Sabiha Gökçen Havaliman?'na ini?inden sonra duramayarak 5 ?ubat günü pistten ç?kan ve 3 ki?inin ya?am?n? yitirdi?i uça??n kara kutular? de?ifre edildi. Kara kutulardan olumsuz meteorolojik ?artlardan, kule ve hatta pist bak?m hatalar?na kadar bir dizi ihmal ç?kt?. San?lan?n aksine kara kutu kay?tlar?na göre kazada pilot hatas?n?n dü?ük seviyelerde oldu?unun saptand??? ö?renildi.
Sabiha Gökçen Havaliman?'na ini?inden sonra duramayarak 5 ?ubat günü pistten ç?kan Pegasus Havayollar? uça??n?n kara kutular? Almanya'n?n Braunschweig ?ehrindeki Alman Havac?l?k Kaza Soru?turma Bürosu (BFU) tesislerinde önceki gün Amerikal? yetkililerin nezaretinde de?ifre edildi.
UÇAKLARIN PAS GEÇT??? B?LG?S? TÜRKÇE VER?LM??
Kulenin uça?a önceki uçaklar?n pas geçti?i bilgisini Türkçe verdi?i ve o s?rada ileti?im ba?ta olmak üzere yard?mc? görevlerle ilgili ikinci pilotun Hollandal? olmas? nedeniyle bunu anlamad??? ve kendisinden yapmas? beklenen muhtemel uyar?y? yapamad??? ortaya ç?kt?.
Uça??n limitler içerisinde ve pilotlar?n o an için risk almadan yapt??? normal ini? sonras? pistin son metrelerinde daha önceki ini? kalk??lar nedeniyle frenlemeye izin vermeyerek uça??n buz zemin üzerinde gibi kayd??? anla??ld?. Pistin sonunda durma sahas? yerine dik aç?l? bir yamaç bulunmas? ve yamac?n kaymamas? için yap?lan duvar ise uça??n parçalanmas?na neden oldu.
Kazan?n üzerindeki perde, kara kutular?n de?ifre edilmesiyle ayd?nlanmaya ba?lad?.
??te kazaya sebep olan hatalar zinciri:
1- Olumsuz hava ?artlar? nedeniyle Pegasus'un kaza yapan uça??na ini?inden hemen önce y?ld?r?m dü?tü. Y?ld?r?mlara kar?? donan?ml? olan uçaklar bundan etkilenmiyor. Ancak her iki pilot da prosedür gere?i konsantrasyonlar?n? y?ld?r?m?n uça??n aletlerine bir etkisi olup olmad???na odaklad?.
2- Bu s?rada uça?? kaptan pilot kullan?rken ikinci pilot ise ileti?im ve aletlerin takibi görevine odaklanm??t?. Kule daha önceki iki uça??n pisti pas geçti?ini söyledi. Ancak bu uyar?s?n? havac?l?k terminolojisine göre ?ngilizce yerine Türkçe yapt?. Kaptan 'Anlad?m' diye cevap verdi ancak ileti?imden sorumlu Hollandal? ikinci pilot anonsu anlamad??? ve ini?e saniyeler kald??? için kokpitte koordinasyon bozuldu.
3- Bu s?rada bir ba?ka uçak, kaza yapan uçaktan hemen önce ayn? arka rüzgarla kalk?? yapt?. Bu da pilotlara her ?eyin normal ak??? içerisinde oldu?u hissini yaratt?.
4- O s?rada arka rüzgar saatte 26.4 km süratle esiyordu. Pegasus Havayollar? arka rüzgar pas geçme limiti saatte 28 km oldu?u için pilotlar toleranslar içinde olan uçakla ini? karar? ald?.
5- Pistin uzunlu?u 3 bin metre. Uçak, san?lan?n aksine pistin ortalar?na veya sonuna do?ru sert olarak de?il, normal bir mesafe olan pistin 705'inci metresine indi.
6- Pilotlar uçak indi?i anda normal frenleme yapmaya ba?lad?. Uça??n sürati saatte 98 km sürate kadar dü?mesine ra?men o anda aniden arka taraftan gelen rüzgar?n sürati saatte 51 km'ye ç?kt?. Bu iti? sürati artt?rd?. Pilotlar yine de duracaklar?ndan emin olduklar? için sert frenlemeden vazgeçerek ?slak zeminde kaymamak için kendi aralar?nda konu?arak pistin ortas?ndaki de?il sonundaki ç?k??tan dönmeye karar verdi. Bu s?rada kabin içerisinde her ?ey normal olup uçak yava?lad??? için hostesler “Telefonlar?n?z? kullanabilirsiniz" anonsu yapt?.
7- Pilotlar s?kl?kla kullan?lmayan pistin sonundaki dönü?e do?ru geldiklerinde iyice yava?lamak için tekrar fren yapt?. Ancak muhtemelen uçak, pist üzerinde bulunan daha önceki yüzlerce ini? kalk??la olu?an lastik izlerinin üstüne inince kaymaya ba?lad? ve h?z hiç kesilmedi.
8- Sorun tam olarak bu anda ba?lad? ve pilotlar bir anormallik oldu?unu bu s?rada anlad?.
9- Pilotlar sert frene geçmelerine ra?men uçak 17 saniye boyunca pistin son 700 metresini kayarak ve hiç yava?lamayarak katetti. Bu süre ve mesafe normal zemin olmas? halinde daha h?zl? bir uça??n bile durmas? için gayet yeterliydi.
10- Pistin sonunda “stop way" ad? verilen bu gibi durumlarda uça?? hasar almadan durduracak yumu?ak toprak zeminli saha yerine dik e?im bulunmas? nedeniyle uçak a?a??ya yuvarland?.
11- Dik zeminin kaymamas? için yap?lan istinat duvar? uça??n parçalanmas?na ve hasar?n artmas?na neden oldu. Ancak yetkililer bu durumun ayn? zamanda uça??n motorlar?n?n koparak gövdeden ayr?lmas?na neden oldu?u ve böylece uçakta yang?n ç?kmad??? görü?ünde de birle?iyorlar.
KA?K DEVREDE
Sivil Havac?l?k Genel Müdürlü?ü'ne ba?l? Kaza ?nceleme ve Ara?t?rma Kurumu (KA?K) yetkilileri tüm bu bilgiler ?????nda, ba?ta pistin en son ne zaman temizlendi?i olmak üzere hava trafik kontrolörleri dahil ara?t?rmay? daha geni? bir perspektife yaymaya haz?rland??? ö?renildi. Olay?n hemen ard?ndan uça??n sert ini?i sonras? kazan?n olu?tu?una yönelik aç?klama ve yorumlar nedeniyle gözler neredeyse tamamen pilotlara çevrilmi?ti. Ancak gerek uça??n rüzgar limitlerinde inmesi gerek ise pistin ilk bölümüne teker koymas? ve hatta uça??n neredeyse durma a?amas?na gelmesine ra?men son metrelerde h?z?n? hiç kesemeyerek kaymas?n?n, inceleme heyetinin di?er risk faktörlerine de odaklanmas?na neden oldu?u bildirildi.
KA?K heyetinin kara kutu kay?tlar?n? almas?yla birlikte incelemeyi bu detaylar ?????nda bu hafta ba?latmas? bekleniyor. Kara kutular? Almanya'da uça??n üreticisi Boeing yetkilileri, Amerikan Havac?l?k Dairesi (FAA) yetkilileri, Amerikan Ula??m Güvenlik Dairesi (NTSB) yetkilileri de?ifre ederken KA?K yetkililerinin de gözlemci olarak bu gruba e?lik etti?i ö?renildi.