SONKALE?ZM?R- ?zmir, geçen y?l bugün saat 14.51'de meydana gelen depremle sars?ld?. Kandilli Rasathanesi'ne göre 6.9, AFAD'a göre 6.6 ?iddetindeki depremde 117 yurtta? hayat?n? kaybederken, 1034 ki?i de yaraland?. Merkez üssü ?zmir'in Seferihisar ?lçesi'ne 23 kilometre mesafedeki Ege Denizi aç?klar? olan depremin ard?ndan Türkiye yasa bo?uldu. Korkunç günün üzerinden tüm 1 y?l geçmesine ra?men ya?anan ac?lar halen haf?zalarda tazeli?ini koruyor.
Depremin en çok vurdu?u, çok say?da binan?n y?k?ld??? Bayrakl?'da hayat?n? kaybeden yurtta?lar an?s?na tören düzenlendi. Depremin simgelerinden, Mansuro?lu Mahallesi'ndeki y?k?lan R?za Bey Apartman?'n?n önüne karanfiller b?rak?lmas?n?n ard?ndan ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Bayrakl? Belediye Ba?kan? Serdar Sandal, CHP ?zmir ?l Ba?kan? Deniz Yücel, ?Y? Parti TBMM Grup Ba?kan Vekili ve ?zmir Milletvekili Müsavat Dervi?o?lu, ?zmir Baro Ba?kan? Özkan Yücel, ?zmir Depremzedeleri Dayan??ma Derne?i (?ZDEDA) Ba?kan? Haydar Özkan, CHP milletvekilleri, belediye ba?kanlar?, ilçe ba?kanlar? ve çok say?da yurtta??n kat?l?m?yla bir anma yürüyü?ü yap?ld?.
R?zabey Apartman? önünden ba?layan yürüyü?, Ö?retmenevi Park?'ndaki 30 Ekim Deprem An?t?'nda son buldu.
Yürüyü? sonras?nda tam depremin meydana geldi?i saat 14.51'de sirenler çal?nd?. Sirenler e?li?inde gökyüzüne balonlar b?rak?l?rken birçok yurtta? ve depremzede gözya?lar?n? tutamad?. Sayg? duru?u ve ?stiklal Mar??'n?n ard?ndan ise Ö?retmenevi Park? içinde ?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan, hayat?n? kaybeden yurtta?lar için yapt?r?lan deprem an?t?n?n aç?l??? gerçekle?tirildi. Tören alan?nda yiten canlar?n an?s?na 117 koltuk üzerlerine karanfiller konularak bo? b?rak?ld?. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nce haz?rlanan belgeselin ve yap?lan çal??malara ili?kin bir videonun gösterimi yap?ld?.
"HAFIZAMIZA ACIDAN B?R ?Z KAZIDI"
Törende konu?an ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, depremde ölen 117 ki?iyi an?p ailelerine ve yak?nlar?na tekrar ba?sa?l??? dilerken ?unlar? söyledi:
"?ehrimizi derinden sarsan bu afet, yaz?k ki 2020 y?l?nda dünyada meydana gelen depremler aras?nda en fazla insan?n hayat?n? kaybetti?i deprem olarak kay?tlara geçti. 30 Ekim depremi, ?zmir’in haf?zas?na ac?dan bir iz kaz?d?. Derin ac?m?z? unutmamak ve gelecek ku?aklara hat?rlatmak için, bu anma merasimi kapsam?nda 30 Ekim Deprem An?t?’n?n aç?l???n? gerçekle?tiriyoruz. 30 Ekim, büyük bir afetin ve ayn? zamanda ?zmir’in gördü?ü en destans? dayan??malardan birinin tarihe not dü?üldü?