Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsü ve Döngü Kooperatifi ortakl???nda yürütülen 'Türkiye Orijinli Liflik Keten Genotipleri ile Keten Tar?m?n?n Tekrar Canland?r?lmas? ve K?rsal Kesim ?çin Gelir Getirici Yeni Faaliyet Alanlar?n?n Yarat?lmas?' projesi kapsam?nda EFE35 ve CEMRE35 keten çe?itleri Ege'nin ilk liflik keten tohumlar? olarak tescillendi. Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsü Müdürlü?ü Ulusal Tohum Gen Bankas?'ndaki keten genotipleri, enstitü sahas?nda sürdürülen 5 y?ll?k çal??malar sonucunda geli?tirildi. Bu y?l ilk kez ?zmir'in Menemen ilçesi ve Tire ilçesi Kahrat Mahallesi'nde ekilen tescilli keten çe?itleri EFE35 ve CEMRE35 Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsü'nde gerçekle?tirilen toplant?yla tan?t?ld?.
'SULAMA ?HT?YACI YOK'
Ege Tar?msal Ara?t?rma Enstitüsü Ya?l? Tohumlar ?ube ?efi Ay?egül Altunok Memi?, "Enstitü olarak ulusal tohum gen bankas?na sahibiz ve burada Türkiye'nin her taraf?ndan toplanm?? olan farkl? türlerde binlerce materyal muhafaza ediyoruz. Bunlar?n içinde de keten genotiplerimiz var. Bize ilk gelindi?inde liflik de çal???lmak istendi. ?lk liflik çe?itlerimiz Ege Bölgesi için geli?tirme amac?yla çal??malar?m?z? yürüttük ve seleksiyon ?slah?yla 2024 y?l?nda tescil süreci tamamland?. 2 adet genotipimiz Ege Bölgesi'nin ilk liflik keten çe?idi olarak tescil edildi. Bunlar teknik sap uzunlu?u ve lif oranlar?, lif verimleri bak?m?ndan istenilen parametrelerde standartlar?n üzerinde yer alm??t?r. Ortalama 150 ila 180 kilogram dekara verimleri var. Ayn? zamanda liflik ketenlerde hasat dönemleriyle ba?lant?l? olarak hem tohum hem de lif elde edebilme seçene?imiz var. Bu da üreticilerin için alternatif bir ürün olarak sunulmu?tur. Sulama ihtiyac?n?n olmay??? tamamen k??l?k ekti?inizde do?al ya???larla yeti?en çiftçiye maliyeti olmayan bir ürünümüz. Çe?itlerde ?u anda tekstil sanayinde yap?lan çal??malara ham madde te?kil etmesi ad?na tescili sertifikaland?r?lm?? tohumlard?r. Ülkemize hay?rl? olmas?n? diliyoruz" ifadelerini kulland?.
'MAYIS ORTASINDA HASAT ED?LECEK'
Memi?, sözlerini ?öyle sürdürdü: "Döngü Kooperatifi'yle yapm?? oldu?umuz çal??mada enstitüde 14 dekarl?k bir alanda 2 ayr? çe?itte ekimleri gerçekle?tirdik. Liflik ketenlerde 8-10 kilogram tohum atmak yeterli. Yabanc? ot olarak da s?k?nt?s? olan bir ürün de?il. Artan maliyetler, çapa, mazot, ilaç dü?ünüldü?ünde sadece bir ilaçlamayla yabanc? otun da önüne geçebildi?iniz, bitki geli?tikten sonra otu bask?lad??? için ekstra bir i?çili?i ve zahmeti olmayan maliyeti olmayan bir ürün. 1980'de terk edilmi? ama 2024 y?l? itibariyle tamamlad?k. Bu y?l da biz enstitümüzde 14 dekar? kooperatif için ürettik. Yakla??k 20 dekarda il müdürlüklerinin taleplerini kar??lamak için üretimleri gerçekle?tiriyoruz. Ayn? zamanda çe?itlerimizin üretim hakk? en k?sa zamanda Döngü Kooperatifi'ne devredilecek. Döngü Kooperatifi arac?l???yla da çe?itlere ula??lmas? mümkün olacak." 15 May?s'ta lif için hasat yap?lmas?n? öngördüklerini dile getiren Memi?, liflerin geli?imlerinin güzel oldu?unu ekimlerin so?uk havadan etkilenmedi?ini belirtti.
'KETEN GELECE??N MALZEMES?'
Döngü Kooperatifi Ba?kan? Zeynep Derece ise "Bu y?lki ekimimiz lif elde etmek amaçl? çünkü keten tohumunun en de?erli bölümü lif. Türkiye ciddi bir keten lifi ithalatç?s?. Hem iplik olarak hem lif olarak dünyan?n her yerinden keten lifi ithal ediyor. Tekstilde pamu?un yerine giderek keten daha çok tercih edilmeye ba?lad?. Ama as?l üzerinde çal??t???m?z konu keten lifinin kompozit sanayinde kullan?lmas?. Bu y?l birçok araç markas? da içinde keten kompozit kulland??? araçlar?n? tan?tmaya ba?lad?lar. Keten gelece?in malzemesi olarak geçiyor. Çünkü çok daha hafif, dayan?kl? ve geri dönü?türülebilir. O nedenle bu y?lki amac?m?z bu bitkilerle lif Ar-Ge'si yapmak. Bununla ilgili 2 sanayi kurulu?uyla i? birli?i yap?yoruz. Bir tanesi saplar? soyarak lif elde edecek bir tekstil firmas?, kendi kurulu?unda ipi deneyecek. Bir di?eri de kompozit firmas?. O da bunlarla bir kompozit yapacak" ifadelerini kulland?.
'KADININ GÜÇLENMES? BÖLGEN?N GÜÇLENMES? DEMEK'
Kooperatif olarak 3 y?ld?r Tire Kahrat'ta kad?nlarla çe?itli projeler yürüttüklerini belirten Derece, "Kad?nlar? güçlendirmek, keten tar?m?n? anlatmak, ayr?ca iklim kriziyle ilgili bilgilendirmek konusunda çal??malar yapt?k. ?u anda bu kad?nlarla muhtelif giri?imler ortaya ç?kt?. Örne?in Kahrat ekme?ine keten katarak onu daha fonksiyonel bir ekmek haline getirmek ya da ketenle tekstil ürünleri elde etmek gibi. Bir bölümü de keten ipli?iyle yarat?c? tak? tasar?mlar? yap?yorlar. Kad?n?n güçlenmesi, bölgenin güçlenmesi demek. Bütün çal??malar?m?zda kad?nlar? güçlendirmek ve ketenin bu güçlenmedeki fonksiyonunu öne ç?karmak üzerine çal??malar yap?yoruz" diye konu?tu.
Metni Kopyala
Görüntü Dökümü -------------------------------- -Ay?egül Altunok Memi? röp. -Zeynep derece röp. -Genel detay ve görüntüler
Video ?ndir