CHP'li Beko, Karaburun tahribat?n? TBMM'ye ta??d?

Küresel ?s?nman?n boyutlar?n? aç?klayarak mevcut varl?klar?n ve do?al güzelliklerin korunmas?n?n önemine vurgu yapan CHP ?zmir Milletvekili Kani Beko, Karaburun Yar?madas?’n?n iktidar taraf?ndan ranta teslim edildi?ini söyledi. Beko, Meclis Ara?t?rmas?’n?n bölgenin kurtulu?u için yap?lmas? gerekti?ini ifade ederek ?u gerekçeleri s?ralad?:

“Dünyam?zda 138 y?l?n en s?cak 20 y?l? 1997 sonras?nda, en s?cak 10 y?l? ise 2005 sonras?nda ya?anm??t?r. K?tasal buzullar?n yer ald??? Antartika her y?l 120 milyar ton, Grönland ise her y?l 280 milyar ton kütle kaybetmektedir. ?klim krizi her geçen gün derinle?irken fosil yak?t kaynakl? atmosferdeki karbondioksit yo?unlu?u da her geçen gün artarak 410 ppm’i a?m?? durumdad?r. 350 ppm’den sonra küresel ?s?nman?n geri döndürülemeyece?i bilim insanlar?nca defalarca ifade edilmesine ra?men bugüne kadar dünya ölçe?inde etki do?urucu ad?mlar at?lmam??t?r. E?er dünya bu h?zla ?s?nmaya devam ederse 1,5 ºC s?n?r?n?n 2035’te, 2 ºC s?n?r?n?n da 2065’te a??laca?? tahmin edilmektedir. Küresel s?cakl?k art???n?n 2?C’ye ula?mas? halinde ise, Türkiye’nin de içinde yer ald??? Akdeniz Havzas?’nda daha s?cak, daha kurak ve ya???lar aç?s?ndan öngörülebilir olmayan bir iklim yap?s?na sahip olaca??n?n alt? çizilmektedir. Ancak Türkiye’nin 2030 y?l?n? hedefleyen son derece yetersiz ve etkisiz emisyon azalt?m taahhüdü ve uzun vadeli olmayan ad?mlar? bu konudaki endi?eleri artt?rmaktad?r.

RANT POL?T?KALARI DO?AYI GER? DÖNÜLEMEZ B?Ç?MDE YOK ED?YOR

Türkiye’nin arzu edildi?i gibi, fosil yak?t kaynakl? enerji üretim sistemlerini azaltmaya ve zaman içerisinde tamam?yla ortadan kald?rmaya yönelik bütüncül bir politika izlemedi?i görülmektedir. Bu nedenle de, iktidar taraf?ndan ortaya konan yenilenebilir enerji üretim politikalar? bütüncüllükten uzak ve proje bazl? somut uygulamalarla s?n?rl? kalmaktad?r. Bu durum ise büyük ölçekli insan ve do?a hakk? ihlallerine, iklim krizi ile mücadele yerine krizi derinle?tirici etkilere yol açmaktad?r. Ranta dayal? çevre politikalar? ormanlar?, biyolojik çe?itlili?i ve eko-sistemi geri dönülemez biçimde yok etmektedir.

2019 y?l?nda T.C. Cumhurba?kanl??? karar?yla ilan edilen ?zmir ?li Karaburun – Ild?r? Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde de bu endi?eleri hakl? ç?karacak biçimde uygulamalar artarak hayata geçirilmektedir. Karaburun Yar?madas?, öncelikle korunmas? ve ya?at?lmas? gereken bir ülke ve dünya miras?d?r. Tar?m, hayvanc?l?k, sürdürülebilir bal?kç?l?k ve do?a ile bar???k turizm olanaklar?yla bir ekonomik de?erdir.

Fakat bugün; Karaburun’da RES türbinleri 484 km2’lik yar?mada üzerinde 430 km2’lik bir alana yay?lm??, yani yar?madan?n %89’luk bölümü RES projelerine tahsis edilmi? durumdad?r. Toplam türbin say?s? ?imdilik 140’d?r. Ancak ÖÇKA ilan?na ra?men yeni projeler için sürekli izinler verilmektedir. Bölgedeki RES firmalar? kiralad?klar? alanlarda ve hazine arazilerinin kamula?t?r?lmas? ad?mlar?yla Rüzgar Enerji Santraline Yard?mc? Kaynak ad? alt?nda Güne? Enerji Santrali Birle?ik Yenilenebilir Elektrik Üretim Tesisleri için ÇED süreçlerini ba?latm??lard?r. Bu, Karaburun Yar?madas? do?al ya?am? ve ekolojisi için y?k?m demektir.

BALIKÇILI?A DA BÜYÜK DARBE!

