“AKP bu konuda siyaset üretmek derdinde. Dertleri ?zmir de?il, ?zmir’i teslim almak” diyen CHP’li Bakan, ?zmir Körfezi’nin yap?sal sorunlar?n? ve bilimsel önerileri s?ralad?, dünyadan da örnekler vererek, “?zmir Körfezi'ni kurtarmak, yaln?zca yerel yönetimlerin veya tek bir bakanl???n çabalar?yla mümkün de?il. Bu, tüm kurumlar?n el birli?iyle ve koordinasyon içinde çözmesi gereken bir sorun. Gerekli bilimsel ve finansal sorumluluklar? tam olarak tespit etmeyen, elini ta??n alt?na koymayan, ?zmir Büyük?ehir Belediyesine kald?ramayaca?? yük yükleyip yang?ndan mal kaç?r?r gibi protokol imzalatarak sorun çözülmez. ?zmir Körfezi’nin temizlenmesi ve korunmas? için tüm payda?lar? i? birli?ine ça??r?yoruz” ça?r?s?nda bulundu.
CHP’li Bakan aç?klamas?nda ?unlar? söyledi:
“Son günlerde ?zmir Körfezi'ndeki çevre sorunlar? hakk?nda yap?lan aç?klamalar? dikkatle takip ediyoruz. Özellikle AK Parti Genel Ba?kan Yard?mc?s? Say?n Hamza Da?'?n konuyla ilgili de?erlendirmelerine yan?t vermek ve kamuoyunu do?ru bir ?ekilde bilgilendirmemiz gerekti?ini dü?ünüyorum.
Say?n Hamza Da?, ?zmir Körfezi’nde ya?anan sorunlar?n sorumlulu?unu yaln?zca ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ne yüklemenin dayan?lmaz rahatl???na s???narak konu?uyor. Fakat kendisi de çok iyi biliyor ki Körfez ile ilgili ya?ad???m?z sorunu sadece yerel yönetimlere yüklemek ne do?ru ne de gerçekçi... Çünkü bu sorun hem yerel yönetimlerin hem de çe?itli bakanl?klar?n görev alan?na giriyor.
Say?n Da?'?n Büyük?ehir Belediyemizin ‘?zmir Körfezi’ni kaderine terk etti?i’ ve ‘irade ortaya koymad???’ gibi cümleler kurmas? hayret verici. Bu cümlelerin do?rudan muhatab? öncelikle Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???’d?r. ?zmir Körfezi’ni kirleten unsurlar?n ba??nda fabrika at?klar?, organize sanayi bölgeleri ve gemi balast sular? ve dereler gelmektedir. Bu kirleticilerin denetlenmesi, Çevre ve ?ehircilik Bakanl???’n?n sorumlulu?undad?r.
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin Çabalar?
?zmir Büyük?ehir Belediyesi de Belediye Ba?kan? Cemil Tugay da üzerine dü?en sorumluluklar? yerine getirmek için var gücüyle çal???yor.
Çi?li At?ksu Ar?tma Tesisi’nin i?letilmesi ve geli?tirilmesi konusunda önemli ad?mlar at?ld?. Bu tesiste ne koku ne de bal?k ölümleri gibi bir sorun var; aksine, tesisten at?k suyun de?arj edildi?i yak?n alanlarda bal?klar?n denizde z?plad???n? görebilir. Say?n Da? arzu ederse birlikte de gidebiliriz… Ayr?ca Büyük?ehir Belediyesi, at?k su ar?tma tesisinin 4. faz?n?n tamamlanmas? için de üzerine dü?eni yap?yor.
Körfezin Yap?sal Sorunlar? ve Çözüm Önerileri
Körfezin s??l??? ve temiz su giri?inin yetersizli?i önemli bir sorun. Bilim insanlar?, bu soruna çözüm olarak bir sirkülasyon ve navigasyon kanal?na ihtiyaç oldu?unu ifade ediyorlar. Bilhassa k?y? mühendisli?inin Türkiye’de bulunan en önemli isimlerinden olan de?erli dostum rahmetli Adnan Akyarl? hayatta iken birçok bilim insan? ile beraber bu konuda bilimsel çal??malar yapm??t? ancak bu tür bir projeyi ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin tek ba??na gerçekle?tirmesi mümkün de?il. Tarama i?lemleri bile Çevre Etki De?erlendirmesi (ÇED) iznine tabi ve bu izni Bakanl?k veriyor.
Maalesef AKP bu konuda siyaset üretmek derdinde. Dertleri ?zmir de?il, ?zmir’i teslim almak. E?er amaçlar? çözüm olmu? olsayd? önce dünyada bu konuda benzer sorunlar kar??s?nda merkezi yönetimler ne yapm?? ona bir bakarlard?. Kendileri dünyadan bir haber olduklar? için biz kendilerine anlatmak, kamuoyuna da hat?rlatmak isteriz.
Dünya Örnekleri ve Merkezi Hükümetlerin Rolü
Dünya genelinde, benzer çevre sorunlar?n?n çözümünde merkezi hükümetlerin oynad??? kritik role dair çok say?da örnek var.
Londra Thames Nehri Temizli?i: 1950'lerde "ölü" ilan edilen Thames Nehri'nin temizlenmesi, ?ngiliz hükümetinin öncülü?ünde gerçekle?tirildi. Merkezi hükümet, yerel yönetimlerle i? birli?i yaparak, yasal düzenlemeler ve finansal destekle nehrin ekolojik canlanmas?n? sa?lad?.
