Sözcü gazetesi yazar? U?ur Dündar, Dan??tay karar? sonras? ibadete aç?lan Ayasofya'n?n içinde bulunan padi?ah ve ?ehzade türbelerindeki e?siz de?erdeki çinilerin çal?nmas? olay?n? kaleme ald?.
??te U?ur Dündar'?n o yaz?s?:
"Ayasofya Camii'nde padi?ah ve ?ehzade türbelerinin bulundu?u pek bilinmez.
Oysa bu muhte?em eserin avlusundaki üç türbede padi?ahlar; ll.Selim, lll. Murad, ve lll. Mehmed'in yan? s?ra, çok say?da ?ehzade ve sultan yat?yor. Avluda ?ehzadeler için de ayr? bir türbe mevcut. Türbelerin biraz ilerisinde ise Ayasofya'n?n kilise oldu?u zamanlarda, yeni do?an bebeklerin vaftizlerinin yap?ld??? ‘vaftizhane'de, “Deli” diye ünlenen Sultan Mustafa ve Sultan ?brahim ile baz? hanedan mensuplar?n?n mezarlar? yer al?yor.
???
Kanuni Sultan Süleyman'?n o?lu II. Selim ve han?m? Nurbanu Sultan'?n yatt??? türbe, 1577'de, tarihin en büyük mimarlar?ndan Mimar Sinan taraf?ndan in?a edilmi?. Türbede padi?ah ve e?i de dahil olmak üzere 42 sanduka bulunuyor.
???
Türbenin daha ilk bak??ta göze çarpan özelliklerinden biri, kap? giri?inin iki yan?na göz al?c? ?znik çinilerinden olu?an muhte?em panolar?n yerle?tirilmi? olmas?.
Ama o e?siz de?erdeki çinilerin bir bölümü, daha sonra çal?nm?? ve yerlerine sahteleri konulmu?.
Nas?l m?? Hemen anlatay?m:
1890'l? y?llar…
O tarihte Osmanl? ?mparatorlu?u taht?nda Padi?ah II. Abdülhamit oturuyor.
Saray?n özel bir di? hekimi var; Frans?z Albert Sorlin Dorigny…
Ayasofya Camii ve türbelerindeki çinilerle seramiklerin y?prand??? tespit edilerek tadilata karar veriliyor. Çinilerin restorasyonuna, Avrupa'da geni? çevreye sahip bulunan sanat tarihi merakl?s? Frans?z di?çi talip oluyor.
Abdülhamit'in de onay?yla ll. Selim Türbesi'ndeki çiniler özenle söküldükten sonra, ambalajlan?p Fransa'ya götürülüyor.
Ancak Dorigny, çinilerin bir bölümünü onarmak yerine Louvre Müzesi'ne götürüp babas?n?n mal?ym?? gibi fatura kar??l???nda sat?yor. Uyan?k di?çi, h?rs?zl??? anla??lmas?n diye de Fransa-Sevr'deki bir fabrikada üretilen sahtelerini ?stanbul'a gönderiyor.Ama ?znik çinilerinin sahtesini yapmak ne mümkün!
Nitekim türbedeki yerine konulan ve 60 parça sahte çiniden olu?an pano, zaman içinde sarar?p solmaya ba?l?yor. Sanat tarihiyle ilgisi olmayan ziyaretçilerin bile ilk bak??ta fark ettikleri bu durum yetkililerce resmi kay?tlara geçiriliyor. Kültür Bakanl??? uzmanlar?n?n yapt??? soru?turma s?ras?nda yerlerinden sökülünce de arkalar?nda Sevr'deki seramik fabrikas?nda üretildi?ini belgeleyen yaz?lar ç?k?yor! Bunun üzerine Louvre Müzesi'nde sergilenen kültür miras?m?z? geri almak amac?yla giri?im ba?lat?l?yor. Ancak 2008 y?l?nda Ayasofya'y? ziyaret eden Louvre Müzesi Müdürü Henry Loyrette “Kesinlikle kaç?rma, çalma ve saklama söz konusu de?il. Eserlerin restorasyonda çal?nd???na dair söylentiler var. Ancak bunlar ispatlanamaz, belgelenemez. Ayr?ca bizi ilgilendiren, bizim kanuni yollarla sat?n alm?? olmam?zd?r. Bu eserler Frans?z di?çiden sat?n al?nd? ve konu ile ilgili faturalar ar?ivimizde bulunmaktad?r” diyerek talepleri geri çeviriyor.
???
Kültür Bakanl???'n?n çabalar? sonuç vermeyince, 2009-2011 y?llar? aras?nda Ayasofya Müzesi Ba?kanl??? yapan Prof. Dr. Haluk Dursun, ll. Selim Türbesi'ndeki h?rs?zl??? te?hir etmek amac?yla, sahte çinili panonun önüne ?u yaz?y? koyduruyor:
“Osmanl? Devleti döneminde, 1882-1896 y?llar? aras?nda Frans?z uyruklu Albert Dorigny taraf?ndan yap?lan restorasyon çal??malar? s?ras?nda burada bulunan ve 60 karadon olu?an 16. yüzy?l ?znik çini pano ?aheseri, restorasyonunun yap?lmas? amac?yla Fransa-Paris'e götürülmü?, ancak Sevr'de taklidi yap?larak geri getirilmi? ve asl?n?n yerine monte edilmi?tir. Bu tamamen güveni kötüye kullanma ve bir sanat h?rs?zl??? örne?idir. ?u an önünde bulundu?unuz bu çiniler, as?llar?n?n bir kopyas?d?r. Orijinal çinilerimiz, Paris-Louvre Müzesi'ndeki ?slam Eserleri Seksiyonu'nda, ‘Ayasofya Müzesi'nin haziresinde Sultan 2. Selim Türbesi'nin çinileri' bilgisiyle sergilenmektedir. Çinilerimiz hakk?nda Fransa Devleti Kültür Bakanl???'na yap?lan tüm iade taleplerimize ra?men bugüne kadar maalesef olumlu sonuç al?namam??t?r…”
???
Dünyan?n say?l? kültür miraslar?ndan, 1.500 y?ll?k Ayasofya'da anlat?lacak çok ?ey var.
Bugün size, Sultan ll. Abdülhamit döneminde güya Saray'a di? tedavi etmek ya da di? çekmek için gelen bir Frans?z h?rs?z?n söküp götürdü?ü harikulade çinilerin öyküsünü anlatt?m…"
"Sultan ll. Selim Türbesi'nin kap? kenarlar?nda bulunan ve 60 çiniden olu?an iki panodan soldakinin sahteli?i ilk bak??ta bile soluk renginden anla??l?yor."