ü gündür. Tüm ?zmirlilerin, tek bir afetzedenin dahi sokakta kalmamas? için nas?l büyük bir seferberlik içine girdi?ini dün gibi hat?rl?yorum. Bu dayan??ma sayesinde evsiz kalan tüm vatanda?lar?m?z daha ilk gece bir çad?ra yerle?ti. Bir ay içinde ise tüm çad?rlar söküldü, tüm ma?dur vatanda?lar?m?z birer yuvaya kavu?tu. Bunu, Bir Kira Bir Yuva kampanyam?za destek vererek siz ba?ard?n?z. ?zmir ba?ard?. Tüm Türkiye ba?ard?. K?ymetli hem?erilerim, 30 Ekim depremi gösterdi ki, ?zmir’in en büyük önceli?i dirençli bir kent olmak. Nitekim ?zmir’de sadece bir y?l içerisinde; deprem, sel, orman yang?n?, f?rt?na, hortum gibi birçok afeti ya?ad?k. Ya?ad???m?z bu ac? tecrübeler ülkemizin afet mevzuat?nda ve politikalar?nda bir an önce köklü de?i?ikler yap?lmas? gerekti?ini i?aret etti. Bununla beraber, afetlerin önlenmesinde ve yaralar?n sar?lmas?nda yerel yönetimlerin önemini ortaya koydu. Biz bu bilinçle, bir yandan depremin açt??? yaralar? sararken, di?er yandan afete haz?r ?zmir için ad?mlar?m?z? bir bir at?yoruz. 30 Ekim depremi ya?anmadan önce Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel ?yile?tirme Daire Ba?kanl???’n? kurmu?tuk. Ya?ad???m?z bu büyük afet, ?zmir’in böyle bir yap?lanmaya ne çok ihtiyaç duydu?unu bir kere daha gösterdi. Ard?ndan, afet yönetimini tüm payda?lar ve sivil toplumla ortakla?a yürütmek üzere ?zmir Afet Platformu’nu olu?turduk. Böylelikle kamunun yetkilerini, sivil toplumun gönüllü gücüyle bir araya getirdik.”
D?RENÇL? KENT VURGUSU
Dirençli kent için ad?mlar att?klar?n? vurgulayan Soyer, “Kentimizin deprem kaynakl? afetlere kar?? direncini geli?tirmek için iki büyük çal??ma ba?latt?k. Bunlardan birincisi, yap? stok envanteri projemiz. Bu sayede yap?lar?n mevcut durumlar?n?n kimlik kart?n? ç?kart?yor ve karekod uygulamas? ile binayla ilgili tüm bilgileri herkes için eri?ilebilir hale getiriyoruz. Depreme haz?rl?k kapsam?nda kentimizde yap?lacak ilk müdahale için bölgesel öncelikleri belirliyoruz. Bu kapsamda, ?n?aat Mühendisleri Odas? ile yapt???m?z protokol çerçevesinde Bayrakl? ilçemizde, 24 mahallemizdeki 33 bin 100 yap?n?n inceleme çal??malar?n? tamamlad?k. ?kinci çal??mam?z ise ülkemizin en kapsaml? deprem, tsunami ve zemin ara?t?rma projesi. Orta Do?u Teknik Üniversitesi’nin koordinasyonu, ?zmir Yüksek Teknoloji ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin öncülü?ünde, 10 üniversiteden 43 bilim insan? ve 18 uzman mühendis, ?zmir’in sismik hareketlerini de?erlendirerek aktif olan faylar? belirliyor. Bu proje ba?layana kadar, ?zmir’in diri olan faylar?na dair elimizde bilimsel, sa?l?kl? bir veri bulunmuyordu. Üniversitelerin ve uzmanlar?n de?erli çal??malar? sonucunda, ?zmir'in depremselli?i ile ilgili çok somut ve net bilgilere ula??yoruz. Ara?t?rmalar?m?z? hem karada hem de körfezde e?zamanl? yürütüyoruz. Böylece dirençli bir kent olmak için gerekli planlamalar? tamamlayarak ?ehrin yeni yap?la?ma alanlar?n?n yeri ve ?ekline do?ru yön verebiliyoruz” dedi.