Singapur Nehri Temizleme Projesi: Singapur hükümeti, 1977'de ba?latt??? 10 y?ll?k temizleme projesiyle, a??r kirlilik alt?ndaki Singapur Nehri'ni yeniden canland?rd?. Proje, merkezi hükümetin liderli?inde ve çe?itli bakanl?klar?n koordinasyonuyla yürütüldü.
Çin'in Taihu Gölü Restorasyonu: Çin hükümeti, ülkenin üçüncü büyük tatl? su gölü olan Taihu'nun temizlenmesi için kapsaml? bir program ba?latt?. Merkezi ve yerel yönetimlerin i? birli?iyle yürütülen proje, göldeki kirlilik seviyesinin önemli ölçüde azalmas?n? sa?lad?.
ABD’de Chesapeake Körfezi Restorasyonu: Federal hükümet, eyalet yönetimleri ve yerel idarelerin ortak çal??mas?yla yürütülen bu proje, Amerika'n?n en büyük haliçlerinden birinin ekolojik dengesini yeniden sa?lamay? hedefliyor.
Bu örnekler, büyük ölçekli çevre sorunlar?n?n çözümünde merkezi hükümetlerin liderlik rolünün ve yerel yönetimlerle i? birli?inin önemini aç?kça ortaya koyuyor.
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin Bilimsel Yakla??m ve Çözüm Önerileri
Bilim insanlar?, ?zmir Körfezi’nin sorunlar?n?n çözümü için birçok öneri sunuyor.
Sirkülasyon ve Navigasyon Kanal?: Körfezdeki su sirkülasyonunu art?racak ve temiz su giri?ini sa?layacak bir kanal projesi.
Entegre At?k Yönetimi: Endüstriyel ve evsel at?klar?n etkin yönetimi için kapsaml? bir sistem kurulmas?. Bunun için Çevre ?ehircilik Bakanl??? ile ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin birlikte hareket etmesi, ortak projeye merkezi hükümetin finansman deste?i sa?lamas? gerekiyor. Bu konuda kurulmu? ancak bir arpa boyu yol alamam?? Çevre Ajans?’nda biriken kaynak kullan?labilir.
Ekolojik Restorasyon: Körfez çevresindeki do?al habitatlar?n ve sulak alanlar?n restore edilmesi. Bu konuda da birden fazla Bakanl???n ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ile birlikte hareket etmesi gerekiyor.
?leri Ar?tma Teknolojileri: ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bu konuda üzerine dü?eni her zaman yapt?, yapmaya da devam ediyor. Ama bunun yan? s?ra organize sanayi bölgelerinde bulunan firmalar?n mevcut at?k su ar?tma tesislerinin modernizasyonu, yeni teknolojilerin uygulanmas? ve bunlar?n çal???p çal??mad???n?n Çevre ve ?ehircilik Bakanl???n?n ta?ra te?kilat?nca denetiminin yap?lmas? gerekiyor.
?zmir Körfezi’nin temizlenmesi ve korunmas? için tüm payda?lar? i? birli?ine ça??r?yoruz!
Bir kez daha vurguluyoruz; ?zmir Körfezi'ni kurtarmak, yaln?zca yerel yönetimlerin veya tek bir bakanl???n çabalar?yla mümkün de?il. Bu, tüm kurumlar?n el birli?iyle ve koordinasyon içinde çözmesi gereken bir sorun.
Körfezi temizlemek için çal??malar sürerken, bu çal??malar?n sonuç vermesi ad?na denetimlerin s?k? tutulmas?; gerekli yat?r?mlar?n bekletilmemesi, tüm yetkililerin ve kurumlar?n sorumluluklar?n? yerine getirmesi gerekiyor.
?zmir Büyük?ehir Belediyesi bu bilincin fark?nda, kendi üzerine dü?eni yapmaya devam ediyor. Di?er kurumlar?n da ayn? kararl?l?k ve hassasiyetle hareket etmesini bekliyoruz.
Gerekli bilimsel ve finansal sorumluluklar? tam olarak tespit etmeyen, elini ta??n alt?na koymayan, ?zmir Büyük?ehir Belediyesine kald?ramayaca?? yük yükleyip yang?ndan mal kaç?r?r gibi protokol imzalatarak sorun çözülmez.
Çevre, ?ehircilik ve ?klim De?i?ikli?i Bakanl???'n?, kirlilik kaynaklar?n?n denetlenmesi ve gerekli yapt?r?mlar?n uygulanmas? konusunda daha aktif olmaya davet ediyoruz.
Merkezi hükümetin, dünya örneklerinde ve ?zmit Körfezi’nde gördü?ümüz gibi, liderlik rolünü üstlenmesi, elini ta??n alt?na koyarak finansman sa?lama ve sorumlulu?u payla?ma noktas?nda yerel yönetimlerle i? birli?i içinde hareket etmesi gereklili?ini vurguluyoruz.
?zmir Körfezi'nin temizlenmesi ve korunmas? için tüm payda?lar? i? birli?ine ça??r?yoruz.
Bu sorunu, siyasi çeki?melerin ötesinde, ulusal bir mesele olarak ele almal? ve el birli?iyle çözüm üretmeliyiz. ?zmir'imizin ve gelecek nesillerimizin bunu hak etti?ine inan?yoruz.”