Avrupa Komisyonu’nun Ortak Ara?t?rma Merkezi’nin (JRC) Radyoaktivite Çevresel ?zleme (REM) grubunun yay?mlad??? grafiklere göre 26 ve 27 Nisan’da Avrupa’daki en yüksek radyasyon oran? Manisa’da tespit edilmi?, Nükleer Düzenleme Kurumu ortaya ç?kan bu yüksek de?erin elektriksel bir dalgalanmadan kaynakland??? aç?klam??t?. ?Y? Parti ?zmir Milletvekili ve Genel Ba?kan Ba?dan??man? Aytun Ç?ray, konuyu bir soru önergesiyle meclis gündemine ta??d?.
MAN?SA RADYASYON SAÇIYOR
Ç?ray, “1970-1980 y?llar? aras?nda Manisa’n?n Köprüba?? ilçesinde i?letilen uranyum madeni kapand?ktan sonra tesis i?letme sahas?n?n, ocaklar?n, aç?lan kuyular?n etraf?na tel örgü bile çekilmeden, radyasyon uyar?s? as?lmadan o haliyle b?rak?ld??? uzmanlar ve bölge halk? taraf?ndan dile getiriliyor" dedi.
2014 y?l?nda uzmanlarca 300’den fazla aç?k radyasyon kayna?? tespit edildi?ini belirten Ç?ray ?unlar? söyledi:
“Bu bölgedeki çevre köylerin uranyum yata?? üzerinde oldu?u, yeralt? sular?nda, toprakta, bitkide, hayvanda ve tar?m ürünlerinde radyasyon oldu?u bir TÜB?TAK projesiyle ortaya konulmu? olmas?na ra?men konuya dair hiçbir önlem al?nmad??? ortada. Üstelik bu proje devletin yapt?rd??? bir proje. Dostlar al??veri?te görsün zihniyeti sonucu tüm canl?lar?n ya?am? tehlikeye at?l?yor. Bölgedeki kanser vakalar?n?n dramatik art??? ise aç?k radyasyon kaynaklar? konusunda önlem al?nmad???n? adeta do?rular nitelikte. Ayr?ca, Manisa Köprüba??’nda 10 y?l boyunca nükleer reaktörlerde kullan?lan ve yak?t çubuklar? için hammadde üretildi?i fakat bu nükleer yak?t çubuklar?ndan kaç ton üretildi?i, kime sat?ld???, ne kadar gelir elde edildi?i bilgileri de tam bir muamma. Uzmanlar?n uranyum tesisinin Demirköprü Baraj? ve Gediz Nehri’yle 200 kilometrelik bir hat boyunca ?zmir Körfezi’ne kadar bu radyasyonu yayd???n? söylemesine ve devletin ilgili kurumlar?na rapor etmesine ra?men bakanl?k hiçbir önlem almad?"
?ZM?R'DEK? TEHL?KE!
?zmir, Gaziemir'deki radyoaktif at?klara da de?inen Ç?ray ?öyle devam etti:
"Uzmanlar Söke’de de radyasyon yayan uranyum madenlerinin oldu?unu, Menderes havzas?n? boydan boya kirletti?ini ortaya koyuyor. Di?er yandan, Gaziemir ?ehir merkezinde ise halen 250 bin tondan fazla radyoaktif at?k bulundu?u ve yeralt? sular? ile ?zmir Körfezi üzerinden ?zmir ?ehrine yay?ld??? iddia edilmektedir. Uzmanlar uyar?yor, bakanl?k izliyor. Olan ?zmir halk?na, çocuklar?m?z?n gelece?ine oluyor. ?çti?imiz sudan, yedi?imiz yeme?e kadar ?zmir halk? geri dönü?ü olmayan hastal?klarla ba? ba?a b?rak?l?yor. Buradan Enerji Bakan? Say?n Fatih Dönmez’e ve Cumhurba?kan?na ba?l? olan ve 2020 y?l?nda kararnameyle kurulan Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Ara?t?rma Kurumu (TENMAK) yetkililerine ça?r?da bulunuyorum. Sa?l?kl? ve dengeli bir çevrede ya?amak anayasal bir hakt?r. Derhal gereken tedbirler al?nmal?d?r."
Ç?ray'?n önergesinde ?u sorular yer ald?;
-1970-1980 y?llar? aras?nda Manisa’n?n Köprüba?? ilçesinde i?letilen uranyum madeni kapand?ktan sonra tesis i?letme sahas?n?n, ocaklar?n, aç?lan kuyular?n, etraf?na tel örgü bile çekilmeden, radyasyon uyar?s? as?lmadan o haliyle b?rak?ld??? ve rehabilitasyon çal??malar?n?n yap?lmad??? do?ru mudur? E?er do?ruysa önlem al?nmamas?n?n sebebi nedir?
- 2014 y?l?nda uzmanlar?n yapt??? ara?t?rmalarda Manisa Köprüba??’nda 300’den fazla aç?k radyasyon kayna?? tespit edildi?i belirtilmektedir. Türkiye genelinde aç?k radyasyon kaynaklar? devlet kay?tlar?nda var m?d?r ve bu bölgeler ile ilgili önlem al?nm?? m?d?r?
-2 008’de Manisa/Köprüba??’nda Prof. Dr. Ahmet ?a?maz TÜB?TAK ad?na yürüttü?ü çal??mada, Köprüba??’n?n kuzeyindeki Kasar, K?n?k, Killik, Çamyurdu, Kemhall? ve Dö?ü?ören köylerinin uranyum yata??n?n üstünde oldu?unu tespit etti?i, yeralt? sular?nda toprakta, bitkide, hayvanda ve tar?m ürünlerinde radyasyon oldu?unu belirleyerek bu durumu devletin ilgili kurumlar?na rapor etti?i aç?klanm??t?r. Bu rapor ile ilgili at?lan ad?mlar ve al?nan önlemler nelerdir? E?er gerekli çevresel önlemler al?nmad?ysa bu projeler neden yapt?r?lm??t?r?
-?zmir/Gaziemir ?ehir merkezinde halen 250 bin tondan daha fazla radyoaktif at?k oldu?u do?ru mudur? Bu at?klar ile ilgili bir projeniz var m?d?r? Var ise bu proje nedir ve ne zaman hayata geçirmeyi dü?ünüyorsunuz?
-Manisa Köprüba??’nda 10 y?l boyunca nükleer reaktörlerde kullan?lan yak?t çubuklar? için hammadde üretildi?i do?ru mudur? E?er do?ruysa bu hammaddeden kaç ton üretilmi?tir ve kime sat?lm?? ya da verilmi?tir?
-2006 y?l?nda ?zmir/Gaziemir’de bir gece yar?s? üç kamyon dolusu nükleer yak?t çubu?u getirilerek bir fabrikada eritildi?i do?ru mudur? Uluslararas? suç say?lan nükleer yak?t çubuklar?n?n Türkiye’de ne i?i vard?r, kim ya da kimler taraf?ndan getirilmi?tir?