Yan? s?ra da bölgede faaliyet gösteren GES ve Bal?k Çiftlikleri projeleri de do?al ya?am üzerindeki olumsuz bask?y? artt?rmaktad?r. Müracaatlar? yap?lm?? JES izinleri de beklemededir.
Ege bölgesinde k?y?sal yap?la?madan korunmu? en uzun k?y? alanlar?ndan biri olan Karaburun Yar?madas?,  Uluslararas? Do?ay? Koruma Birli?i (IUCN) taraf?ndan koruma alt?na al?nan 12 canl? türünden biri olan Akdeniz Foklar?n?n (Monachus monachus) üreme ve ya?am alan?d?r. Akdeniz Foku, ülkemizin de taraf oldu?u, BARSELONA - Akdeniz’in Kirlenmesine Kar?? Korunmas? Sözle?mesi Eki Cenova Deklarasyonu; BERN - Avrupa’n?n Yaban Hayat? ve Ya?ama Ortamlar?n?n Korunmas? Sözle?mesi; CITES - Nesli Tehlike Alt?nda Olan Yabani Bitki ve Hayvan Türlerinin Uluslararas? Ticaretine ?li?kin Sözle?meler’le korunmaktad?r. Ülke baz?nda ise; 1380 Say?l? Su Ürünleri Kanunu ve 3167 Say?l? Kara Avc?l??? Kanunu ile koruma alt?na al?nm??t?r (Çevre ve Orman Bakanl???, 2007-c). Bal?k çiftlikleri denizde kaplad?klar? alanlar, neden olduklar? deniz kirlili?i ve k?y?/deniz alan? faaliyetleri ile Akdeniz Foku’nu ve ya?am alanlar?n? tehdit eden ana unsurlar aras?ndad?r.

Karaburun Yar?madas? denizleri, besin zincirinin birinci halkas?nda yer alan önemli bir oksijen kayna?? olan Deniz Çay?rlar?n? (Posidonia oceanica) bar?nd?rmaktad?r (Deniz Çay?rlar?,  (Akdeniz'in Kirlili?e Kar?? Korunmas? Sözle?mesi kapsam?nda imzalanan Akdeniz'de Özel Koruma Alanlar? Ve Biyolojik Çe?itlili?e ?li?kin Protokol’ün eki “Tehlikeye Dü?mü? veya Tehdit Alt?ndaki Türler Listesi”inde yer almaktad?r).  Akdeniz'in oksijen stoklar?n? sa?layan, 1m²’de 10-14 litre oksijen üreten Deniz Çay?rlar? yavru bal?klar?n geli?imini tamamlad??? yerler olarak önemlidir. Dolay?s?yla,  özellikle k?y? bal?kç?l??? aç?s?ndan ya?amsal öneme sahiptir.

Deniz çay?rlar? ve  içinde bar?nan türler, bal?k çiftliklerinin yaratt??? a??r? kirlilik ve oksijensiz kalan ortam nedeniyle ciddi zarar görmekte ve yok olmaktad?r.  Bal?k Çiftlikleri uluslararas? sözle?melerle koruma alt?nda olan deniz çay?rlar?n? ciddi boyutta tahrip etti?i gibi denizel biyoçe?itlili?e zarar vermektedir.

TAHR?BATIN BOYUTLARI ORTAYA ÇIKARILMALI

Bölgede bulunan Bal?k çiftlikleri ise; Antibiyotik ve parazit ilaçlar?, yem art?klar?, ölü bal?klar ve kesilen k?s?mlar?, mazot, sintine suyu gibi at?klar?, k?y?larda konumlanan destek birimleriyle, mavi bayrakl? plajlara ve bakir koylara sahip olan Karaburun Yar?madas?nda denizi ve k?y?lar? kirleterek,  görsel kirlilik yaratarak eko ve agro turizm proje ve uygulamalar?na ve tar?msal faaliyetlere zarar vermektedir.

2019 y?l?nda ilan edilen Karaburun – Ild?r? Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi sürecinde bölgede karasal ve denizel biyoçe?itlilik ara?t?rma çal??malar? devam ederken alanda yeni yat?r?mlar önerilmektedir. Yar?mada’n?n ekolojik karakterini önde tutacak ve yat?r?mlar? bütüncül de?erlendirecek Karaburun – Ild?r? Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin karakteristik özelliklerine ve de?erli ekolojisine yönelik üst ölçekli koruma planlar? yap?lmadan proje önerileri de?erlendirilmemeli ve  Özel Çevre Koruma Bölgesi için yap?lacak bu plan çal??malar? beklenmelidir.

Nihayetinde Karaburun Yar?madas?, ba?ta Rüzgar Enerji Santralleri (RES) olmak üzere, GES, JES, Ta? Ocaklar? ve Bal?k Çiftlikleri projeleri sebebiyle ekolojik ve ekonomik kapasitesinin kald?ramayaca?? ölçüde bir y?k?m ile kar?? kar??ya kalm?? durumdad?r.  Bu nedenle, ÖÇKA öncesinde faaliyete ba?lam?? olan yat?r?mlar ve ÖÇKA sonras?nda izin verilen ve müracaat a?amas?nda olan yat?r?mlar?n da göz önüne al?nmas?yla do?al ya?amda ve halk sa?l???nda bugüne kadar olu?mu? ve olu?mas? muhtemel sorunlar?n ara?t?r?larak; do?al ya?amda, denizde, ormanlarda, tar?m ve mera alanlar?nda yaratt??? ve yarataca?? tahribat?n ortaya ç?kar?lmas? gerekmektedir. Bu amaçla Anayasa’n?n 98. ve ?çtüzü?ün 104. ve 105. maddeleri gere?ince bir Meclis Ara?t?rma Komisyonu kurulmas? yerinde olacakt?r.”