Türkiye'nin Cumhurba?kanl??? Hükümet Sistemi'ne geçmesiyle birlikte kamunun düzenledi?i ihalelerin yap?s?nda da ciddi bir de?i?im ya?and?.
Ba?kanl?k sistemine geçilmesinden sonra kamu ihalelerinde ‘rekabet ve ?effafl???' öngören aç?k ihale usulü yerine, ?aibelerin daha çok gündeme geldi?i ‘pazarl?k' ve ‘istisna' al?mlar?n?n pay? gözle görülür derecede artt?. Kamu ?hale Kurumu (K?K) verilerine göre, 2020 y?l?nda pazarl?k usulüyle ihale al?mlar?, 2015 y?l?nda yap?lanlar?n neredeyse 3 kat?na yükseldi. 2015'te yüzde 9.1 olan pay, 2020'de tam yüzde 26.3'e f?rlad?. ?stisnai al?mlar?n pay? da 2015'te yüzde 8 iken 2020'de bu oran yüzde 11.4'e f?rlad?.
BEL?RL? ADRESLERE G?TT?
Cumhurba?kanl??? Hükümet Sistemi ile birlikte ihale kazanan yüklenici say?s?nda da gözle görülür bir azalma oldu. Yüklenici say?s?, 2015 y?l?nda 49 bin 115 iken, 2020 y?l?nda 37 bin 758 seviyesine indi. Bu da ‘?haleler belli kesimlere veriliyor' yorumlar?n? da beraberinde getirdi.
YÖNETMEL?KLER DE???T?
Cumhurba?kanl??? Hükümet Sistemi'ne geçilmesiyle birlikte, kamu ihaleleri kapsam?nda onlarca de?i?iklik yap?ld?. Sisteme geçildi?i 2017 ve 2020 y?llar? aras?nda Kamu ?hale Kanunu'nda 20 de?i?iklik yap?l?rken, 32 yönetmelik ve ikincil mevzuat de?i?ikli?i yürürlü?e sokuldu. Bu de?i?ikliklerin ço?unun, ‘istisna al?mlar?'n?n art?r?lmas? yönündeki de?i?iklikler oldu?u bildirildi. Kamu ?hale Kurumu'nun denetimi olmadan yap?lan ‘istisna al?mlar?n?n pay?' ola?anüstü artt?.
Ba?kanl?k sistemi ile ihale yapan idare say?s?, 12 bin 211'den 8 bin 923 seviyesine, sözle?meye ba?lanan ihale say?s? ise 127 bin 924'ten 66 bin 527 seviyesine indi.
?halelerde Ankara'n?n pay? artt?
?halelerde yüklenici firma say?s?, 2015 y?l?nda 49 bin 115 iken, 2020 y?l?nda 37 bin 758 seviyesine indi. Bu dönemde ihalelerde ya?anan bir ba?ka geli?me de al?mlar?n tek bir bölgeye y???lmas? yönünde oldu. Kamu al?mlar?n?n ço?u, Cumhurba?kanl???'n?n bulundu?u Ba?kent'e kayd?r?ld?. Ankara'n?n içinde yer ald??? ?ç Anadolu'daki kamu al?mlar?n?n pay? neredeyse, ülkenin pay?n?n yar?s?na ç?kt?. 2015'te yüzde 35.4 olan pay, 2020'de yüzde 46.8'e yükseldi.