?stanbul merkezli 4 ilde borsada i?lem bazl? piyasa doland?r?c?l??? yap?ld??? iddialar? üzerine ba?lat?lan soru?turma kapsam?nda gözalt?na al?nan 8 ki?inin emniyetteki i?lemleri sürerken, Sermaye Piyasalar? Kurulunun (SPK) ?üpheliler hakk?nda yapt??? suç duyurular?n?n detaylar? ortaya ç?kt?.
SPK taraf?ndan ?stanbul Cumhuriyet Ba?savc?l???'na sunulan suç duyurusu dilekçesinde, Borsa ?stanbul A? Banka Endeksi’ni olu?turan, Akbank, Türkiye Halk Bankas?, ?ekerbank, Türkiye Garanti Bankas?, Türkiye ?? Bankas?, Türkiye Vak?flar Bankas?, Yap? ve Kredi Bankas?, Türkiye S?nai Kalk?nma Bankas? ve ?? Gayrimenkul Yat?r?m Ortakl??? ile ilgili paylar?n A?ustos ve Eylül 2022 vadeli sözle?melerinde 1 Temmuz 2021 ve 21 Eylül 2022 aras?ndaki inceleme döneminde meydana gelen fiyat ve miktar hareketlerinin 6362 say?l? Sermaye Piyasas? Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde incelendi?i ve buna göre bir rapor haz?rland??? kaydedildi.
‘??LEM BAZLI P?YASA DOLANDIRICILI?I’
Dilekçede ?üpheliler A.C.T, B.A, B.A, E.K, H.G, M.A, N.K.K, N.K, P.T. ve T.K'nin kulland?klar? hesaplar arac?l???yla bankac?l?k sektörü paylar?na ait vadeli i?lem piyasalar?ndaki hareketlerinde, i?lem bazl? piyasa doland?r?c?l??? suçunun unsurlar?n?n olu?tu?u ifade edildi.
Borsada kote edilen menkul k?ymetlerin fiyatlar?n?n yapay sebeplerle art?r?l?p dü?ürülmesinin ilk olarak milli ekonomiye, ikinci olarak borsada al?m sat?m yapan ki?ilerin mali menfaatlerine zarar verdi?i ifade edilen dilekçede, bu menfaatleri koruman?n, borsada al?m ve sat?mlar? yap?lan menkul k?ymetlerin fiyatlar?n?n kimseye ayr?cal?k ve üstünlük tan?mayan, aleni cereyan eden ve her zaman denetlenen bir sistem içerisinde sa?l?kl? bir biçimde olu?mas?n? sa?lamak amac?yla hareket edildi?i aktar?ld?.
Dilekçede, SPK hükümlerine göre, “sermaye piyasas? araçlar?n?n fiyatlar?na, fiyat de?i?imlerine, arz ve taleplerine ili?kin olarak yanl?? veya yan?lt?c? izlenim uyand?rmak amac?yla al?m veya sat?m yapmak, emir vermek, emir iptal etmek, emir de?i?tirmek veya hesap hareketleri gerçekle?tirme” i?lemlerinin piyasa doland?r?c?l??? suçu olarak düzenlendi?i vurguland?.
‘YANLI? VEYA YANILTICI ?ZLEN?M YARATTI’
??lem bazl? piyasa doland?r?c?l??? suçunun maddi unsurunun, yapay bir piyasa olu?turmak amac?yla al?m veya sat?m yap?lmas?, emir verilmesi, emir iptal edilmesi, emir de?i?tirilmesi veya hesap hareketleri gerçekle?tirilmesi olarak gerçekle?ti?i bildirilen dilekçede, “Sermaye piyasas? araçlar?n?n fiyatlar?n?n belirlenmesinde arz ve talebin ekonomi kurallar? çerçevesinde sa?l?kl? biçimde olu?mas?na ters dü?en herhangi bir al?m ve sat?m, emir verme ya da i?lem gerçekle?tirme neticesinde olu?an durumun, piyasa kurallar? içerisinde yanl?? veya yan?lt?c? izlenim yaratt??? de?erlendirilir.” görü?üne yer verildi.
Dilekçede, gerçekle?tirilen bu i?lemlerin, emir veya hesap hareketlerinin elveri?li olmas?, yani sermaye piyasas? araçlar?n?n fiyat?na, fiyat de?i?imlerine, arz ve talebine ili?kin yanl??, yan?lt?c? izlenim uyand?rabilecek, bunlarda art?? ve dü?ü?e yol açabilecek ya da ayn? seviyede tutabilecek nitelikte bulunmas? gerekti?i anlat?larak, “Dolay?s?yla, suçun maddi unsurunu, tek ba??na de?erlendirildi?inde kanuna ayk?r? olmayan ve fakat belirli bir amaç için koordineli olarak gerçekle?tirildiklerinde sermaye piyasas? araçlar?n?n fiyatlar?nda, fiyat de?i?imleri ile arz ve taleplerinde suni bir etkiye neden olan i?lemler olu?turmaktad?r.” ifadeleri kullan?ld?.
