?klim de?i?ikli?inin neden oldu?u yüksek s?cakl?klar, ya??? azl??? ve a??r? buharla?man?n etkileri, her geçen y?l art?yor. TÜBA Çevre, Biyoçe?itlilik ve ?klim De?i?ikli?i Çal??ma Grubu Üyesi Prof. Dr. Do?an Ya?ar, kurakl?k ve su kaynaklar?n?n azalmas?na kar?? önlem al?nmas? gerekti?ini belirterek, iklimsel de?i?ikliklerin etkilerine kar?? haz?rl?k yap?lmad???n? söyledi. Türkiye'de 2020'den itibaren 3 y?l boyunca La-Nina dönemi ya?and???n? vurgulayan Prof. Dr. Ya?ar, "Kurak bir dönem geçti. Ya???lar 2020'de yüzde 12, 2021'de yüzde 9, 2022'de yüzde 12 eksik ya?d?. 3 y?l üst üste eksik ya?mas? çok da do?al bir durum de?il. 2023'te El-Nino geldi, aç??? kapatt?. Deniz sular? ola?anüstü ?s?nd?. Deniz suyunun ?s?nmas? buharla?man?n ve ya???lar?n artmas? demek. Hepsi de gerçekle?ti. Ne kadar kurak geçerse, arkadan o kadar çok ?iddetli ya???lar gelir. Do?a kendini dengeler. Önemli olan kurakl??a da ya???l? döneme de haz?r olabilmek. Kurakl?k oldu?u için barajlar bo?ald?. Barajlar bo? olunca hidroelektrik santraller devre d??? kald?, biz de bütün dünyada oldu?u gibi fosil enerjiye sald?rd?k. Bir anda kömür ve do?al gaz fiyatlar? artt?" dedi.
'GÖLLER BÖLGES?, ÇÖLLER BÖLGES? OLDU'
Prof. Dr. Ya?ar, "Konya Ovas?, obruk ovas?na döndü. Bunun iklimle hiçbir alakas? yok, tamamen yanl?? tar?m desenleri nedeniyle oldu. Türkiye'nin 25 havzas? var, Tar?m Bakanl???'n?n her y?l nerede, ne ekilece?ini belirlemesi laz?m. Çok su isteyen bitkiyi az su olan yere ekerseniz, suyu yer alt?ndan çeker. Güneyde sular, yer alt?ndan çekildi ve bütün göller kurudu. Sonuçta maalesef göller bölgesi çöller bölgesi; Konya Ovas? da obruk ovas? oldu. ?klimleri suçluyoruz, iklimlerde suç yok. Suç bizde" diye konu?tu. Prof. Dr. Ya?ar, 2025 ?ubat ay?ndan önce doyurucu ya??? beklemedi?ini söyleyerek, "'Bugün-yar?n ya???lar gelecek' deniyor ama barajlar? pek hareketlendirmez. Barajlar? hareketlendirecek ya???lar? ?ubat ve marttan sonra bekliyorum. Normalde La-Nina dönemleri 9 ila 12 ay aras? sürer. ?ubattan sonra La-Nina etkisini kaybedecek, denizler ?s?nacak. Denizler ?s?nd?kça buharla?ma ve ya?mur artacak. Deniz suyunun çok ?s?nmas? çok fazla buharla?ma demek, çok fazla buhar demek çok fazla ya??? demek" dedi.
'HER YERDE, BÜTÜN BATI ANADOLU'DA DA TEHL?KE ÇANLARI ÇALIYOR'
Bu y?l Bat? Anadolu'da az ya??? oldu?unu dile getiren Prof. Dr. Ya?ar, "?stanbul'da barajlar, haziranda yüzde 81'di, yüzde 29'a dü?tü. Her yerde, bütün Bat? Anadolu'da da tehlike çanlar? çal?yor. Art?k klasik su kullan?m?ndan vazgeçmemiz, yer alt? barajlar? yapmam?z, tar?msal sulamada damlamaya geçmemiz, suyumuzu barajlardan kapal? ortama getirmemiz ve büyük metropollerde kanalizasyonla ya?mur sular?n? ay?r?p, ya?mur sular?n? yeniden barajlara basacak sistemler geli?tirmemiz gerekiyor. Ar?tmalardan ç?kan suyun tar?ma verilmesi laz?m. ?zmir'de yaln?zca Çi?li'den günde yakla??k 400 bin metreküp su ç?k?yor. Bu Gediz Ovas?'na Menemen'e verilmeli. ?zmir olarak günde yakla??k 700 bin metreküp kullanma suyu kullan?yoruz. Suyu kullanmas?n? henüz bilmiyoruz. Bilimi kullanmad???n?z sürece iklimleri suçluyoruz" diye konu?tu.