Motorlu kuryenin yemek veya kargo ta??rken trafikte hayat?n? kaybetti?ine i?aret eden Cumhuriyet Halk Partisi ?zmir Milletvekili Kani Beko, motokuryelerin tehlikeli meslekler grubu içine al?nmas? gerekti?ini vurgulayarak, "Motosikletli kuryelik için mesleki yeterlili?inin zorunlu hale gelmesi ve çok tehlikeli meslekler s?n?f?na girmesi gerekir. Çünkü bu i? kolunda y?pranma ve mesleki hastal?klar ileri seviyede. Sadece trafik kazalar? de?il, sel, rüzgar, tipi gibi olumsuz yol ve hava ko?ullar? bu emekçileri vuruyor. Bütün ma?duriyetlerin önüne geçilmesi için mesleki yeterlilik s?navlar?n?n yap?lmas? laz?m" dedi.
HIZLI GELS?N BASKISINI ORTADAN KALDIRALIM
Sipari? veren vatanda?lar? da bu konuda daha anlay??l? olmaya davet eden CHP'li Beko, yurtta?lara seslenerek, "Vatanda? online sipari? sitelerinde bütün verilen sipari?lerin alt?na ‘H?zl? gelsin’, ‘Acelem var, uça??m var, ç?kmam laz?m’ gibi notlar atmamal?. Bu insanlar?n be? paketi ayn? anda al?p yar?m saatte teslim etme gibi bir lüksü yok. Bu yorumlar nedeniyle patronlar kuryelere bask? yapmakta. ?? Kanunu’nda h?z bask?s? diye bir ?ey yok. H?z bask?s? mobbing say?l?r. Unutulmas?n ki motorlu kuryeler de öldüklerinde arkalar?nda yetim b?rak?yor. Bir anne evlats?z kal?yor. Bir çocuk babas?z kal?yor. ?nsanlar?m?zdan rica ediyorum. H?zl? gelsin bask?s?n? ortadan kald?ral?m" ?eklinde konu?tu.
EN AZ 190 MOTOKURYE ?? C?NAYET?NE KURBAN G?TT?
Pandemi döneminin yükünü s?rt?nda en çok ta??yan i? kollar?ndan birinin motokuryeler oldu?unu ve birço?unun i? cinayetlerine kurban gitti?ini an?msatan Beko, "Sokaklarda kimse yokken, ambulanslarla birlikte sadece onlar vard?. Türkiye’de koronavirüs salg?n?n?n ba?lad??? 2020 y?l?nda, ‘tespit edilebilen’ kay?tlara göre en az 190 motokurye ya?am?n? yitirdi. ??çi Sa?l??? ve ?? Güvenli?i (?S?G) Meclisi’nin verilerine göre, 2021’in sadece ilk 5 ay?nda 12 motokurye i? cinayetlerinde can verdi. Salg?n döneminde artan paket servis talebini kar??lamak için yo?un ve insan d??? mesai saatleriyle çal??an motokuryeler; ‘h?z bask?s?’ e?li?inde, i? güvenli?i olmadan ve sa?l?ks?z çal??ma ko?ullar?ndan dolay? ölüme mahkum edildi. Motokuryelerin aktard?klar?na göre, bu meslekte i? güvenli?i önlemi kesinlikle yok. ?? güvenli?i uzman? çok s?n?rl?. Ayda bir kez gelip bir ka??t imzalayan ‘i? güvenli?i uzmanlar?’ var. Onun d???nda hiçbir konuda i? güvenli?i takip edilmiyor. H?z bask?s? da bir i? güvenli?i sorunu, hatta i? güvenli?ini tehlikeye atacak ba?l? ba??na bir veri" ifadelerini kulland?.
SEND?KAL HAKLARI VER?LMEL?
Birçok motokuryenin de di?er i? kollar?nda oldu?u gibi tazminat vermemek için patronlar taraf?ndan ac?mas?zca Kod-29 gibi maddeleri kullanarak i?lerine son verildi?ini an?msatan D?SK eski Genel Ba?kan? Kani Beko, bunun kabul edilemez oldu?unu vurgulayarak, "Motokuryelerin i? güvenli?i ve sendikal haklar?n?n tan?nmas? gerekiyor ve bu konuda talepleri var zaten. ?? güvencesi demek, asl?nda mobbinge maruz kalmadan, i?çilerin hay?r diyebilme haklar?n?n korunmas? demektir. En önemli taleplerinden biri de, sendikal haklar?n tan?nmas? ve sendika dü?manl???n?n yap?lmamas?. E?er sendika ve i?çi denetimi olursa hepsi çözülebilecek ?eyler. Bir i?in ?artlar?n? veya nas?l yap?laca??n?; genel müdür, CEO, yat?r?mc? de?il; i?çi bilir. ??çi denetimi verilmeli bu emekçilere" diye konu?tu.
MOTOKURYELER?N TALEPLER?
Son dönemde dü?ük zam dayatmalar?na kar?? haklar?n? talep etmek için eylemlerini sürdüren motokuryelerin taleplerini dile getiren CHP'li Beko ?öyle konu?tu: "Bu emekçiler öncelikle insan olmaktan kaynaklanan temel ihtiyaçlar?n? kar??layacak ve enflasyon bask?s? alt?nda ezilmeyecekleri bir ücret talep ediyorlar. ?? Kanunu’nda bütün haklar?n?n tan?nmas?n? bekliyorlar. Anayasal bir hak olan sendika hakk? istiyorlar. Ayr?ca nitelikli ekipman istiyorlar. Ya?murda su geçirmeyen ya?murluklar, botlar, nitelikli motosikletler gibi. Çünkü ucuz motosikletler kulland?klar?n?, onlar?n kay?p, en ufak virajda devrildi?ini söylüyorlar. Ucuza kaçmak için çok adi motorlar al?n?yor. Motorlar?n lastikleri yola uygun de?il. Bu yüzden motorlar?n lastiklerinin ve di?er ekipmanlar?n?n sa?lam ve k?? ?artlar?na uygun olmas? gerekiyor. Bu ?artlar?n sa?lanmas? gerekiyor."