Tüketici Fiyatlar? Endeksi’nin (TÜFE) eylül ay?nda g?da fiyatlar?, do?algaz ve elektrik zamlar?n?n da etkisiyle ayl?k yüzde 3,8 artmas? y?ll?k bazda ise 24 y?l?n yeni zirvesi olan yüzde 84,63’e yükselmesi bekleniyor.
Reuters’?n 11 kat?l?mc?yla gerçekle?tirdi?i ankette Eylül ay? için y?ll?k enflasyon tahminleri yüzde 83,5 ila yüzde 85,35 aras?nda yer al?yor. TÜFE en son Temmuz 1998 döneminde yüzde 85,3 art?? kaydetmi?ti.
KASIMDA Z?RVEY? GÖREB?L?R
Ankette y?l sonu tahmini yüzde 72,25 oldu. Y?l boyunca yap?lan anketlerde 2022 y?lsonu tahminleri Rusya-Ukrayna sava??n?n enerji ve tah?l fiyatlar?na etkisi ve TL’nin de?er kayb? sebebiyle sert yükselirken son üç ayd?r tahmin revizyonlar? s?n?rl? kalmaya ba?lad?.
Ekonomistler bugünkü veriyi takip edecek iki aydan birinde enflasyonda tepe noktan?n görülece?ini tahmin ediyorlar. TL’de yeni bir de?er kayb? trendi olu?maz ise y?ll?k enflasyon kas?mdaki zirveden yönünü a?a?? çevirecek. Enflasyonun önümüzdeki y?l gerçekle?tirilecek seçimler öncesi ne kadar dü?ü? gösterece?i piyasada yak?ndan takip edilecek.
Cumhurba?kan? Tayyip Erdo?an Türkiye’nin önümüzdeki y?l?n ilk aylar? itibar?yla enflasyon sorununu arkada b?rakaca??n? aç?klam??t?.
Hükümet dü?ük faiz ile üretim ve ihracat? destekleyen bir ekonomi program? uygulayarak kronik cari aç??? fazlaya çevirerek enflasyon ile mücadele etmeyi hedefliyor.
DOLAR YÜKSEL??TE
TCMB son iki ayda politika faizini 200 baz puan indirirken ilk indiriminden beri TL, dolar kar??s?nda yüzde 3,2 de?er kaybederken dolar/TL bu sabah saat 08.59’da 18,5010/18,5600 seviyesindeydi.
TL dolar kar??s?nda son bir ayda benzer para birimlerinden daha s?n?rl? kay?p ya?ad?. TL’de günlük olarak s?n?rl? kalan ancak her gün görülen kay?plar bir aydan uzun süredir devam ediyor.
Son bir ayda ruble ve peso, dolar kar??s?nda de?er kaybetmeyen nadir iki para birimi oldu. TL ise yüzde 1,7 de?er kayb? ya?asa da en iyi performans gösteren üçüncü para birimi oldu. Benzer para birimlerinde yüzde 8’e ula?an kay?plar görüldü.
Birikimli olarak bak?ld???nda ise TL, nisan sonundan beri yüzde 20, y?lba??ndan beri yüzde 29, son bir y?lda ise yüzde 54,8 de?er kaybetti. TL geçen y?l da yüzde 40’?n üzerinde de?er kayb? ya?am??t?.
TL birikimli olarak hâlâ geli?mekte olan ülkeler aras?nda son bir y?l ve daha uzun vadede en kötü performans gösteren para birimi olma özelli?ini ta??yor.
SEÇ?M BEKLENT?LER?
Enflasyonun geldi?i seviyeler, TL’deki birikimli kay?plar hane halk?n? zorlarken önümüzdeki y?l gerçekle?ecek seçimlere etkisi de piyasalarda takip ediliyor.
Hükümet enflasyonun yaratt??? negatif etkiyi ortadan kald?rmak için di?er ülkelerden daha güçlü olan bütçesini kullanmaya devam ediyor. Asgari ücret, memur emekli maa?lar?nda “yüksek” art??, emeklilikte ya?a tak?lanlar çal??malar? devam eden ve y?lba??na kadar netle?mesi beklenenler konular aras?nda. Seçim öncesinde sosyal ödemelerde de belirgin art?? öngörülüyor.
Çal??malar?na üç ayl?k aran?n ard?ndan haftas onu ba?layan TBMM’de görü?ülecek ilk ekonomi yasas? ile 2 B?N TL’nin alt?ndaki borçlar? kapsayan 10 milyon icra dosyas? tasfiye edilecek. Teklif ayr?ca ?irketlerin çal??anlar?na 1000 TL’ye kadar elektrik do?algaz yard?m? yap?lmas? halinde bunun vergi veya sigorta primi ödemelerinden dü?ebilmesini de içerecek.
Torba teklif ile Kredi Yurtlar Kurumu’na olan borçlar?n faizleri silinmesi, Kur Korumal? Mevduat Sistemi’nin (KKM) bir y?l daha uzat?lmas?, ?irketlerin çal??anlar?na yemek ücretlerini nakit verilmesi halinde de vergi istisnas?n?n uygulanmas? yer alacak.