?zmir Ticaret Borsas? (?TB) a?ustos ay? ola?an meclis toplant?s? ?zmir Ticaret Odas? Meclis Salonu’nda gerçekle?tirildi. Toplant?da konu?an ?TB Yönetim Kurulu Ba?kan? I??nsu Kestelli, “Üreticiler uzun bir süredir girdi maliyetleri ile kur aras?ndaki dengenin bozulmas? nedeniyle s?k?nt?l? günler geçiriyor. Tar?m sektörünün kredi hacmi yüzde 1,81 artarak 1 trilyon 65 milyar liray? geçti. Sektörde tahsil edilemeyen alacaklar ise 6,7 milyar liray? buldu. Takipteki alacak miktar? bir y?l içinde yüzde 166 artarak art?? h?z? bak?m?ndan tüm sektörleri geride b?rakt?. Bu tablo, çiftçimizin ya?ad??? borç yükünün ve kur ?oklar? ile artan girdi maliyetlerinin yaratt??? bask?n?n en aç?k göstergesi. Ortada çözümsüz bir durum yok ancak mevcut ?artlara göre revize edilmesi gereken bir süreç yönetimi izlenmesi gerekiyor. Kal?c? bir iyile?me için tar?mda girdi maliyetlerinin ve kredi faiz oranlar?n?n dü?ürülmesi, kredi geri ödemelerinin hasat dönemlerine uyumlu hale getirilmesi ve özellikle küçük ölçekli aile i?letmelerinin finansmana eri?im kanallar?n?n güçlendirilmesi gerekiyor. Bu önlemlerin hayata geçirilmesiyle, üreticilerimizin bir nebze rahatlayaca??n? ve ülke ekonomisinin daha sa?lam bir zemine oturaca??n? özellikle belirtmek istiyorum" dedi.
'ENERJ? VE ULA?IM ALTYAPIMIZI SICAKLIKLARA DAYANIKLI B?Ç?MDE YEN?LEMEL?Y?Z'
S?cakl?klar?n mevsim normallerinin üzerinde seyretti?ini dile getiren Kestelli, "Yüksek s?caklar?n di?er bir sonucu olarak ekonomik kay?plarda kaç?n?lmaz görünüyor. Türkiye’de yaln?zca üretim kay?plar?n?n, GSYH'nin yüzde 2 ila yüzde 6's?na mal olabilece?i öngörülüyor. S?cakl?klar?n yükselmesi; ayn? zamanda kurakl??? artmas?, su kaynaklar?n?n azalmas?, orman yang?nlar?n?n tetiklenmesi ve hava kirlili?i ya?anmas? anlam?na geliyor. Bu olumsuz tabloyu de?i?tirmek için; ?ehirlerimizi ye?illendirmek, binalar?m?z? iklime uygun hale getirmek, halk sa?l???n? erken uyar? sistemleri ve so?utma merkezleriyle korumak, enerji ve ula??m altyap?m?z? s?cakl?klara dayan?kl? biçimde yenilemek ve tüm bu ad?mlar? ulusal ve yerel yönetim politikalar?m?za entegre etmeliyiz. Aksi takdirde, a??r? s?caklar toplumumuzu ve ekonomimizi sessiz ama derin bir ?ekilde zay?flatmaya devam edecek" diye konu?tu.
'SEZON KOLAY GEÇMED?'
Tar?mda sezonun kolay geçmedi?ine dikkati çeken Kestelli, "Bölgemiz için de?erli birçok ürün grubunda farkl? sorunlarla kar??la?t?k. Bunlar?n ba??nda da kuru incir yer al?yor. 2024/25 sezonu boyunca incir, gündemimizin hep ön s?ralar?ndayd?. Ülkemizin dünya kuru incir ticaretinin yakla??k yar?s?n? kar??lad???n? ve bu sezon 350 milyon dolarl?k ihracat yapt???m?z? dü?ündü?ümüzde, incirin ne kadar önemli oldu?unu daha iyi anl?yoruz. Ancak, tabii ki i?ler her zaman istedi?imiz gibi gitmiyor. ?klim de?i?ikli?i üretimde ve depolamada ciddi s?k?nt?lar yarat?yor; aflatoksin ve okratoksin riski art?yor. Avrupa’dan geri dönen her ürün, sadece firmalar?m?z? de?il, ülkemizin prestijini de etkiliyor. Bu nedenle, bu sezon ayn? s?k?nt?lar? ya?amamak için üreticiden tüccara, ihracatç?ya kadar herkesin ayn? hassasiyetle hareket etmesi ?art" dedi.
'Z?RA? DON ÜZÜMÜN KADER?N? DE???T?RD?'
