Günlük hayat?n ve endüstriyel üretim süreçlerinin vazgeçilmez bir parças? olan kimyasallar, do?ru yönetilmedi?inde insan sa?l???, i? güvenli?i ve çevre için ciddi tehditler olu?turuyor. Son günlerde gündeme gelen kimyasal madde zehirlenmeleri, özellikle mekanlar?n ha?erelerden ar?nd?r?lmas?nda kullan?lan maddeleri ve yöntemleri tart??mal? hale getirdi. Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisli?i Bölümü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Canan Uraz, kimyasal risklerin ancak do?ru bilgi, e?itim ve bilinçli uygulamalarla minimize edilebilece?ini belirterek hayati uyar?larda bulundu. Kimyasal maddelerin kullan?m?ndan kaynaklanan risklerin sa?l?k, güvenlik ve çevre olmak üzere üç ana eksende de?erlendirilmesi gerekti?ini belirten Doç. Dr. Canan Uraz, "Kimyasal maddeler; meslek hastal?klar?ndan i? kazalar?na, yang?nlardan ekosistem bozulmalar?na kadar geni? bir yelpazede tehdit olu?turabiliyor. Özellikle ilaçlama yapan personelin yetkin olmas? gerekiyor. Tar?m, sa?l?k veya çevre kontrolünde kullan?lan kimyasallar yüksek dikkat gerektiriyor. Bu nedenle çal??anlar?n kimyasal güvenli?i, ilk yard?m, ekipman kullan?m?, yasal mevzuatlar ve at?k yönetimi gibi konularda kapsaml? e?itimlerden geçmesi gerekiyor. Bu konuda sadece e?itimler yeterli de?il, düzenli denetimler ve saha uygulamalar? da bu sürecin ayr?lmaz bir parças?d?r" diye konu?tu.
'?? YERLER?NDE KURALLARA TAM UYUM ?ART'
?? yerlerinde güvenli bir ilaçlama süreci için uyulmas? gereken kritik ad?mlar? anlatan Doç. Dr. Uraz, "Güvenli bir ilaçlama süreci do?ru ilaç seçimi ve etiket talimatlar?n?n titizlikle okunmas?yla ba?lar. Çal??anlar?n maske ve eldiven gibi uygun ki?isel koruyucu donan?mlar? kullanmas?, uygulama s?ras?nda alan?n bo?alt?lmas? ve rüzgâr gibi hava ko?ullar?na dikkat edilmesi bir zorunluluktur. ?laçlamalar genellikle sabah veya ak?am saatlerinde, hava s?cakl???n?n daha dü?ük oldu?u saatlerde yap?lmal?d?r. ??lem sonras?nda ise alan?n yeterince havaland?r?lmas?, kimyasal at?klar?n do?ru yönetilmesi, s?z?nt?lara kar?? önlem al?nmas? ve acil durum planlar?n?n haz?r bulundurulmas? gerekir. ?laçlama sonras? ortaya ç?kan kimyasal at?klar (art?k ilaçlar, ambalajlar, temizleme suyu vb.) çevreye zarar vermemek ad?na do?ru ?ekilde toplanmal? ve bertaraf edilmelidir" dedi.
'ZEH?RLENME BEL?RT?LER? S?NS?CE ?LERLEYEB?L?R'
Kimyasal zehirlenme belirtilerinin her zaman an?nda ortaya ç?kmayabilece?i konusunda uyar?da bulunan Doç. Dr. Uraz, “Semptomlar kimyasal?n türüne ve maruziyet süresine göre de?i?ebiliyor. Solunum güçlü?ü, ciltte yanma, bulan?k görme, bulant?, ba? dönmesi ve kalp çarp?nt?s? gibi belirtilerin görülmesi durumunda zaman kaybetmeden t?bbi yard?m al?nmas? gerekiyor. Özellikle bilinç kayb? ve nöbet gibi a??r tablolarda acil müdahale hayat kurtar?r" diye konu?tu.
'EV ?LAÇLAMALARINDA GIDA GÜVENL???NE D?KKAT'
Vatanda?lar?n evlerinde yapt?rd??? ilaçlamalarda da büyük hatalar yap?labildi?ine de?inen Doç. Dr. Uraz, i?lem öncesinde evcil hayvanlar?n ve hane halk?n?n ortamdan uzakla?t?r?lmas?, g?dalar?n, mutfak gereçlerinin ve ki?isel e?yalar?n ise mutlaka koruma alt?na al?nmas? gerekiyor. Kimyasallar?n g?dalara veya mutfak yüzeylerine bula?mas? ciddi zehirlenmelere yol açabilir. Bu durum bazen g?da zehirlenmesiyle kar??t?r?larak yanl?? tedaviye sebep olabiliyor. Kimyasal maddelere maruz kalma durumunda, antidotlar, göz y?kama istasyonlar? ve acil müdahale kitleri gibi ilk yard?m malzemeleri kolayca eri?ilebilecek bir yerde bulundurulmal?d?r. Riskleri en aza indirmek için ruhsatl? firmalarla çal???lmas?, i?lem sonras? detayl? temizlik ve etkili havaland?rma yap?lmas? sa?l?k aç?s?ndan hayati önem ta??yor" dedi.