Küresel salg?n koronavirüsle birlikte uzaktan e?itimin zorunlu bir hal almas? üniversite ?ehirlerinde hem emlak piyasas?n? hem de ticari hayat? olumsuz etkiledi. Kiral?k ev fiyatlar? yüzde 40’a varan oranda dü?erken, kafe ve restoranlar da bo? kald?. Yurtlardan ikinci el mobilyac?lara kadar birçok i?letme bu süreçte darbo?aza girdi. Biz de ö?renci ?ehirlerindeki sivil toplum kurulu?lar? temsilcileri, esnaflar ve emlak dan??manlar?yla ya?ad?klar? sorunlar? konu?tuk.
DEVREN K?RALIK ?LANLARI ARTTI
Hürriyet gazetesinden Gülistan Alagöz'e konuyu de?erlendiren Eski?ehir Emlak Komisyoncular? Odas? Ba?kan? Gazi Çelik, binlerce üniversite ö?rencisine ev sahipli?i yapan ?ehirde salg?n?n etkisini çok net gördüklerini söyledi. Ev kiralar?n?n dü?tü?ünü, apart i?letenlerin büyük zorluk ya?ad???n?, kafelerin kepenk indirdi?ini belirten Çelik, “Eski?ehir hem ya?am kolayl??? hem de birçok ile göre daha ucuz olmas? nedeniyle ailelerin ve ö?rencilerin öncelikli tercihiydi. Normalde eylül ay?nda ?ehrimizde canl?l?k ba?lard? ama pandemi etkisiyle öyle olmad?. Ev sahipleri pani?e kap?lm?? durumda. Kiras? 1300 lira olan yer 1000 lira, 1000 lira olan yer 700 liraya kadar dü?tü. Ö?rencilerle dolan kafe ve restoranlar bombo?. Geçmi?te 10-15 milyar lira kira kolayd? ama bugün o esnaf için imkans?z. Esnaf devretmek istiyor ama devredecek birini bulam?yor. Son aylarda ‘devren kiral?k’ ilanlar? artt?. Öte yandan apart i?letenler da zorda. Pandemiyi öngörmek mümkün de?ildi. ??letmeci borçlanm??, kendine göre yat?r?m yapm??. ?imdi aile sözle?meye ra?men ödeme yapm?yor. ??letmeci kira, personel maa?? ödemeye devam ediyor. Salg?n?n bitmesini ve Eski?ehir’de hayat?n normale dönmesini bekliyoruz" dedi.
B?RER B?RER KAPANIYOR
Sakarya Esnaf ve Sanatkarlar Odalar? Birli?i Ba?kan? Hasan Ali?an esnaf?n pandemiden bu yana büyük kay?p ya?ad???n? söyledi. Ali?an, “Yat?r?mc? ö?renci nüfusunu ve potansiyeli görerek yat?r?m yapt?. Apartlar aç?ld?, ö?renci için kafe ve restoranlara yat?r?m yap?ld?. ?imdi bu yat?r?mc? kara kara ne yapaca??n? dü?ünüyor. Çünkü geliri erdi, gideri aynen duruyor. Kafelerin yüzde 70 geliri ö?renciden gelirdi, onlar birer birer kapanmaya ba?lad?. Korkumuz bu say?n?n giderek artmas?. Bugüne kadar il genelinde pandeminin etkisiyle 295 kafe ve 180 restoran kapand?” dedi.
Sakarya’da Remax Hür ofis sahibi Turan Çakar ö?rencilerin gelmemesinin ?ehrin tüm ticaretini etkiledi?ini söyledi. Çakar, “Kafe ve restoranlar bo?, toplu ta??malar eskisi gibi de?il, mobilyac?dan g?daya ticaretin her alan? olumsuz etkilendi. Kafe kiralar?n? esnaf?n ödemesine imkan yok. Mecburen kapan?yorlar. Ev kiralar?na da örnek vermek gerekirse 1100 -1200 olan kira 700-800’e dü?tü. Bu kira ile geçinen aileler zorda. Kiradaki dü?ü? sat?? fiyat?na da yans?d?” diye konu?tu.
MÜ?TER?LER?N 3’TE 2’S? Ö?RENC?YD?
Erzurum Terminal Caddesi’nde a??rl?kl? olarak ö?rencilere hitap eden kafeler bulunuyor. Bu kafelerden birinin müdürü Ozan Bingöl, uzaktan e?itimle mü?terilerin 3’te 2’sini kaybettiklerini söyledi. Bulunduklar? caddede 2 i?letmenin yak?n zamanda kapand???n? belirten Bingöl, “Bu süreci en az hasarla atlatmak için devletimizden destek bekliyoruz” dedi. Erzurum’da üniversite ö?rencisinin hem emlak piyasas? hem de esnaf için en önemli gelir kap?s? oldu?una dikkat çeken emlak ofisi sahibi Fatih Soral, “Üniversite çevresinde evler bo? bekliyor. 1200 lira olan kira 800 liraya kadar dü?tü. Emlak ofislerinin i?leri ciddi anlamda dü?tü. Bu k?? esnaf için sert geçecek” ifadelerini kulland?.
