2021 y?l?n?n ilk yar?s?nda 13,3 milyar dolar olan cari aç?k 2022'nin ayn? döneminde 32,4 milyar dolarla tarihteki en yüksek ikinci seviyeye ula??rken, kayna?? belirsiz para giri?indeki rekor dikkat çekti.
Merkez Bankas?'n?n (TCMB) bugün aç?klad??? verilere göre, kayna?? belirsiz para giri? ve ç?k??lar?n? gösteren ‘net hata ve noksan' kaleminde haziranda 4 milyar dolarl?k yüksek giri? kaydedildi.
Böylece 2022'nin ilk alt? ay?ndaki kayna?? belirsiz para giri?leri toplamda 17,5 milyar dolara ula?t?. Bu rakam, 6 ayl?k bazda rekor olarak kay?tlara geçti. Geçen senenin ilk alt? ay?nda kayna?? belirsiz giri?ler 6,8 milyar dolar olmu?tu.
Y?ll?k bazda net hata noksan kaleminde giri? rekoru, 22,7 milyar dolarla 2018 y?l?nda görülmü?tü. 2017’de ise 8,8 milyar dolarla en yüksek ç?k?? kaydedilmi?ti.
AÇIKLAR REZERV VE NET HATA NOKSANLA KAPATILDI
Haziranda 3,5 milyar dolarl?k cari aç?k ve finas hesab?ndaki 2,5 milyar dolarl?k ç?k?? 4 milyar dolarl?k net hata ve noksan giri?i ve 2 milyar dolarl?k rezervle finanse edildi.
?lk 6 aydaki 32,4 milyar dolarl?k aç?k ise 2,6 milyar dolarl?k finans hesab? giri?i, 17,5 milyar dolarl?k net hata ve noksan giri?i ve 12,3 milyar dolarl?k rezervle finans edildi.
NEBAT?’DEN ÖZTRAK’A TEPK?
Hazine ve Maliye Bakan? Nureddin Nebati, konuyla ilgili sosyal medya hesab?ndan bir aç?klama yapt?. CHP Sözcüsü Faik Öztrak’? etiketleyen Bakan Nebati, ?unlar? belirtti:
* “Say?n Faik Öztrak, sorumsuzca yapt???n?z aç?klamalara partinizin siyaset çizgisini bildi?imiz için art?k hiç ?a??rm?yoruz. Ancak büyük resmin sadece bir kö?esini gösterip eksik bilgiyle gerçe?i çarp?tma çaban?z asla kabul edilemez.
* Her ?eyden evvel sizin pervas?zca ‘uyduruk’ diye tabir etti?iniz model kapsam?nda ve geli?en ko?ullara göre devreye ald???m?z uygulamalar sayesinde üretimde, büyümede, ihracatta ve istihdamda Cumhuriyet tarihimizin rekorlar?n? k?rmaya devam ediyoruz.
* ?hracat?m?zdaki önemli art??a ra?men cari dengedeki bozulman?n ana sebebi küresel çalkant?lar sonucunda enerji emtialar?nda son 2 y?ldan bu yana gerçekle?en astronomik fiyat art??lar?d?r.
* Örne?in dünyada do?algaz fiyatlar? salg?n ba?lang?c? olan 2020 y?l?ndan bu yana 10 kattan daha fazla bir art?? göstermi?tir.
* ??te tam da bu yüzdendir ki Say?n Cumhurba?kan?m?z?n liderli?inde Abdülhamid Han sondaj gemimizi de devreye alarak toplamda 2 sismik ara?t?rma ve 4 sondaj gemisiyle dünyada e?ine az rastlan?r bir sondaj filosu olu?turarak milletimizin hizmetine sunduk.
* Cumhurba?kan?m?z?n bugün 34 Hidroelektrik Santrali'nin aç?l???n? yapmas?, Mavi Vatan, Karadeniz Do?algaz?, Akkuyu Santrali, devam eden karasal sondaj çal??malar?, ye?il enerji yat?r?m ve desteklerimiz de hep bu yüzdendir.
* Bu kazan?mlar, spekülatif ve çarp?t?lm?? tweetler atarak de?il, milletimizle birlikte birçok cephede verdi?imiz kararl? mücadeleler sonucunda elde etti?imiz kazan?mlard?r.