Nisan ay?nda ya?anan zirai donun üzümde sezonun kaderini de?i?tirdi?ini aktaran Kestelli, "Baz? bölgelerde kay?plar yüzde 100’e kadar ç?kt?. E?er o don ya?anmam?? olsayd?, belki rekor seviyede bir üretim y?l? konu?uyor olacakt?k. Ama maalesef geçti?imiz seneye göre yakla??k yüzde 20’lik bir rekolte dü?ü?ü söz konusu. Umar?m hem üretici için kazançl? hem ihracatç? için rekabet edilebilir bir sezon olur. Pamukta da durum farkl? de?il. Bu y?l ekim alanlar?m?z?n yakla??k yüzde 20 daralmas? öngörülüyor. Su kaynaklar?m?z azal?yor, maliyetler art?yor, ama fiyatlar tatmin edici de?il. Desteklemeler ise yetersiz. Bu durum üreticiyi pamuktan uzakla?t?r?yor. Arz problemi ya?an?nca da ithalat kaç?n?lmaz hale geliyor. Unutmayal?m ki, kendi topra??m?zda güçlü oldu?umuz ürünleri kaybetmek sadece ekonomik bir kay?p de?il, stratejik bir risktir. Pamuk, incir, üzüm sadece tar?msal bir ürün de?il, bölgemizin ve ülkemizin gelece?i. Bu nedenle hep birlikte, i? birli?iyle ve dikkatle hareket edersek hem üretici kazan?r hem ihracatç? rekabet gücünü korur hem de Türkiye küresel tar?m ve ticaret arenas?nda yerini sa?lamla?t?r?r. Aksi ise geri döndürülemez neticeler yarat?r" diye konu?tu.
'TEK T?P ÇAM ORMANLARI YER?NE, ZENG?N KARI?IK ORMANLAR OLU?TURULMALI'
?TB Meclis Ba?kan? Ömer Gökhan Tuncer, yanan ormanlar?n yeniden ye?ertilmesi gerekti?ini dile getirip, "Amac?m?z, sadece a?açlar? de?il, tüm ekosistemi; topra??, böce?i, ku?u, yaban hayat? ile birlikte iyile?tirmek olmal?. ?lk yapmam?z gereken, yanm?? bir araziye hemen on binlerce fidan? dikmek yerine ?spanya, Portekiz veya Yunanistan örneklerine dikkat vererek do?al yenilenmeyi beklemek olabilir. Özellikle k?z?lçam gibi a?açlar, yang?na adapte olmu? türlerdir. Kökleri ve tohumlar? topra??n alt?nda hayatta kalm?? olabilir. ?lk ya?murlardan sonra minik filizler kendili?inden topraktan ç?kabilir. Onlara ?ans vermeliyiz. Bu, en do?al, en ucuz ve en ba?ar?l? yöntem olarak bilinir. Bu süreçte orman? otlatma ve insan bask?s?ndan korumal?y?z" dedi.
Tuncer, ?öyle devam etti: "?kinci ad?m topra?? korumak olmal?. Yanan bir ormanda art?k koruyucu bir örtü yoktur. ?lk ya?murda olu?acak bir erozyonla de?erli yüzey topra?? kaybolup gidebilir. Malçlama yöntemiyle yanm?? a?aç gövdeleri ve dallar?, incecik do?ran?p topra??n üzerine serilebilir. Böylece toprak nemini koruyabiliriz. Üçüncü ad?m?m?z gelece?in orman?n? ak?ll?ca kurmak olmal?. Do?al yenilenmenin yetersiz oldu?u yerlere elbette fidan dikece?iz. Ancak art?k tek tip çam ormanlar? yerine, yang?na daha dirençli, biyolojik çe?itlili?i zengin kar???k ormanlar olu?turmal?y?z. Me?e, sandal, menengiç, zeytin, keçiboynuzu yang?na dayan?kl?, Akdeniz'in yerli türleri. Laden ve defne ise hem yang?na dirençli hem de yaban hayat? için mükemmel a?açlard?r."
'TÜRK?YE’DE TARIM SEKTÖRÜNDE ÇALI?ANLARIN YA? ORTALAMASI G?DEREK YÜKSEL?YOR'
Tuncer, "Türkiye'de tar?m sektöründe çal??anlar?n ya? ortalamas? giderek yükseliyor ve genç nüfus tar?mdan uzakla??yor. Bu sorunun temel nedeni; tar?mdaki dü?ük gelir, i? gücü yo?unlu?u ve belirsiz pazar ko?ullar?. Ça??m?z?n gençleri teknolojiye daha aç?k, inovatif ve risk almaya yatk?n. Bu nedenle, tar?m sektörü gençlerin ilgilisini yeterince çekmiyor. Sektörün gelece?ini ?ekillendirecek kritik bir güç olan gençlerimize tar?m, teknoloji ve sanayi entegrasyonundan olu?an yeni i? modelleri sunmal?y?z. Genç potansiyelimizi tar?ma de?er katan bir nesil olarak yeti?tirmek için daha stratejik politikalar üretmeliyiz. Örne?in, ?zmir Tar?m Teknoloji Merkezi gibi önemli ara?t?rma ve uygulama merkezleri gençlerimizin tar?ma yönelmelerinde kald?raç olarak kullan?labilir" dedi.