“DÜNYA BANKASI KRED?S?N? DERHAL KULLANDIRACA?IZ”
Ba?kan Soyer, depremzedeler için Dünya Bankas?'dan kulland?rmak istedikleri krediyle ilgili ise ?unlar? söyledi:
"30 Ekim sonras?nda hasarl? binalar?m?z?n dönü?ümü için gerekli finansman konusunda Belediyemiz; Hazine ve Maliye Bakanl??? ve ?ller Bankas?’yla birlikte çal??t?. Yo?un bir müzakerenin sonucunda, Acil ?yile?tirme Kredisi için Dünya Bankas? ile gerekli mutabakatlar? k?sa sürede sa?lad?k. Cumhurba?kanl??? Strateji ve Bütçe Ba?kanl??? ve hükümetin di?er yetkili birimlerinin uygun görü?ünü takiben, hasarl? binalar?n dönü?ümü için krediyi vatanda?lar?m?za derhal kulland?raca??z. ?zmir’in deprem odakl? afet risklerini azaltman?n en önemli araçlar?ndan biri, hiç ?üphesiz kentsel dönü?üm. Bu nedenle kentsel dönü?üm yat?r?mlar?na ?zmir tarihinde hiç olmad??? kadar h?z verdik. Yakla??k bin ba??ms?z bölümü teslim ettik ve 2500 ba??ms?z bölümün in?aat?n? ba?latt?k. Belediye ?irketimiz ?zBeton’un yap?m ihalelerine dahil olmas?n? sa?layarak ?zmir’de kentsel dönü?üme yeni bir ivme getirdik. Tüm bu çal??malar?m?z?n ortak paydas? ise ?zmir’i ve ?zmirlileri, sa?l?ks?z yap?lara, y?k?mlara ve can kay?plar?na mahkûm etmemek. ?zmir’i dirençli bir ?ehir olabilmesi için imar etmek.”
ÜÇ ÖNEML? KARARI AÇIKLADI
Kas?m ay? belediye meclis toplant?s?na sunacaklar? 3 önemli karar? da aç?klayan Ba?kan Soyer, "Birincisi, Uzundere’de depremzedelere tahsis etti?imiz konutlar?n kullan?m?na alt? ay daha imkân tan?yoruz. ?kincisi, mevcut yap?lar?n hak kayb? ya?anmadan yap?la?mas?n? sa?layan bölgelerin belirlenmesi için verilen be? ayl?k süreyi uzat?yoruz. Üçüncüsü, orta ve a??r hasarl? yap?lar?n h?zla dönü?mesini sa?lamak için emsal art???n? meclisimizin gündemine getiriyoruz. Bugün aç?l???n? gerçekle?tirdi?imiz an?t?n, 30 Ekim depreminin içimizdeki ac?s?n? hat?rlatan kal?c? bir iz olmas?n? diliyorum. Ya?am?n? kaybeden her bir vatanda??m?z?n hat?ras? önünde, sayg?yla e?iliyorum" dedi.
BA?KAN SANDAL: "AFET BÖLGES? ?LAN ED?LSEK BU SORUNLARI KONU?MAYACAKTIK"
Bayrakl? Belediye Ba?kan? Serdar Sandal ise deprem sonras?nda ?BB öncülüü?ünde Türkiye'ye örnek bir çal??maya imza att?klar?n? belirtirken, ?unlar? söyledi:
"Temel sorunlar?m?z belli. Bu sorunlar?n kar??s?ndaki kurumlar da belli. Bayrakl? Belediyesi , ?BB, ilgili bakanl?klar?m?z d???nda gerçekten sorunun çözümünü ba?ka alanda aramak çok do?ru de?il. Siyasi polemiklere kurban edilmeden kentin sorunu bu bile?enler ile çözmek hepimizin arzusu. Sorunlar?m?z belli. Asl?nda temel sorunlardan bir tanesi bölgenin afet bölgesi ilan edilmemesi. E?er Bayrakl? 20 bin yurtta??n d??ar?da kald???, 117 yurtta??m?z? yitirdi?imizi bölge afet bölgesi ilan edilseydi belki bugün depremzede yurtta?lar?m?z?n söyledi?i hiçbir s?k?nt?y? bugün konu?mayacakt?k. Benzer uygulamay? ülkemizin birçok noktas?nda gördük."
