?zmir Büyük?ehir'den artan maliyetlere ra?men ula??m zamm?n? reddeden UKOME karar?na dava!

?zmir Büyük?ehir Belediyesi Ula??m Koordinasyon Merkezi (UKOME), üç maddelik gündemle topland?. 2022-2023 E?itim Ö?retim Y?l?’nda uygulanmas? önerilen ö?renci ta??ma fiyat tarifesi oy çoklu?uyla; ?zmir Minibüsçüler Esnaf Odas? üyesi ta??mac?lar?n fiyat tarifelerinin güncellenmesi talebi oybirli?iyle kabul edildi. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin, toplu ula??m tarifelerinin güncellenmesi talebi ise geçen ayki toplant?da oldu?u gibi yine oy çoklu?uyla reddedildi.

Toplant?ya ba?kanl?k eden ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Büyük?ehir’in, UKOME hakk?nda “hakk?n kötüye kullan?m?n?n tespiti davas?” açaca??n? duyurdu. Artan akaryak?t ve enerji maliyetlerine ra?men aylard?r tarife art??? yap?lmamas? nedeniyle büyük ölçüde kamu zarar?na u?rayan ?zmir Metro A?, ?ZDEN?Z ve ?ZULA? yönetimleri de UKOME karar?n?n iptali davas? açacak. Kamu zarar?n?n en büyük boyutta oldu?u ESHOT Genel Müdürlü?ü de bu davaya müdahil olacak.

Ba?kan Soyer göz göre göre kamu zarar? yarat?ld???na dikkat çekti, “Buna daha fazla seyirci kalmayaca??z” dedi. Ret oyu kullanan kurum temsilcileri taraf?ndan dile getirilen, “30 büyük?ehir aras?nda en yüksek ücretin ?zmir’de oldu?u” iddias?n?n gerçek d??? oldu?unu belirten Ba?kan Soyer, kar??la?t?rman?n üç büyük ?ehir aras?nda yap?lmas? gerekti?ini vurgulad?. Ba?kan Soyer, toplam hat uzunlu?u 5-6 km’yi bulmayan ?ehirlerle çok uzun mesafelerde ta??mac?l?k yap?lan üç büyük ?ehirdeki maliyetlerin k?yaslanamayaca??n? söyledi.

Ba?kan Tunç Soyer ?öyle devam etti:

Sübvansiyon 4 milyar TL’yi bulacak
“?zmir Büyük?ehir Belediyesi halk?n menfaatlerini korumakla görevlidir. Biz de tam olarak böyle yap?yoruz. Türkiye’de e?er akaryak?ta yüzde 266 zam yap?lm??sa ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi toplu ula??mda bu zamm?n gere?ini yerine getirerek bir ücret belirleyemiyorsa o takdirde ortaya ç?kacak zarar ?zmir halk?n?n zarar?d?r. Kamusal toplu ta??mac?l?k hizmeti, ad?ndan da anla??laca?? üzere kâr amaçl? de?ildir. Sürekli zarar eder. Aradaki fark? Büyük?ehir Belediyesi sübvanse eder. Ancak gelinen noktada, sadece bu y?l Büyük?ehir’in toplu ula??m hizmetinin devaml?l??? için harcayaca?? para, 4 milyar TL’ye dayanm??t?r. Bu, Büyük?ehir bütçesinin neredeyse yar?s? demektir. Bizim yapmam?z gereken, halk?n bekledi?i di?er hizmetler ne olacak? Onlar hangi kaynakla yap?lacak.”

TCDD’nin dikkat çeken çeli?kisi
Ekonomik tablonun ortada oldu?unu, tarife art???n?n hayati bir gereklilik haline geldi?ini belirten Ba?kan Soyer, “Devletin resmi kurumlar? ne kadar devletse, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi de o kadar devlettir. Biz de kamuyuz, biz de kamu kaynaklar?n? en verimli ?ekilde kullanmakla mükellefiz. Bugün, toplu ta??mac?l?k hizmeti yapan TCDD’nin, y?lba??ndan bu yana bilet ücretlerini %155-156 art?rd???n? görüyoruz. Ayn? TCDD’nin UKOME’deki temsilcisi, ‘Halk?n yarar?na de?il’ diyerek ?ehir içi toplu ula??m tarifesinin art???na ret oyu veriyor. TCDD hizmetlerinde niye halk yarar? gözetilmiyor o halde? TCDD trenlerine daha yeni zam yap?ld?. 110 kilometrelik Ödemi?-Basmane hatt?nda bilet ücreti 35 TL oldu. Ayn? uzunlu?a sahip ?ZBAN’da bilet ücreti ise 21 TL’dir. Bu çeli?kileri sevgili ?zmirliler de?erlendirsin” diye konu?tu.

“Siyasi farkl?l?klar dü?manl??a dönü?memeli”
UKOME’deki kurum temsilcilerine bir sitemi olamayaca??n? özellikle vurgulayan Ba?kan Tunç Soyer, “Temsil ettikleri komutanlar?, daire ba?kanlar?, genel müdürleri var. Asl?nda bir siyasi iradeyi temsil ediyorlar. Ama onlardan rica ediyorum. Amirlerine lütfen ?unu iletsinler: Farkl? siyasi görü?lerimiz olabilir, çok normal. Buna sayg? duyuyorum. Ama bu siyasi görü? farkl?l?klar?n?n bir dü?manl??a dönü?üyor olmas? çok üzücü. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin acze dü?mesi, toplu ula??m yapamayacak noktaya gelmesi, bu ?ehirde ya?ayan tüm kurumlar için çok büyük bir zafiyet anlam?na gelir. Buna izin verilmemeli. Büyük?ehir Belediyesi, bu ülkede ya?anan zamlardan, ekonomik verilerden, hayat pahal?l???ndan, enflasyondan muaf de?il! Daha ne kadar dayanmas?n? bekliyorsunuz belediyenin? ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin bir dü?man kurulu? olmad???n?, bu memleketin, devletin bir parças? oldu?unu ve hizmetin sürdürülebilirli?inin sa?lanmas?n?n bir zorunluluk oldu?unu rica ediyorum üstlerinize, amirlerinize iletin” ifadelerini kulland?.

