Borcun yüzde 60'?ndan kurtuluyorlar!

Konkordato... Dilimize ?talyanca'dan geçen bu kelime uzun süredir gündemden dü?müyor. Peki nedir konkordato? En basit tabiriyle "iflastan kurtulmak için kar??l?kl? tavizlerin verilmesi suretiyle sonuçlanan bir anla?ma veya borç yap?land?rmas?" ?eklinde tan?mlan?yor. Yani iflas öncesi son bir ?ans gibi...

Önceki günlerde ?zmir'in en gözde firmalar?ndan Ülkü Çeyiz de konkordato ilan edenler kervan?na kat?ld?. Sadece Ülkü Çeyiz'e de?il, patronu Ümit Ülkü ve karde?i Mustafa Ülkü'ye de konkordato komiseri atand?. Geçmi? dönemde çok daha büyük ve köklü firmadan benzer haberler gelmesine ra?men bu haber beni çok ?a??rtt?. Çünkü, uzunca bir süredir MÜS?AD'?n ?zmir Ba?kanl???n? yürüten Ümit Ülkü, henüz 8 ay önce i?lerini çok büyüttüklerini, ?stanbul'da dev bir ma?aza açt?klar?n? söylemi?, Hanzade markas?yla dünya pazarlar?n? hedeflediklerini aç?klam??t?. Peki ne oldu da 8 ayda tam tersi bir tablo olu?tu? ?nsan merak ediyor.

Son derece somut verilerle ilerleyen ticarette bu denli anl?k say?labilecek türden de?i?imler mümkün mü? Misal, gidip kendisine Çe?me'den en lüks yazl??? alan bir adam sadece 3-5 ay sonra muhtarl??a ba?vurup ye?il kart talep edebilir mi? Yahut, Bo?az'daki en ünlü restoran?n sahibi, gidip belediyenin a? evinde garibanlar?n yemeklerine ortak olabilir mi? Do?rusu bilemiyorum. Çünkü art?k ülkede "bu kadar? da olmaz" denilen ?eyler bal gibi oluyor. Konkordatoda da "mümkün de?il" denilen birçok ?eyin pekala olabilece?ini dü?ünüyorum.

***

Bu konuda, geçen günlerde görü?tü?üm, önemli bir sektörün ba? aktörlerinden bir isime kulak verelim isterseniz. Sektörlerinde 1 y?l içinde pe? pe?e gelen konkordatolarla 300 milyon liran?n üzerinde paran?n batt???n? söylüyor. "Maalesef sektörümüzde konkordato popülerle?ti. Art?k birileri bu i?ten kazanç sa?lamaya ba?lad?" diyor uzman CEO'muz.. "Nas?l" diye soruyorum. "?öyle; çünkü konkordatoda senin alacaklar?n durmuyor ama borçlar?n duruyor..." diyor CEO ve devam ediyor:
"Baz? ?irketlerin neden konkordato ilan ettiklerini, bu noktaya nas?l geldiklerini inceliyorum, raporlar? tar?yorum. Konkordatoda yasa ?una izin veriyor; 2 y?l? ödemesiz art? 5 y?l. Yani toplam 7 y?la yay?lm?? bir ödeme plan? sunuluyor. Ama, yüzde 30 faizin oldu?u, enflasyonun yüzde 26 oldu?u bir ülkede, 2 y?l? ödemesiz 7 y?la yay?lm?? bir ödeme plan?, bu paran?n zaten yüzde 60'?n?n ödenmeyece?i anlam?na gelir..."

Yüzde 60'l?k oran? ise ?öyle aç?kl?yor: "At?yorum 100 lira borcun var. 2 y?l ödemesiz, ondan sonraki 5 y?lda da 20, 20 olarak 100 liray? ödedin. Ama o sürenin sonunda 100 lira art?k 100 lira de?il ki. 100 liray?, faiz nedeniyle her y?l 0,70 ile çarpman gerekiyor. Yani 2 y?lda alacakl?n?n alaca?? 100 lira asl?nda 51 liraya dü?üyor. Ve daha ödeme bile ba?lamadan. Konkordatonun olay? i?te budur. Bir tür faizsiz kredi gibi yani. Borçlu için müthi? bir imkan sa?larken alacakl?y? ezip geçiyor..."

***

Uzman?n anlatt?klar? gerçekten çok ilginç. ?nsan ne diyece?ini bilemiyor. Devletin "firmalar batmas?n, ekonomi kötüye gitmesin" diye devreye soktu?u bir enstrüman nas?l da istismar arac? olabiliyor. Yahut, enstrüman?n kurgusu, do?rudan bu istismara olanak sa?l?yor. Net bir ?ey söylemek zor.

Tabii ki de bu durumu Ülkü Çeyiz ile ili?kilendirmek istemiyorum. Elbette farkl? kulvarlar, farkl? durumlar... Ülkü Çeyiz ve patronu Ümit Ülkü'nün bir an önce i?lerini ray?na oturtmas?, ?zmir'e de?er katmaya devam etmesi ve istihdam sa?lamay? sürdürmesi herkesi mutlu eder.