?Y? Parti Genel Ba?kan Ba?dan??man? ve ?zmir Milletvekili Aytun Ç?ray, Türkiye'de ya?anan enerji s?k?nt?s?n? TBMM'ye ta??d?. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez’in yan?tlamas? için soru önergesi veren Ç?ray, hükümetin yürüttü?ü politikalar?n iflasa neden oldu?unu öne sürdü. Ç?ray yaz?l? aç?klamas?nda ?unlar? kaydetti:
"Enerji üreticilerinin ve da??t?mc?lar?n?n bankalara toplam kredi borcu salg?n öncesinde 70 milyar dolard? ve geri ödeyemiyorlard?. Daha ekonomi bozulmam??ken Berat Albayrak ekonomi bakan? olarak tüm üreticileri ve bankalar? bir araya getirdi, dinledi ama hiçbir ?ey yapmad? veya yapamad?. Ancak umursamazca ayn? siyaseti sürdürdüler. Sonuç elektrik politikalar?nda iflas oldu. Tüketimin çok üstünde lisans verdiler. Do?algaz-hidro-kömür-yenilenebilir enerjiler aras?ndaki kaynak planlamas? dengesini hiçe sayd?lar. Tamamen menfaat ve yanda? kayg?s?yla hareket ettiler. Lisans alanlar, bankalara gittiler. Bankalar da bu suçun orta?? oldu. Da??t?mc?lar?n hiçbirinin para kazanmas?n?n mümkün olmad??? aç?kça ortada iken, geri dönemeyece?ini bile bile bu elektrik ?irketlerine krediler verildi. ?imdi onlar da elektrik fiyatlar?n?n üstüne zararlar?n? yaz?p da??t?yorlar ve vatanda?a yüklüyorlar. Devlet de seyrediyor.”
"ZAMLARIN SORUMLUSU ERDO?AN'DIR"
Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an'? ele?tiren Ç?ray ?öyle devam etti:
"Ne yaz?k ki bugüne kadar zamlar?n tek siyasi sorumlusu olan Erdo?an, elektrik ve do?algaza zam yapmaya devam edecek. Bu dönemde gördük ki do?algaz depolama depolar? yetersiz. Uzmanlar, 60 milyar metreküp do?al gaz tüketimimize kar??n 4 milyar metreküp depolama kapasitemizin son derece yetersiz oldu?unu söylediler, söylüyorlar. Dinleyen yok. Karadeniz’de iki kere gaz bulduk dediler, daha gerçek rezervler belirlenmeden, i?letilmeye de?ip de?meyece?i belli olmadan üretim için yabanc? ?irketlerle anla?malar yapt?lar. Sonuç olarak milletimiz yanl?? politikalar?n bedelini ödüyor. AKP zam oldu ya??yor. Tepkiler büyüyünce ilk kademe olan 150 kilovat saat, 210 kilovat saate yükseltildi. Böylece hane halklar? seviyesinde çok nispi de olsa bir rahatlama sa?lamak istediler ama nafile.”
"BARAJLAR KRALI DEM?REL'?N MEMLEKET?NDE ELEKTR?K YOK"
Isparta'da uzun süren elektrik kesintisine de?inen Ç?ray ?öyle konu?tu:
"Türkiye’yi sanayile?meyle, elektrikle bulu?turan Barajlar Kral? Süleyman Demirel’in memleketi Isparta’da
insanlar?n so?uktan donmas? bu döneme nasip olmu? bir insanl?k ay?b?d?r. Isparta dört gün boyunca adeta ta? devrini ya?ad?. Ispartal?lar?n ma?duriyeti ba?ta elektrik da??t?m ?irketi olmak üzere tüm sorumlular taraf?ndan telafi ve tazmin edilmelidir.”
Ç?ray, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan? Fatih Dönmez’e ?u sorular? yöneltti:
“. Elektrik da??t?m ?irketleri kulland?klar? kredileri geri ödediler mi? Ne kadar?n? ödediler?
. Hangi üretim ve tüketim projeksiyonlar?, hangi makro-ekonomik varsay?mlar, hangi finansman modeli ve hangi kaynak planlamas?yla elektrik da??t?m lisanslar? verdiniz de bu facia ortaya ç?kt??
. ?ki kademeli zam tarifesi Enerji Piyasas? Denetleme Kurulu’nun zam gerekçesinde aç?klad??? gibi sadece küresel enerji piyasas?ndaki fiyat art??lar? ve döviz kurundaki yükseli?ler midir?
. Yoksa zamlar?n nedeni 2011’de uygulamaya konan enerji da??t?m?n?n özelle?tirilmesi politikalar? sonucunda, bir dönem çok ciddi miktarda kazançlar elde eden da??t?m ?irketlerinin kârl?l?k ve kazançlar?n? korumak m?d?r?
. 2011-2021 aras?nda elektrik da??t?m?n? üstlenmi? kaç özel da??t?m ?irketi vard?r? Bu ?irketlere transfer edilen da??t?m kârlar? ve kazançlar?n?n Türk liras? ve dolar cinsinden toplam? nedir?
. 2018 y?l?nda Rahip Brunson olay?nda dönemin ABD Ba?kan? Trump’?n uygulamaya koydu?u ikinci a?ama yapt?r?mlarla patlayan döviz kurlar? esnas?nda bu özel da??t?m ?irketlerine 50 milyar dolar üzerinde kredi verildi?i ve bu ?irketlere verilen 15-20 milyar dolar kredinin ilgili bankalara ödenmeyerek ‘bat?k kredi’ statüsüne geçti?i do?ru mudur? E?er do?ruysa, bu vah?i zamlar?n ve elektrik faturalar?nda kald?r?lan TRT pay? gibi abukluklar? kat kat a?an oranda ÖTV ve KDV art??lar? getirilmi? olmas?n?n as?l sebebi bu ?irketlerin bilançolar?n? düzeltmek ve onlara kârl?l?k ve kazanç jesti yapmak m?d?r? Onlara yap?lan bir kaynak aktar?m? m?d?r?
. ?kinci kademeyi her halükarda a?malar? mukadder olan ba?ta küçük esnaf ve küçük-orta ölçekli i?letmelerin ödedikleri kira bedellerinin çok üstüne ç?kan muazzam a??rl?ktaki elektrik faturalar?n?n alt?nda kalarak kendilerini feshetmelerini veya iflaslar?n? ilan ederek kapanmalar?n? önleyecek tedbirler almay? dü?ünüyor musunuz? Dü?ünüyorsan?z, bu tedbirler nelerdir ve ne zaman uygulamaya koymay? planl?yorsunuz?
. Isparta ilimizin tamam?n? neredeyse dört tam gün, 96 saat boyunca etkileyen ve bu ilimizdeki vatanda?lar?m?z? a??r so?uk ve kar ko?ullar? alt?nda genç-ya?l?, çoluk çocuk, hasta-sa?l?kl? demeden Ta? devrine mahkum eden elektrik kesintisi konusunda Cengiz Holding’e ait elektrik da??t?m ?irketi AEDA?’?n Ispartal?lar?n u?rad?klar? a??r ma?duriyeti telafi ve tazmin etmesine yönelik bir giri?imde bulunmay? ve sözle?meden kaynaklanan hukuki yapt?r?mlar konusunda harekete geçmeyi dü?ünüyor musunuz?"