??lem bazl? piyasa doland?r?c?l??? suçunun neticesinin, sermaye piyasas? araçlar?n?n fiyatlar?n?n ve arz talebinin etkilenmesi tehlikesi oldu?u anlat?lan dilekçede, “Somut olayda, ?nceleme döneminde bankac?l?k sektörü paylar?nda ve bu paylara ait vadeli i?lem sözle?melerinde gerçekle?tirilen i?lemlerin, ilgili ?irket pay?n?n fiyat?, fiyat de?i?imleri, arz ve talebine ili?kin olarak yanl?? veya yan?lt?c? izlenim uyand?rmaya yönelik ve elveri?li oldu?u, ‘i?lem bazl? piyasa doland?r?c?l???’ suçunun maddi unsurunun bulundu?u sonucuna var?lm??t?r.” denildi.
?ÜPHEL? ?S?M 13 EYLÜL’DE EN BÜYÜK ALICI OLDU
Borsa ?stanbul'da 13 Eylül 2022 tarihinde net al?c? pozisyonunda olan yat?r?mc?lar?n al?? yapt??? paylara ili?kin bilgilere göre, grup üyelerinden M.A. ve ?irketinin söz konusu dönemde toplam 1 trilyon 421 milyar 147 milyon 772 bin 46 lira de?erinde pay piyasalar?nda i?lem gerçekle?tirdi?i ve bu al?mla piyasadaki en büyük al?c? konumda oldu?unun anla??ld??? belirlenen dilekçede, “Söz konusu al??lar, takas tarihinde grubun nakit sorunlar? aras?nda yer alm??t?r. 13 Eylül 2022’den tarihinden sonra teminat tamamlama ça?r?lar? nedeniyle grup üyelerinin vadeli ve spot pozisyonlar?n? kapatma yoluna gitti?i dü?ünülmektedir.” ifadeleri yer ald?.
Raporlara göre, ?üpheliler aras?nda akrabal?k ba?? bulundu?u, birbirlerine vekalet verdikleri ve para gönderdikleri bilgisine yer verilen dilekçede, piyasa güvenilirli?inin sars?lmas? sonucunda kamunun u?rad??? zarar?n tam olarak tespiti mümkün olmad???ndan, an?lan hüküm uyar?nca san?klar taraf?ndan elde edilen menfaate el konulmas?na karar verilmesi istendi.
Dilekçede, ?üphelilerin suçu gerçekle?tiri? ?ekli ve suçun i?lenmesi ile elde ettikleri menfaatin yurt d???na aktar?lmas? tehlikesi dikkate al?narak, haklar?nda yurt d??? ç?k?? yasa?? karar? verilmesi talep edildi.
?üpheliler hakk?nda verilecek bir mahkumiyet hükmünde adli para cezas?na hükmedilmesi halinde, söz konusu adli para cezas?n?n miktar?n?n suçun i?lenmesi ile elde edilen menfaatten az olamayaca??na ili?kin hükmün dikkate al?nmas? istenen dilekçede, haks?z menfaat sa?lad??? iddia edilen M.A’n?n ?irketi hakk?nda kazanç müsaderesi (el konulmas?) karar? verilmesi talep edildi.
Öte yandan ?üphelilerden M.A. hakk?nda daha önce kurulca 24 kez, A.C.T. ve E.A. hakk?nda iki?er kez, N.K. ve P.T, hakk?nda ise birer kez suç duyurusunda bulunuldu?u hat?rlat?larak bu ki?ilerin sermaye piyasas? mevzuat?na ayk?r? fiillerinin süreklilik arz etti?inin de dikkate al?nmas? istendi.
?stanbul Cumhuriyet Ba?savc?l??? taraf?ndan, borsa i?lemlerinde örgütlü ve organize biçimde usulsüzlük yap?ld??? ve Sermaye Piyasas? Kanunu’na muhalefet edildi?i iddialar? üzerine soru?turma ba?latm??t?.
Söz konusu soru?turma kapsam?nda haks?z kazanç sa?lad??? belirlenen 10 ?üpheli hakk?nda yakalama karar? verilmi?ti.
Bu ki?ilerin yakalanmas? için çal??ma ba?latan ?stanbul Emniyet Müdürlü?ü ekipleri, ?stanbul, Ankara, Mu?la ve Bal?kesir’de belirlenen 17 adrese operasyon düzenlemi?ti.
Operasyonda 10 ?üpheliden 8’i yakalan?rken, 2 ?üphelinin yurt d???nda oldu?u tespit edilmi?, gözalt?na al?nan zanl?lar, ?stanbul Emniyet Müdürlü?üne götürülmü?tü.
NEBAT?’N?N AÇIKLAMASI SONRASI DÜ?Ü?
Hazine ve Maliye Bakan? Nureddin Nebati, 11 Eylül Pazar günü son dönemde Borsa ?stanbul’da ya?anan yükseli?e ili?kin aç?klamada bulunmu?tu.
Sermaye piyasalar?n?n her geçen gün güven tazeledi?ini ve gelece?e güvenle bakt???n? belirten Nebati “Borsam?z haftay? dolar baz?nda 17 y?l?n en güçlü rallisi ile geride b?rakt?, 3.521,38 puan ile haftay? sonland?rd?. BIST 100 endeksi 2 ayd?r rekor üstüne rekor tazeliyor. Öyle ki, bu yükseli?, Temmuz 2005'ten bu yana en güçlü ralliye i?aret ediyor. Borsa ?stanbul, halka aç?k ?irketlerimiz ve yat?r?mc?lar?m?z aç?s?ndan her geçen gün daha da cazip hale geliyor” ifadelerini kullanm??t?