Son sözler ?zmir halk?na
Toplant? ç?k???nda bir de?erlendirme yapan Ba?kan Soyer, ya?anan durumdan art?k ?zmirlilerin bilgisi olmas? gerekti?ini vurgulad? ve sözlerini ?öyle tamamlad?:
“Kimse zam yapmak istemez. Biz de istemeyiz. Neden benim vatanda??m enflasyon ortam?nda ya?as?n? Neden zam ya?muru alt?nda inim inim inlesin? Bunlar? kim ister? Fakat ne yaz?k ki kötü yönetilen bir ekonominin getirdi?i ac? sonuçlarla kar?? kar??yay?z. Sevgili hem?ehrilerim ?unu bilsin. Yar?n hükümetin kentteki temsilcileri ç?kacak, bu konu üzerinden siyaset yapacak. ‘Biz halk? dü?ünüyoruz; o yüzden de toplu ula??ma zam yapt?rm?yoruz. Soyer zam yapmak istiyor” diyecekler. Bu dü?üncelerinde samimi olsalar, aylard?r bu ülke zam ya?muru alt?nda olur muydu? Bu konu siyaset meselesi de?ildir. Mevcut ekonomik ?artlar ?????nda, artan maliyetler nedeniyle, toplu ula??m hizmetinin ve Büyük?ehir’in di?er tüm hizmetlerinin sürdürülebilirli?i için art?? yapmak zorunday?z. Bahsetti?imiz art??, akaryak?ta, enerjiye y?lba??ndan bu yana gelen yüzde 100’den fazla oranlarda da de?il üstelik. Biz, aylard?r toplu ula??m tarifesinde yüzde 30-40’l?k art??? yapamaz durumday?z. Siyasi saiklerle kilitlenmi? durumday?z. Hakk?m?z?, ?zmirlilerin hakk?n? mahkemede arayaca??z. Takdiri hem?ehrilerime b?rak?yorum.”

?zmir Büyük?ehir Belediyesi toplu ula??mda gelinen tabloyu özetleyen bir notu da kamuoyunun bilgisine sundu.

Yolcu ba??na sübvansiyon ayda 508 TL
?zmir Büyük?ehir Belediyesi, Ba?kan Tunç Soyer’in göreve ba?lad??? Mart 2019’dan bu yana ekonomik ve konforlu toplu ula??m için de yat?r?mlar?na h?z kesmeden devam etti.
Ba?kan Soyer’in talimat?yla hayata geçirilen Halk Ta??t uygulamas? ile sabah ve ak?am belirli saat dilimlerinde % 50 indirimli toplu ula??m imkân? sa?land?. Aktarma süresi 90 dakikadan 120 dakikaya ç?kar?ld?.
Bu süreçte; yap?lan tüm yeni toplu ula??m tarifeleri, hükümetin aç?klad??? temel göstergelerin alt?nda art?? oranlar? ile belirlendi. Nisan 2019’da 3 TL olan tam bini? ücreti, bugün itibariyle 6,5 TL’dir.

Gelen zam oranlar? çok yüksek
Nisan 2019’dan bu yana; akaryak?tta % 266, elektrikte % 531, TÜFE de % 152, ÜFE de % 312, Dolar kurunda % 228, Euro kurunda % 185 art?? oldu.
Bu süreçte, yani son 3,5 y?lda toplu ula??m tarifesindeki toplam art?? oran? ise % 117’dir.
Ö?renci bini? ücreti ise Nisan 2019’da 1,80 TL iken bugün sadece % 22 art??la 2,20 TL olarak uygulanmaktad?r.

Ciro, akaryak?t maliyetini dahi kar??lamaz oldu
ESHOT Genel Müdürlü?ü’nden örnek vermek gerekirse; 2022 Ocak-A?ustos döneminde tüm bilet gelirlerinden sa?lanan has?lat, akaryak?t maliyetini dahi kar??lamamaktad?r. Bugün ESHOT’un ayl?k cirosu, akaryak?t maliyetinin ancak yüzde 57’sine denk gelmektedir. Metro ve tramvaydan elde edilen bini? gelirlerinin tamam? ise sadece elektrik maliyetini kar??layabiliyor.

Büyük?ehir’den her bini?e 11,52 TL destek
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ne ba?l? toplu ula??m kurulu?lar?, ücretli ve indirimli bini? yapan yolcular?n yan? s?ra yasalarla belirlenmi? ki?ileri, baz? meslek ve ya? gruplar?n? ‘ücretsiz’ ta??maktad?r.

2019 y?l?nda bir ücretli bini?in maliyeti 5 TL idi. Bir ücretli bini?ten sa?lanan has?lat 1,82 TL idi. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, aradaki 3,18 TL’yi sübvanse ediyordu. Bugün itibariyle bir ücretli bini?in maliyeti 14,64 TL oldu. Bir ücretli bini?ten sa?lanan has?lat ise 3,13 TL.  Dolay?s?yla ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin yolcu ba??na deste?i % 262 art??la 11,52’TL’ye yükseldi.

Bir yolcunun, günde en az iki bini? yapt??? ve ayda ortalama 22 i? günü toplu ula??m araçlar?n? kulland??? dü?ünüldü?ünde; ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bugün itibariyle her yolcu için ayda 506.88 TL sübvansiyon sa?lamaktad?r.