YÜZDE 60 BO? KALDI
Bursa Emlak Mü?avirleri Odas? Ba?kan? Erdal Çelebi, ?ehirlerinde ö?renci kaynakl? önemli kay?plar ya?and???n? belirterek ?unlar? söyledi: “?limizde ö?rencilerimizin yo?unlukta ikamet ettikleri Görükle mevkimizde, geçen y?l ile bu y?l? oranlad???m?zda kiralamalarda yüzde 60 band?nda mülklerimiz bo? kald?. Sadece bu oran bile do?rudan bölgede di?er esnaflar?m?z i? hacimlerinin ne kadar dü?tü?ünü gösteriyor. ??letmelerin bir k?sm? geçici olarak kapan?rken, bir k?sm? kal?c? kilit vurdu. Bu süreçte bir k?s?m mülk sahiplerinin i?letmelere kira anlam?nda kolayl?k göstermesi büyük katk? sa?lad?.” Bursa’da Coldwell Banker ofis sahibi Ça?atay Gümü?yay ise “Bursa’da ö?rencilerin gelmemesinden dolay? kiralama fiyatlar?nda yüzde 10 seviyesinde gerileme oldu. Ayr?ca bu evler bo? kal?nca ve fiyatlarda dü?ünce, daha pahal? kira ödeyen insanlar da bu evlere yöneldi. Dolay?s?yla kiral?k evlerde gelemeyen ö?rencilerin olu?turdu?u bo?luk sebebiyle bir iç sirkülasyon ya?an?yor” diye konu?tu.
DEPOLAR DOLDU MOB?LYA ALAN YOK
Ö?renci evleri bo? kal?nca bundan 2. el mobilya sektörü de etkilendi. Konya’da 2. el mobilya ve beyaz e?ya satan ma?azan?n sahibi Mehmet Günay, “Biz 3 üniversitenin ortas?nday?z. Okullar?n aç?laca?? dönemde hergün onlarca mü?teri gelirdi, ?imdi siftahs?z günlerimiz oluyor. Evi bo?altan e?yay? satt? gitti. Bizim depolar a?z?na kadar doldu ama gelip mobilya alan yok. Koronavirüsün yaratt??? bu durum sadece bizi etkilemedi. Kafesinden berberine tüm esnaf arkada?lar?m?z zor bir süreçten geçiyor” ?eklinde konu?tu.
HAVA PARASI ALMADAN BIRAKIYORLAR
?zmir’de Coldwell Banker ofis sahibi Tar?k Ordu özellikle özel üniversitelerin oldu?u lokasyonlarda kiralar?n yüzde 40’? bulan oranda geriledi?ini söyledi. Ordu, “?zmir Ekonomi Üniversitesi’nin oldu?u Balçova’da 1+1’lerin kiral?k fiyat? 4 bin TL’den 2 bin 750 seviyelerine kadar gerilemi? durumda. Yine Bornova’da da mesela Ya?ar Üniversitesi’nin oldu?u lokasyonda 1+1 kiral?k daire 1 y?l önce 3 bin TL iken 1800’e kadar dü?tü. Bu durumu da beyaz yakal? çal??anlar de?erlendiriyor, daha iyi evlere ç?kmaya ba?lad?lar. Özel üniversitelerin etraf?ndaki kafeler ve restoranlar da hava paras? almadan i?yerlerini devretmenin formülünü ar?yor” diye konu?tu.
YEME ?ÇME VE E?LENCE ZORDA
Konya Emlakç?lar Odas? Ba?kan? Sedat Alt?nay, kiral?k ev talebinin yok denecek kadar az oldu?unu, üniversite çevresinde evlerin bo? kald???n? söyledi. Buna ba?l? olarak kiralarda ortalama yüzde 20 dü?ü? oldu?unu belirten Alt?nay, “Konya’da ö?renci apartlar? ve yurtlar ciddi zorluk ya??yor. Kimi hiç aç?lmad?, kimi ayakta kalmak için mücadele veriyor. Bölge esnaf? da dü?en ö?renci say?s? nedeniyle zor durumda” diye konu?tu. Konya’da Turyap ofisi emlak dan??man? Mustafa Fatih Büyükturhan, Selçuk Üniversitesi çevresindeki evlerin bo? kald???n? söyledi. Büyükturhan, “Üniversite ö?rencileri gelmeyince kiralar yüzde 15 geriledi. Geçen y?l 1200 lira olan ev bu y?l 1000 liraya kirac? ar?yor. Yeme içme ve e?lence sektörü de zorda. Bölgede kapanan dükkan say?s? artt?” dedi.
Odatv.com