Ya?ar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatlar? Bölümü Dr. Ö?retim Üyesi Eylem Ezgi Fad?lo?lu, rapora göre, Türkiye'nin, dünya genelinde g?dan?n en çok israf edildi?i ülkeler aras?nda üçüncü s?rada yer ald???na dikkat çekerek, g?da kay?plar? ve israf? konusunun sadece ulusal de?il uluslararas? bir konu oldu?unu ifade etti. Dünya genelinde 931 milyon ton g?dan?n israf edildi?i belirtilen raporda, israf?n yüzde 61'inin evlerde yap?ld???n?n aktar?ld???n? ifade eden Dr. Fad?lo?lu, “Ara?t?rmada, Türkiye dahil pek çok ülkeye ait veriler tahmine dayan?yor. Ancak bu rapor, küresel çapta perakende sat?? noktalar?, evler ve restoranlarda tüketime haz?r g?dan?n yüzde 17'sinin do?rudan çöpe gitmesi anlam?na gelmekte. Tüketici seviyesindeki g?da israf?, plans?z ve fazla yap?lan al??veri? nedeniyle tüketicilerin tüketebilece?i kadar g?day? tedarik etmemesi, gere?inden fazla haz?rlanan yemeklerin yenilmemesi ve artan yiyeceklerin de?erlendirilmemesi nedeniyle güvenli g?dan?n at?lmas? ?eklinde kendini göstermekte" diye konu?tu.
HEM TASARRUF HEM ÜLKE EKONOM?S?NE KATKI SA?LANAB?L?R
Eylem Ezgi Fad?lo?lu, “Özellikle evdeki israf?n önlenmesi ad?na devletin yetkili birimlerinin halk?n g?da israf? konusundaki fark?ndal???n? art?rmaya yönelik çal??malar yapmas?, e?itimler ve kampanyalar düzenlemesi ve kurallar?n geli?tirilmesi ile bilgi ve bilinç düzeyinin artt?r?lmas? amaçlanmal?. Bu ?ekilde halk?n tüketim al??kanl?klar?n?n de?i?tirilmesi, insanlar?n tüketim miktarlar?na uygun olarak al??veri? yapmalar? ve tüketmeleri konusunda bilinçlendirilmesi, toplumsal fark?ndal?k düzeyinin art?r?lmas? sa?lanmal?d?r. De?i?en bu al??kanl?klar sayesinde önemli bir tasarruf sa?lanaca?? gibi ülke ekonomisine de önemli oranda katk? sa?lanabilir" ?eklinde konu?tu.
TARLADAN SOFRAYA TÜM A?AMALARDA ÖNLEMLER ALINMALI
Fad?lo?lu, dünyan?n kar?? kar??ya kald??? g?da israf?n?n, tarladan sofraya olmak üzere g?da tedarik zinciri boyunca ortaya ç?kt???n? da belirterek, “?sraf edilen miktar dünyada açl?k çeken 100 milyonlarca insan? birçok kez doyurulabilir. Gerek çevrenin ve insan?n korunmas? gerekse ekonomik aç?dan g?da israf?n? azaltmaya mecburuz. Bireysel al??kanl?klar?m?z? de?i?tirerek, gerekli hassasiyeti göstermemiz gerekiyor. En çok israf edilen ürünlerin ba??nda meyve ve sebzeler geliyor. Süreç tarlada ba?l?yor, meyve a?açlar?nda toplanmad??? için çürüyüp giden tonlarca meyve bulunuyor. Küresel sera gaz? emisyonlar?n?n yüzde 8-10'u da israf edilen g?dalardan kaynaklan?yor. Bu nedenle küresel ?s?nman?n yava?lat?lmas?na yönelik faaliyetler uygulamaya konmal?. Dünyada bir milyara yak?n insan?n aç oldu?u unutulmamal?" diye konu?tu.
Bir ba?ka g?da israf?n?n hasat veya nakil s?ras?nda meydana geldi?ini anlatan Fad?lo?lu, “Bu durum g?dan?n ezilmesine, çürümesine ve bozulmas?na neden olmakta. Bunu önlemek için iyi tar?m uygulamalar?na önem verilmeli, nakliye ve depolamaya yeterli yat?r?m yap?lmal?, süreçler gözden geçirilerek iyile?tirilmeler sa?lanmal?. Marketlerde depolara aktarma s?ras?nda g?dalar?n zarar görmesi engellenmeli, g?da güvenli?inin sa?lanmas?na önem verilmeli, so?uk zincirin k?r?lmas? engellenmeli ve çal??an personelin e?itimi ile bilinçlenmesine önem verilmeli" diyerek bu ?ekilde tarla ve marketlerdeki israf?n önüne geçilebilece?ini kaydetti.
EVDE KÜÇÜK ÖNLEMLERLE ?SRAFIN ÖNÜNE GEÇEB?L?R?Z
Evde veya restoranda yemek yedikten sonra tabakta b?rak?lan yemek art?klar?n?n da bir di?er g?da israf?na örnek oldu?unu ifade eden Eylem Ezgi Fad?lo?lu, “G?da israf?n?n önlenmesinde bilinçli tüketim al??kanl?klar?n?n kazan?lmas? büyük önem ta??yor. Evlerde g?dalar?n saklanmas?, pi?irilmesi ve tüketilmesine yönelik do?ru planlar yap?lmad??? için milyonlarca ton g?da çöpe gitmekte. Yiyebilece?imiz kadar yemek pi?irmeli ve yemekler küçük porsiyonlarda servis edilerek tabakta kalmas? ve at?lmas? önlenmeli. Açken ve ihtiyaç listesi yapmadan al??veri?e ç?kmamal?, gere?inden fazla g?da alarak bozulmas?na neden olunmamal?. K?sa zaman içinde tüketilemeyecek olan meyve veya sebzelerden meyve-sebze sular? yapabilece?imiz veya dondurabilece?imiz, olgun meyvelerden çe?itli meyveli kekler yap?labilece?i ve sebzelerle tur?ular haz?rlanabilece?i unutulmamal?" önerilerinde bulundu.
EKMEK ?SRAFINA D?KKAT
Ekmek israf?na özelikle dikkat çeken Dr. Fad?lo?lu, “Ekme?in evlerde çöpe at?lmas?ndaki en önemli etmenler aras?nda gere?inden fazla al?nmas?, uygun ko?ullarda saklanmamas? yer al?yor. Ekmek ve di?er unlu mamullerin tüketiminde de dikkatli olunmal?" uyar?s?nda bulundu.