?ran kaynakl? do?algaz k?s?nt?lar?n?n elektrik kesintilerine de yol açmas? ?imdilik sadece sanayiyi etkiliyor olsa da dolayl? yollardan vatanda?? da etkileyecek.
G?da ürünlerinde raflardaki çe?itlili?in azalmas? ve g?da enflasyonunun daha da artmas? beklenirken; sanayicinin artan maliyetlerini birim fiyatlara yans?tmas? sonucu beyaz e?yadan mobilyaya, çatal b?çaktan elektrikli ev aletleri ve otomobil fiyatlar?na kadar tüketici fiyatlar?n? art?r?c? etkilerin ya?anmas? bekleniyor.
?hracat taraf?nda ise zaman?nda teslim edilemeyen sipari?lerin iptal edilmesi riski oldu?u belirtiliyor.
TÜM ÜRÜNLERDE BOZULMA VE ?SRAF R?SK? VAR
Sozcu.com.tr’ye konu?an Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derne?i (MÜMSAD) Ba?kan? Ebru Akda?, “G?da alan?nda sadece et ve süt sektörleri kesintilerden muaf tutuldu. Hayvansal ürünlerde bozulma daha h?zl? olur evet ama tüm g?da ürünlerinde bozulma ve israf riski var” dedi.
Akda?, bozulmalar nedeniyle zehirlenmelerin meydana gelebilece?ine, bunun da g?da güvenli?i riski olu?turaca??na i?aret etti.
“Ülkemizde zaten çok ciddi bir g?da israf? ve çok ciddi bir g?da enflasyonu var. Enerji kesintileri bu iki sorunu daha da art?racakt?r” diyen Akda?, ?öyle devam etti:
“Bunun d???nda k?s?lan üretimin ve g?da tedari?inde olu?acak sorunlar?n etkisiyle raflardaki g?da ürünlerinin azalmas? ve artan maliyetlerin etkisiyle de fiyatlar?n artmas? gibi olumsuzluklar ya?anacakt?r. Dolay?s?yla muafiyetin tüm g?da sektörü ile birlikte so?uk hava depolar?, ambalaj tesisleri için de olmas? gerekirdi.”
?HRACATÇININ S?PAR?? TESL?M SÜRELER? UZADI
?stanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ?hracatç?lar? Birli?i (?KM?B) Yönetim Kurulu Ba?kan? Adil Pelister ise, enerji kesintilerinin üretimi do?rudan etkiledi?ini, bunun da hem maliyetleri art?r?c? etki yap?p hem de ihracat? olumsuz etkiledi?ini söyledi.
“16 alt sektörü bulunan kimya sektörümüzde üretimde hem do?algaz hem de elektrik olarak yo?un enerji kullan?m? söz konusu” diyen Pelister, “Bu durum da maalesef üretim aksakl?klar?na ve ihracat sipari? teslim sürelerinin uzamas?na sebep olurken ayn? zamanda üretim maliyetlerinin artmas?na da sebebiyet verecektir” diye konu?tu.
Yo?un ?s? kullanan alt sektörlerin üretimi k?smas? ya da durdurmas?n?n mümkün olmad???na vurgu yapan Pelister, de?erlendirmesine ?öyle devam etti:
“Kesintiler üç gün bile olsa kimya sektörümüzde yap?lacak üretim aksamas? zincirleme etki yaparak bizden ham madde alan di?er sektörleri de olumsuz etkileyecektir. Kimya sektörümüzün di?er sektörlere de ham madde ve yar? mamul verdi?ini göz önünde bulundurursak, sektörümüzün bu k?s?tlamadan olabildi?ince muaf tutulmas?n? bekliyoruz.”
SADECE ÇEL?KTE 1 M?LYAR TL’L?K KAYIP YARATACAK
Ostim Sanayici ve ?? ?nsanlar? Derne?i (OS?AD) Ba?kan? Süleyman Ekinci ise, sozcu.com.tr’ye verdi?i bilgide, enerji kesintilerinin sadece üretimde de?il sevkiyatta da s?k?nt?lar ya?atmaya ba?lad???n? anlatt?.
Ekinci ayr?ca, sanayideki enerji k?s?nt?lar?ndan kaynakl? sadece çelik sektöründe 1 milyar TL’lik kay?p ya?anaca??n? dile getirdi.
Demir çelik sektöründe bir cevherden demir üretimi oldu?unu bir de mamul üretimi oldu?unu belirten Ekinci, “Yüksek ?s?l? f?r?nlar üretime devam ediyorlar ancak mamul çekecek olan prosesin bir sonraki a?amas? durdu. Çeli?in durmas? demek de zincirleme birçok alan? etkiler. Beyaz e?yay? etkiler, çatal b?çaktan masa sandalyeye ve otomobile kadar birçok alan? etkiler” dedi.
Ekinci, sadece çelik sektöründe ya?an?lacak ekonomik kayba ili?kin ?unlar? söyledi:
“Türkiye’nin demir çelikte günlük ortalama 120 bin ton çelik üretimi kapasitesi var. 3 gün durdu?umuz zaman a?a?? yukar? y?ll?k üretimimizin yüzde 1’i oran?nda kay?p ya?ar?z. Bunun da çarpan de?eri 1 milyar liray? buluyor. Ancak bu sadece çelik taraf?nda ya?an?lan kay?p. Bunun daha lojisti?i var, nihai ürün yapan? var. Çelik durdu?u zaman kay?plar zincirleme gider.”
YURT DI?I PAZARLARINDA ?T?BAR KAYBI VURGUSU
Çelik ?hracatç?lar? Birli?i (Ç?B) Ba?kan? Adnan Aslan da önceki gün yapt??? yaz?l? aç?klamada, enerji kesintilerinin sektöre 1 milyar TL’lik kayb? olaca??n? vurgulam??t?.
Aslan ?öyle devam etmi?ti:
“Üretim bantlar?n?n durdurulamayan k?s?mlar?ndan ötürü yüzde 40 do?algaz kesintisi yakla??k yüzde 60, di?er yandan 72 saat elektrik kesintisi en az 80 saatlik üretim kayb?na sebep olacak.
?hracat taraf?nda da zaman?nda teslim edilemeyen sipari?lerden ötürü iptaller ve cezalar ya?anacak. Ayr?ca yüklenmeyecek gemiler için bekleme bedelleri ve cezalar? söz konusu olacak.
Daha önemlisi Türk üreticilerin yurt d???nda mü?terileri nezdinde ileriye dönük performanslar?na ili?kin soru i?aretleri yaratacak.”