"KRED? SORUNUNUN ÇÖZÜLMES? LAZIM"
Mevzuatla ilgili de ciddi s?k?nt?lar oldu?unu vurgulayan Sandal, "Hasarl? bina ile riskli bina aras?nda s?k??m?? yurtta?lar?m?z var. A??r orta ve az hasarl?dan ne kastedildi?ini anlm?? de?iliz. Binan?n oturulup oturulamaz oldu?u bizim için önemli olan. A??r hasarl? binalarda da, orta hasarl?larda da yurtta?lar?m?z oturam?yor. Ancak orta hasarl? binalardaki yurtta?lar?m?z?n ald??? imkanlar a??r hasal?lardan çok farkl?. Bu yaray? çözmek için vatanda??m?z?n ihtiyaç duydu?u kredinin ivedilikle, ihtiyac? çözen miktarda ve faiz oranlar? düzenlenerek yeniden gündeme getirilmesi laz?m. 400 bin TL ortalama maliyeti olan evin 200 bin TL kredi ile yap?lamayaca?? ortada. Bunun 2 y?l ödemesiz 18 y?l geri ödemeli s?f?r faizli 400 bin TL'lik kredi ile çözülece?i hepimizin malumu" dedi.
TOK?'YE ELE?T?R?
Proje alan? ma?durlar?ndan Aysun Nacarf?rat da bir yandan kay?plar için üzülürken di?er yandan hayatta kalanlar için s?k?nt?l? bir ba?lad???n? anlatt?. "Depremden k?sa süre sonra as?l olan gerçekle yüz yüze kald?k" diyen Nacarf?rat, hasarl? evlerinin y?k?l?p Hazine'ye devredildi?ini, daha sonra ise TOK?'nin zemin + 8 kat olan bu yerlerde zemin+5 kat uygulamas?na gitti?ini dile getirdi. Nacarf?rat, 140 metrekare evlerinin 83 metrekareye dü?ürüldü?ünü, birçok depremzedenin bu evlere s??amayaca?? için bölgeden ta??naca??n? anlatt?.
DEPREMZEDE DERNE?? BA?KANI S?TEM ETT?: UNUTULDUK
?ZDEDA Ba?kan? Haydar Özkan, deprem sonras? Türkiye'nin ?zmir'i unuttu?unu belirtirken, "Sevinçte ortakla?mak kolayd?r. En zoru üzüntüde ortak olmakt?r. Bugün 117 can?m?z? kaybetti?imiz felaketin y?l dönümünde buraday?z. Deprem oldu?u günlerde dayan??man?n s?cakl???n? yüre?imizde hissettik. Her bir enkaz?n ba??nda canla ba?la çal??an, kurtarma ekiplerine, dört koldan çal??an gençlerimize, Türkiye'nin dört bir yan?nda kalbi ?zmir için atan vatanda?lar?m?z minnettar?z. Enkazlar?m?z kald?r?ld?, her ak?am depremi tart??anlar yine ülkenin suni gündemi ile u?ra?t? ve depremzedeler dertleri ba? ba?a kald?. Aç?k bir biçimde unutuldu?umuzu ve unuttu?umuzu dü?ünüyoruz. Ülkenin geri kalan? depremzedeleri unuttuk. Biz depremzedelerde yitirdi?imiz canlar? unuttuk. Her birimiz kaybetti?imizi evlerimize ve geleceksizli?imize odakland?k. Bu konuda yak?nlar?n? kaybeden tüm depremzedelerimize özür borçluyuz" dedi.