?zmir'de uzun y?llard?r at?l durumda bulunan Buca Cezaevi alan? için yar?s?n?n ye?il alan yar?s?n? ise yap?la?maya açan imar plan de?i?ikli?i ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Meclisi'nde gündeme gelmi?ti. TMMOB ?ehir Planc?lar? Odas? ?zmir ?ubesi'nden konuyla ilgili aç?klama geldi.
?mara aç?lacak alan ile ilgili yüksek risklerin bulundu?u belirtilen aç?klamada ?u ifadeler kaydedildi.
"BUCA ESK? CEZAEV? ALANI KAMUNUNDUR:
HAFIZA S?L?NEMEZ, KENT SUÇU ??LENEMEZ
?zmir Büyük?ehir Belediye Meclisi gündemine, ?ller Bankas?’n?n talebi do?rultusunda, Buca Eski Cezaevi alan?n?n bir bölümünü yap?la?maya açmay? öngören bir imar plan? de?i?ikli?i getirilmi?tir. Kamuoyunda ve meslek çevrelerinde ciddi kayg?lara yol açan bu giri?im, alan?n gelece?ine ili?kin daha önce al?nm?? yarg? kararlar?, yürürlükteki planlar ve olu?mu? toplumsal duyarl?l?kla aç?k bir çeli?ki içermektedir. Bu bas?n aç?klamas?, söz konusu plan de?i?ikli?i giri?imi nedeniyle yap?lmaktad?r.
Uzun y?llard?r ?zmir kamuoyunun gündeminde yer alan Buca Eski Cezaevi, 2022 y?l? ba??nda alelacele, hukuki dayanaklar? tart??mal? bir ?ekilde ve toplumsal mutabakat gözetilmeksizin y?k?lm??t?r. Y?k?m sürecinde ve sonras?nda alan?n gelece?ine ili?kin belirsizlikler giderilmemi?, kamuoyunun ve meslek örgütlerinin uyar?lar? dikkate al?nmam??t?r.
Unutulmamal?d?r ki bu alan, yaln?zca fiziksel bir mekân de?ildir. Buca Cezaevi; fikirleri nedeniyle tutuklanm?? çok say?da politik mahkûmun ve ailelerinin hayatlar?nda insan haklar? aç?s?ndan kabul edilemez uygulamalara tan?kl?k etmi?, toplumsal haf?zada derin izler b?rakm?? bir aland?r. Böylesi bir alan?n hiçbir tart??ma yürütülmeden y?k?lmas? ve bugün salt mülkiyet ve maliyet tart??malar? üzerinden ele al?nmas?, kentsel haf?zan?n yok say?lmas?d?r.
Y?k?m sonras? süreçte, alan?n kamusal aç?k alan olarak de?erlendirilmesi gerekti?i yönünde güçlü bir toplumsal ve kurumsal irade ortaya ç?km??; bu do?rultuda aç?lan davalar sonucunda yüksek yo?unluklu yap?la?ma öngören planlar yarg? kararlar?yla iptal edilmi?tir.
Yarg? kararlar?, alan?n yap?la?maya aç?lmas?n?n ?ehircilik ilkeleri ve kamu yarar?yla ba?da?mad???n? aç?k biçimde ortaya koymu?tur.
Bu süreçte ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan alan?n tamam?n? kamusal alan olarak de?erlendiren plan karar?, hem hukuki hem de toplumsal aç?dan do?ru ve yerinde bir karard?r. Ancak gelinen a?amada, bu karardan vazgeçilerek, ?ller Bankas?’n?n talebi gerekçe gösterilerek, alan? yeniden yap?la?maya açmay? öngören bir plan de?i?ikli?inin gündeme getirilmesi, kurumsal iç tutarl?l?k ve kazan?lm?? yarg? kararlar?yla aç?k bir çeli?ki olu?turmaktad?r.
Kamu mülkiyetinde bulunan bir alan?n, ba?ka bir kamu kurumu taraf?ndan kamusal hizmet amac?yla kullan?lmas?n?n söz konusu oldu?u bir durumda; mülk sahibi kamu kurumunun bu kullan?m için bedel talep etmesinin kamu yarar?yla aç?klanabilir hiçbir yönü bulunmamaktad?r. Buna ra?men alan?n ?srarla ekonomik bir de?er ve rant unsuru olarak de?erlendirilmesi kabul edilemezdir. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin de, olu?mu? güçlü toplumsal duyarl?l??a, yarg? kararlar?na ve kendi plan karar?na ra?men bu yakla??m? kabullenmesi ya da sessiz kalmas?, kamu yarar? aç?s?ndan ciddi bir sorun te?kil etmektedir.
Yakla??k 80.000 m² büyüklü?ündeki bu alan?n yap?la?maya aç?lmas? durumunda;
- Buca ilçesinde hâlihaz?rda katlan?lamaz düzeyde olan trafik yükü daha da artacak,
- Yüksek yap? ve nüfus yo?unlu?u altyap? sorunlar?n? derinle?tirecek,
- Kent park? olu?turulabilecek nadir bir kamusal alan kal?c? biçimde kaybedilecek,
- Deprem riski yüksek bir kentte toplanma ve geçici bar?nma alan? olarak kullan?labilecek kritik bir alan ortadan kalkacakt?r.
Tüm bu nedenlerle, Buca Eski Cezaevi alan?n?n yap?la?maya aç?lmas?, ?zmir’in kent suçu karnesine yeni ve a??r bir suçun eklenmesi anlam?na gelecektir.
TMMOB ?ehir Planc?lar? Odas? ?zmir ?ubesi olarak; ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ni, ?ller Bankas?’n?n talebi do?rultusunda alan? yap?la?maya açmay? öngören plan de?i?ikli?i giri?imini derhal geri çekmeye; yürürlükte bulunan ve alan?n tamam?n? kamusal kullan?m olarak tan?mlayan plan karar?na sahip ç?kmaya davet ediyoruz.
Tüm kamu kurumlar?n? kamusal sorumlulukla hareket etmeye, kentsel haf?zay?, kamu yarar?n? ve kent güvenli?ini yok sayan yakla??mlar? terk etmeye ça??r?yoruz. Kamusal alanlardan yoksun b?rak?lan, olas? bir depremde can güvenli?ini sa?layacak alanlara eri?imde ciddi sorunlar ya?ayacak tüm kentlileri, meslek örgütlerini ve kurumlar?, bu alan?n kamusal alan olarak kalmas? için aç?k ve net bir tutum almaya davet ediyoruz.
Buca Eski Cezaevi alan?nda yürürlükte bulunan planlarda yer alan kamusal kullan?m kararlar?n? kald?rarak alan? yap?la?maya açmaya yönelik her türlü giri?ime kar??, mesleki ve kamusal sorumlulu?umuz gere?i tüm hukuki haklar?m?z? kullanaca??m?z? kamuoyuna sayg?yla duyururuz.
TMMOB ?ehir Planc?lar? Odas? ?zmir ?ubesi"