Bingöl ve Elaz??’da meydana gelen depremler öncesinde bölgeye dair uyar?larda bulunmas?yla bilinen Prof. Dr. Görür, beklenen Marmara depreminin minimum 7.2 büyüklü?ünde olaca??n? ifade ederek, "Korkar?m ki Marmara depremi, Gölcük Depremi’nden çok daha fazla hasar verecek" dedi.
BirGün'ün sorular?n? yan?tlayan Prof. Görür, ?unlar? kaydetti:
Ülkenin en önemli deprem bilimcilerinden biri olarak, bugünden 17 A?ustos’a bakt???n?zda ne görüyorsunuz? Yeni 17 A?ustoslar kap?da m??
1999 depremleri Marmara Denizinin alt?ndaki kabu?a önemli miktarda stres transfer etmi?tir. Zaten burada son 1766 depreminden bu yana da stres birikmektedir. Marmara’da deprem bekledi?imiz fay sisteminin deprem tekerrür periyodu da dolmu?tur. Bütün bunlar Marmara Denizi içerisinde yak?n bir zamanda büyük bir depreme i?aret ediyor.
?stanbul’da meydana gelecek deprem için neler söylersiniz? Gölcük depreminden daha y?k?c? olabilir mi?
Beklenen Marmara depremi minimum 7.2 büyüklü?ünde olacakt?r. Bu deprem nüfusu 16 milyon oldu?u söylenen bir mega kentte olacakt?r. Üstelikte bu kentin yap? stokunun yüzde 60’?n?n mühendislik hizmeti görmedi?i iddia edilmektedir. Kalabal?k nüfus ve kalitesiz bir yap? stoku herhangi bir depremde can ve mal kayb?n? en fazla art?ran parametrelerdir. Hal böyle olunca, korkar?m ki Marmara depremi, Gölcük Depremi’nden çok daha fazla hasar verecektir.
Sadece Kartal’da kendili?inden çöken tek bir binada bile 21 yurtta??n hayat?n? kaybetti?ini dü?ününce, olas? ?stanbul depreminde ya?am?n? yitiren insan say?s?n? dü?ünmek bile istemiyoruz.
"Yüzde 1’e tekabül eden 16 bin tehlikeli bina; tehlikede olan 512 bin ki?i..."
Sizce en kötü “senaryo” ne olacak?
Dü?ünebilece?imiz en iyi senaryoda bile vard???m?z sonuçlar bizi ürkütüyor. ?stanbul’da 1 milyon 600 bin binan?n oldu?u söyleniyor. Olas? depremde binalar?n yüzde 99’unda hiç ölümlü ve yaralanmal? vaka olmayaca??n? dü?ünsek bile geriye yüzde 1’e tekabül eden 16 bin tehlikeli bina kal?yor. Bu binalar?n her birinin 4 katl? oldu?unu dü?ünsek 64 bin katla kar?? kar??ya kal?r?z. Her kat 2 daire içerse 128 bin daireyi buluruz. Her dairede en az 4 ki?i ya?asa kar??m?za tehlikede olan 512 bin ki?i ç?kar. Bu say?n?n onda birinin bile hayat?n? kaybedece?ini dü?ünseniz rakam yine 50 binleri buluyor. Durum maalesef çok ciddi…
"Kentsel dönü?üm çok iyi bir proje; e?er do?ru yap?lsayd? bugün çok ?ey de?i?irdi"
?stanbul’un yap? stoku oldukça sorunlu, kentsel dönü?üm çal??malar? ise tart??mal?. Bunu nas?l yorumlars?n?z?
Kentsel dönü?üm çok iyi bir proje. E?er do?ru yap?lsayd? bugün çok ?ey de?i?irdi. Bu proje bir müteahhitlik projesi olarak alg?land?. ??in oda??na deprem de?il, rant yerle?ti. Devletin destek, gözetim ve denetimi olmay?nca da proje olas? depremde en fazla hasar görebilecek yerlerde de?il en fazla kâr getirebilecek semtlerde yürütüldü. Projenin motor gücünü müteahhitler olu?turdu. Sadece yap? stokunu yenilemekle kentsel dönü?üm olur san?ld?. Hâlbuki bir kenti depreme haz?rlamak için o kentin tüm bile?enlerini deprem güvenli hale getirmek gerekir. Kent bile?enleri de halk, yönetim, altyap?, yap? stoku, çevre ve ekonomidir. Bütün bu bile?enler üzerinde çal??mak gerekir.
"?mar aflar? do?ru de?ildir"
Riskler azalt?lmad??? gibi, yeni riskler de eklendi. Örne?in ?mar Bar???… Siz ‘imar aff?’ için neler söylersiniz? Çözüm üretmektense sizce neden böyle bir ‘tercih’te bulunuldu?
?mar aflar? do?ru de?ildir. Yasa ve yönetmeliklerimiz halk? imara ayk?r? i?lem yapacak davran??lara itmeyecek ?ekilde haz?rlanmal? ancak yap?lar?n deprem güvenli?ini bozacak imalatlara da asla müsamaha etmemelidir.
"Marmara depremi s?ras?nda yüksekli?i 10 metre kadar ç?kabilecek tsunami dalgas? olabilir"
Peki, ?stanbul’daki büyük depremde tsunami riski her zaman söz konusu. Buna ili?kin ne dersiniz?
Marmara’da 7 ve üzeri büyüklükte hemen hemen her depremde tsunami olmu?tur. Buna ait bilgiler tarihi kay?tlarda mevcuttur. Son zamanlarda yap?lan ara?t?rmalarda, özellikle ?stanbul k?y?lar?nda beklenen Marmara depremi s?ras?nda yüksekli?i 10 metre kadar ç?kabilecek tsunami dalgas? olabilir.