Çe?me ve Ild?r? halk?, deniz patl?can? av yasa??n?n kald?r?lmas?na yönelik ciddi tepkiler göstermektedir. Özellikle bal?kç?lar, deniz patl?canlar?n?n ekosistem için hayati bir rol oynad???n? ve bu canl?lar?n yok edilmesinin, denizlerin temizli?ini ve deniz ürünlerinin bollu?unu olumsuz etkileyece?ini vurgulamaktad?r. Çe?me Kent Konseyi Ekoloji Komisyonu taraf?ndan Ild?r?’da halk, bal?kç?lar ve biyologlarla yap?lan toplant?da bu endi?eler dile getirilmi? ve deniz patl?can? av yasa??n?n kald?r?lmas?n?n Çe?me turizmi ve yerel bal?kç?l?k üzerinde büyük olumsuz etkileri olaca?? belirtilmi?tir.
1.Deniz Patl?canlar?n?n Ekosistemdeki Rolü
Deniz patl?canlar?, deniz taban?nda kum veya çamurda ya?ayan ve denizlerin temizli?ini sa?layan önemli canl?lard?r. Bu canl?lar, denizlerin çöpçüsü olarak bilinir ve tabana çöken organik maddeleri ve a??r materyalleri temizleyerek, deniz ekosisteminin sa?l?kl? kalmas?na katk? sa?larlar. Bir deniz patl?can?, günde yakla??k 350 litre suyu temizleyerek, denizlerin do?al bir filtresi gibi çal???r.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nden Doç. Dr. Mustafa Tolga Tolon liderli?inde yap?lan bir çal??ma, deniz patl?canlar?n?n ?zmir Körfezi’nin temizli?inde önemli bir rol oynad???n? ortaya koymu?tur. Dr. Tolon’un ifadesine göre, deniz patl?canlar?, deniz taban?ndaki organik maddeleri tüketerek çevresel temizli?e katk? sa?lar ve ekolojik dengeyi korur.
2.Av Yasa??n?n Kald?r?lmas? ve Olas? Sonuçlar
Tar?m ve Orman Bakanl???'n?n 11 A?ustos 2024 tarihinde yay?mlad??? genelge ile Çe?me ve Ild?r? k?y?lar?nda deniz patl?can? avlanmas?na izin verilmi?tir. Ancak bu karar, bölgenin biyolojik çe?itlili?ini ve ekolojik dengesini tehdit etmektedir. 2019 y?l?nda Cumhurba?kanl??? kararnamesiyle 'Özel Çevre Koruma Bölgesi' ilan edilen bu bölgede, deniz patl?canlar?n?n avlanmas?na izin verilmesi, denizlerin kirlenmesine ve bal?k stoklar?n?n azalmas?na yol açabilir.
Deniz patl?canlar?n?n avlanmas?, yaln?zca deniz ekosistemini de?il, ayn? zamanda Çe?me turizmini de olumsuz etkileyecektir. Çe?me'nin temiz denizleri, bölgeye turist çeken önemli bir faktördür ve denizlerin kirlenmesi, turizme a??r bir darbe vuracakt?r. Ayr?ca, deniz ürünlerinin fiyatlar?n?n artmas? ve bal?kç?l?k sektörünün zarar görmesi de beklenen sonuçlar aras?ndad?r.
3.Çe?me Kent Konseyi’nin Tepkisi ve Harekete Geçme Ça?r?s?
Çe?me Kent Konseyi Ekoloji Komisyonu, deniz patl?canlar?n?n avlanmas?na izin verilmesine kar?? sert bir tepki göstermi?tir. Komisyon, Tar?m ve Orman Bakanl???'n?n bu karar?n? iptal etmesi için geni? çapl? bir imza kampanyas? ba?lataca??n? duyurmu?tur. Ayr?ca, 21 Eylül 2024 tarihinde Ild?r?’da yap?lacak olan 'Temiz Deniz' eylemi ile kararnamenin iptali için geni? kat?l?ml? bir protesto düzenlenece?i bildirildi.
Deniz patl?canlar?, deniz ekosisteminin sa?l?kl? kalmas? için vazgeçilmez canl?lard?r. Bu nedenle, av yasa??n?n kald?r?lmas?, sadece bölgedeki ekosistemi de?il, ayn? zamanda yerel bal?kç?l?k ve turizmi de tehdit etmektedir. Çe?me Kent Konseyi ve bölge halk?, deniz patl?canlar?n?n korunmas? ve av yasa??n?n yeniden getirilmesi için mücadele etmeye kararl?d?r.
4.Türkiye’nin Deniz Patl?can? ?hracat? ve Ekolojik Sonuçlar?
Türkiye, 2020 y?l?nda Çin ve Japonya’ya yakla??k 22 milyon dolarl?k deniz patl?can? ihracat? gerçekle?tirmi?tir. Ancak, 2023 y?l?nda bu ihracat?n ilk on ay?nda sadece 2.6 milyon dolar civar?nda kalmas?, deniz patl?can? popülasyonunun önemli ölçüde azald???n? göstermektedir. Denizlerimizin temiz kalmas?nda kritik bir rol oynayan bu canl?lar?n say?s?ndaki büyük dü?ü?, ekosistem üzerindeki ciddi bask?y? gözler önüne sermektedir.
Türkiye’nin deniz patl?can? ihracat?ndan elde etti?i gelir 20-30 milyon dolar seviyesinde olabilir, ancak bu miktar, denizlerimizin kirlenmesi ve bal?kç?lar?m?z?n kar?? kar??ya kald??? milyar dolarl?k zararlarla k?yasland???nda son derece yetersiz kalmaktad?r. Kirli denizlerde bal?k popülasyonu ne yaz?k ki azalmaktad?r ve bu durum hem ekosistemi hem de yerel bal?kç?l??? olumsuz etkilemektedir.
Deniz patl?can? ve deniz kestanesi gibi deniz ürünlerinin ihracat?n?n tamamen yasaklanmas? gerekiyor. Bu ürünlerin ticareti ekosistem üzerinde geri dönülmez tahribatlara yol açmakta ve Türkiye'nin bu tür ihracat gelirlerine ihtiyac? yoktur.