzy?lda in?a edilmi?. Roma Dönemi'nde yap?lan de?i?iklik ve eklentiler ile birlikte 20 bin ki?ilik kapasiteye sahip. ?zmir Körfezi’ni görecek bir konuma sahip. At nal? ?eklinde yap?lm?? bir plan? var. Oturma s?ralar? 3 kademe ?eklinde. Yukar?daki yola kadar 3 ayr? kademe ?eklinde basamaklar yerle?tirilmi?. Bu çerçevede kaz?lar?m?z? yolun çizgisine ve alt?na göre sürdürmekteyiz" dedi.
'B?RÇOK GÖSTER? TAR?H? ALANDA SUNULUYORDU'
Tiyatronun geçmi? dönemde ne ?ekilde kullan?ld??? hakk?nda da bilgi veren Prof. Dr. Ersoy, "Birçok etkinlik için alan kullan?l?yor. Bunlardan en önemlileri dinsel bayramlar?n burada gerçekle?iyor olmas?. Bununla birlikte siyasi boyut da var. Halk meclislerinin topland??? mekanlar da ayn? zamanda. Yani yöneticilerin kentte ilgili alm?? olduklar? kararlar? ya da imparatorun ald??? kararlar? 'Halk Meclisi' çerçevesinde burada seslendiriliyor. Böylece herkesin al?nan kararlardan bilgisi oluyordu. Bugünün teknolojisi olmad??? için kalabal?k halde insanlar böyle bir platformda bir araya geliyordu. Ayr?ca tiyatro gösterileri sergileniyordu. Bir kent için en önemli etkinlik alan?yd? buras?. Kentin sokaklar? bo?al?p, Smyrna Tiyatrosu'nda bir araya geliyorlard?. Arkada?lar?n? ve dostlar?n? görüyorlard?. Gladyatör dövü?leri oluyordu. Bunun yan?nda gladyatör hayvanla ya da hayvan ile hayvan aras?nda dövü?ler de gerçekle?iyordu. Deniz sava?lar?n? temsilen, tiyatronun orkestras? su ile doldurulup, bir havuz haline getiriliyor ve maket gemilerle bu sava?lar canland?r?l?yordu" diye konu?tu.
'TAR?H? MEKANA UYGUN B?RÇOK ETK?NL?K ?LERDE YAPILAB?L?R'
?lk kademe kaz?lar?n? 2 y?l içinde tamamlamay? dü?ündüklerini belirten Prof. Dr. Ersoy, ?öyle devam etti:
"Birinci kademe kaz?lar?nda 19 oturma s?ras? var. ?lk kademe kaz?lar? sonras?nda, 1 y?l sürecek konservasyon süreci var. Oturma s?ralar?ndaki kireç ta?? bloklar?n?n sa?lamla?t?rmaya ihtiyac? var. Bunun ard?ndan ?zmir önemli bir kültürel mekan kazanacak. Turizm aç?s?ndan da muhakkak gelinmesi istenilen bir alan olacak. Sonras?nda burada çe?itli etkinlikleri beklememiz laz?m. Bu tarihi mekana uygun birçok etkinli?in, burada yap?labilece?ini dü?ünebiliriz."