“NET HATA NOKSAN KALEM? KAYNA?I BEL?RS?Z B?R PARA G?R??? DE??LD?R”
* Sizin de Hazine Müste?ar? oldu?unuz dönemden bilmeniz gerekti?i üzere ‘net hata noksan’ kalemi, farkl? yerlere çekmeye çal??t???n?z gibi ‘kayna?? belirsiz’ bir para giri?i de?ildir. Teknik hesaplamalarda zaman uyumsuzluklar?, beyan hatalar? gibi durumlar? kapsar.
* Eski göreviniz itibar?yla çok iyi bildi?inizi umdu?um bu konuda vatanda?lar?m?z?n zihnini buland?rmaya dönük manevralar?n?z? milletimizin takdirine b?rak?yorum.
* Cari denge konusuna dönecek olursak, içinde bulundu?umuz 2022 y?l? Ocak-Haziran döneminde enerji hariç de?erlendirildi?inde cari i?lemler dengesinde 8,1 milyar dolar; y?ll?k bazdaki cari i?lemler dengesindeyse 35 milyar dolar fazla vermeyi ba?ard?k.
* Büyümenin güçlü oldu?u bir dönemde, enerji hariç cari dengedeki bu olumlu görünüm, gerçekle?tirdi?imiz yap?sal dönü?ümlerin bir yans?mas?d?r.
* 2020 y?l?nda 28,9 milyar dolar olan enerji faturam?z 2021 y?l?nda 50,7 milyar dolara yükselmi?tir. Ula?t???m?z ekonomik büyüklü?ün ve rekor seviyede artan küresel enerji fiyatlar?n?n sonucu olarak bu faturan?n 2022 sonunda 100 milyar dolar seviyelerine yükselmesi öngörülmektedir.
* A?a??ya enerji hariç cari i?lemler dengesi tablosunu da b?rak?yorum. Bakt???n?zda siz de rahatl?kla göreceksiniz ki pandeminin zirve yapt??? 2020 y?l? d???nda son y?llarda istikrarl? bir enerji hariç cari fazla söz konusudur. Gerçek budur.
FA?K ÖZTRAK NE DEM??T??
Öztrak, bugün sosyal medya hesab?ndan ekonomiye dair baz? payla??mlar yapm??t?. Öztrak, ?unlar? belirtmi?ti:
* “1) Nasreddin Hocan?n borç ödeme f?kras?na benzer uyduruk bir model piyasaya sürdüler. Faiz inecek, döviz kuru ç?kacak, cari aç?k kapanacak, rezervler dolup ta?acak, döviz kuru dü?ecek, enflasyon gerileyecekti. Sonuç: Cari aç?k bu y?l?n ilk yar?s?nda son 11 Y?l?n rekorunu k?rd?.
2) 2022’nin tamam? için hedeflenen cari aç?k; daha y?l?n ilk yar?s?nda neredeyse ikiye katland?. Müteahhit neyi taahhüt etti?ini bilir. Nebati Bakan KKM'den hemen sonra “bu i?in sonunda cari fazla verece?imiz aç?k” diyordu. Sonuç cari aç???n patlamas? oldu.
3) Getirdikleri KKM ucubesi ne dövizi ne de cari aç??? tuttu. Sadece bütçe dengelerinin ve finansal istikrar?n alt?na konmu? bir atom bombas? oldu. Ülkede finansal güven bitti. Güven kalmad??? için b?rakt?k cari aç???n kapanmas?n?, aç???n finansman?nda bile s?k?nt? ba?lad?.
4) Y?l?n ilk yar?s?nda cari aç???n; yüzde 54'ü (17,5 milyar $) kayna?? belirsiz para giri?iyle, yüzde 38'i (12.3 milyar $) döviz rezervleri eritilerek finanse edildi. Bu bile ülkede ne finansal istikrar ne de güven b?rakmad?klar?n?n ispat?d?r.
5) Hükümeti bir kez daha uyar?yoruz. Ne dövizi tutabilen, ne de finansal istikrar? sa?layabilen bu uygulamadan vazgeçin. Milletin s?rt?na bindirdi?iniz bu yükü al?n. Art?k ekonomide akl?selime dönün. Macerac? politikalar? terk edin. Aksi takdirde ya?anacaklardan siz sorumlusunuz.
* ‘2023 hedefleri dedik, dudak büktüler’ diyen, ya hedeflerini bilmiyor, ya da rakam okumay? bilmiyor. Ayinesi i?tir ki?inin lafa bak?lmaz. 2023 hedeflerinin alt?nda ezilenler, 2053’e randevu veremez.