Türkiye’de son y?llarda çocuk i?çi say?s?n?n artt???n? ve bu utanç verici sömürü mekanizmas?n?n yo?unla?t???n? ifade eden CHP ?zmir Milletvekili Kani Beko, ara?t?rma önergesi ile çocuk i?çi gerçe?inin ortaya ç?kar?lmas? gerekti?ini vurgulad?. Beko, “Tüm dünyan?n içinden geçmekte oldu?u COV?D-19 salg?n? ile birlikte ülkemizde yayg?nla?an, derinle?en ve yo?unla?an çocuk i?çili?inin ve çocuk eme?i sömürüsünün kazand??? boyutlar?n ara?t?r?lmas? ve “çocuk i?çili?i” ile mücadelede kapsaml? politika ve çözüm önerilerinin geli?tirilmesi aciliyet ta??maktad?r. Ülkemizin ve dünyan?n yar?nlar? çocuklar?n maruz kald???, bu emek sömürüsünün en utanç verici türlerinden birinin çoktan geçmi?te kalm?? ve tarihin karanl?k sayfalar?na mal olmu? olmas? gerekliyken artarak sürüyor olmas? gelece?imiz için yak?n bir tehdit olu?turmaktad?r” dedi.
Ara?t?rma önergesinin gerekçesinde pandemi ile artan çocuk i?çi say?s?na vurgu yapan Beko, ?u gerekçelerle konunun ara?t?r?lmas?n? talep etti:
“Ülkemizde 2016 y?l?ndan itibaren artan yoksulla?ma, a??r ve uzun süreli ekonomik kriz ba?ta olmak üzere birçok olumsuz geli?meye COV?D-19 salg?n? ilave olmu? ve pandeminin ikinci y?l?n? doldurdu?u bu günlerde Türkiye genelinde okulla?ma oran? h?zla azalm??t?r. Çocuk i?çilerin say?s?nda ise ayn? paralelde ola?anüstü art??lar ya?anmaktad?r.
Çocuk i?çili?i, dünyan?n ve ülkemizin gelece?i çocuklar?, çocukluklar?n? ya?amaktan al?koyan, potansiyellerini ve sayg?nl?klar?n? eksilten, e?itim hakk?ndan mahrum b?rakan, fiziksel ve zihinsel geli?imleri aç?s?ndan zararl? ve kal?c? sonuçlar do?uran en a??r ve lanetli sömürü biçimlerinden biridir. Türkiye, ILO’nun 138 say?l? ?stihdama Kabulde Asgari Ya? Sözle?mesi’ni 1998 y?l?nda, 182 say?l? En Kötü Biçimlerdeki Çocuk ??çili?inin Yasaklanmas? ve Ortadan Kald?r?lmas?na ?li?kin Acil Eylem Sözle?mesi’ni ise 2001 y?l?nda onaylam??t?r. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanl??? taraf?ndan, 2017-2023 dönemini kapsayacak ?ekilde güncellenmi? Çocuk ??çili?i ile Mücadele Ulusal Program? (2017-2023) ise bu hedef do?rultusunda haz?rlanarak kamuoyunun gündemine sunulmu?tur. Tüm bu sözle?meler ve olu?turulan yasal altyap? çocuklar?m?za, gelece?imize sahip ç?kman?n yan?nda ülkemizin sayg?n ülkeler aras?nda yer almas?n?n varl?k ko?uludur.
YAKLA?IK 6 M?LYON ÇOCUK ??Ç? VAR
Her ne surette olursa olsun, çocuk i?çi çal??t?rmak hukuken yasakt?r, ahlaken mahkum edilmi? fiillerdendir, insanl???n ve ülkemizin gelece?ine verilebilecek en a??r zararlardand?r. Nitekim bu bilinçle at?lm?? çokça ad?m, olu?turulmu? olan düzenleme vb. bulunmaktad?r. Fakat tüm bu taraf olunan sözle?melere, kararlara ve ülke içinde olu?turulmu? yasal ve kurumsal altyap?ya ra?men yayg?n bir biçimde çocuk i?çi çal??t?r?lmaktad?r. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanl???’n?n 2021 y?l? Faaliyet Raporuna göre devlet yard?m? alan yoksul hanelerde ya?ayanlar?n say?s? 11 milyon 370 bin ki?i olarak ifade edilmi?tir. Bakanl?k verilerine göre yakla??k 6 milyon hane sosyal yard?mlardan yararlan?rken bunlar?n 2 buçuk milyona yak?n? sosyal yard?mlara ba??ml? hale gelmi?tir. 150 bine yak?n çocu?a ise, öz ailesinin bak?m?n? sa?layamad??? gerekçesiyle sosyal ve ekonomik destek verilmi?tir. Devletin resmi rakamlar?na göre yoksul hanelerde ya?ayanlar?n say?s? 11 milyonun üzerindedir.130 binin üzerinde çocuk için kendi aileleri en temel okul ihtiyaçlar?n? gideremez durumdad?r. Yap?lan ara?t?rmalar Türkiye’de en az iki milyon-ki bu rakam yaz aylar?nda dört milyonu bulmaktad?r- çocuk i?çi oldu?unu göstermektedir. Bu say?lara Türkiye’de ya?ayan ve kay?tl? olmayan göçmen ve mülteci çocuk nüfusu da ekledi?imizde yakla??k alt? milyon çocuk i?çiden söz edilmektedir.
ÇIRAKLIK ADI ALTINDA KÖLEL?K DÜZEN?
En ac?mas?z sömürü biçimlerinden olan ve ortadan kald?rmayan ülkeler aç?s?ndan kara bir leke niteli?indeki çocuk i?çili?inin, Türkiye’de özellikle mesleki e?itim ad? alt?nda yasal hale getirilmeye çal???lmas? kabul edilemez. Çocuklar?m?z “ç?rakl?k” ad? alt?nda neredeyse kölelikle e?de?er, ucuz i?gücü olarak kullan?lmaktad?r. Bugün bu say? tek ba??na yakla??k bir buçuk milyona yak?nd?r. Okulda, spor salonunda, parkta olmas? gerekirken çal??ma ya?am?na zorlanan ve a??r sömürünün ve istismar?n farkl? ?ekillerine maruz kalan bu çocuklar?n bir k?sm? i? cinayetlerine kurban gitmektedir. ?? Sa?l??? ve ?? Güvenli?i (?S?G) Meclisinin yay?nlad??? rakamlara göre, 2002 y?l?ndan bu yana i? cinayetlerinde ülkemizde ya?am?n? yitiren en az 787 çocuk i?çi bulunmaktad?r. Ülkemizin ve dünyan?n tarihinin karanl?k sayfalar?n yerini almas? gereken bu y?k?c? sürecin tüm sonuçlar?yla ve ivedilikle kald?r?lmas? için yo?un, ?srarl? ve kal?c? düzenlemelere ve çözüm önerilerine ihtiyaç bulundu?u aç?kt?r. Sorunun farkl? boyutlar?n?n yan? s?ra, uygulamadan kaynakl? problemlerin tespiti için acilen farkl? kurum, kurulu? ve inisiyatiflerin bir araya getirilmesi, ayn? çe?itlilikle çözüm önerilenin olu?turulmas? uzun vadeli ve kal?c? ortadan kald?rma odakl? politikalar?n olu?turulmas? bak?m?ndan Anayasan?n 98., TBMM ?çtüzü?ünün 104. ve 105. Maddeleri uyar?nca bir Meclis Ara?t?rmas? aç?lmas? gere?i vard?r.”