Google'?n eski CEO'su Eric Schmidt taraf?ndan kurulan Schmidt Futures ile Oxford Üniversitesi bünyesindeki Rhodes Vakf? taraf?ndan desteklenen ‘100 Rise Global’ her y?l dünya genelinde düzenleniyor. Toplum sorunlar?na duyarl? projelerle ba?vuru yapan ve gelecek vadeden 15-17 ya? grubundan gençlerin yer ald??? listede, Türkiye’den Bahçe?ehir Koleji ?zmir 50. Y?l Kampüsü Fen ve Teknoloji Lisesi ö?rencisi Mert Özkarde?, deprem riski ve yönetimi için geli?tirdi?i uygulama ile ‘Dünyan?n en parlak 100 ö?rencisi’ aras?nda yer ald?.
DEPREM SARSINTILARINI UNUTAMADI, PROJE GEL??T?RD?
?zmir’de 2020 y?l?nda meydana gelen 6.6 büyüklü?ündeki deprem sonras?nda ya?ad??? korku dolu anlar? unutamayan Mert Özkarde?, ’’Depremin ard?ndan aylar geçmesine ra?men bilinçalt?mda hala sars?nt?nlar hissetmeye devam ediyordum. O y?l, ‘Ke?ke deprem olunca bize haber veren bir sistem olsa’ diye dü?ünerek bu fikri geli?tirmeye ba?lad?m. Ancak liseye giri? s?nav?na haz?rl?k sürecinde oldu?um için bu fikre tam anlam?yla odaklanamam??t?m. Notlar?m?n aras?na bir kenara koydu?um bu projenin yeniden do?mas?na yine bir deprem vesile oldu. 2023 y?l?nda tüm ülkeyi yasa bo?an Kahramanmara? depremi, ço?u insan?n oldu?u gibi benim de hayat?m? de?i?tirdi. Deprem bölgesine yard?m kolisi paketlerken bir yandan da Hatay’da ya?ayan jeoloji mühendisi amcamdan depremin sonras?nda ya?ananlar? soruyordum. Amcam bana, ‘?nsanlar ölüyor, hiçbir ?ey yapam?yorum’ dedi?inde derin bir çaresizlik hissetim. Uyuyam?yor, yemek yiyemiyordum. O an, deprem güvenli?i ad?na bir ?eyler yapmam gerekti?ini daha da iyi anlad?m ve projemi tamamlamaya karar verdim’’ dedi.
AKILLI TELEFON VE YAPAY ZEKA ?LE DEPREM R?SK?N? ANAL?Z EDECEK
16 ya??ndaki 11. s?n?f ö?rencisi Mert Özkarde?, riski ve ula??labilirli?ini de ön plana tutarak haz?rlad??? projesiyle nas?l ‘Dünyan?n en parlak 100 ö?rencisi’ listesine girdi?ini ise ?öyle aktard?:
''Deprem güvenli?i ad?na bir ?ey yapmam gerekiyordu ve gerekli ara?t?rmalar? yapt?ktan sonra kararl? bir ?ekilde projeme ba?lad?m. Sistemin sadece uyar? vermekle kalmay?p, binalar?n sars?nt? verilerini analiz ederek kolon testi olmadan yap?sal risk saptayabilece?ini fark ettim. Her eve bir ivmeölçer yerle?tirmek gerekliydi, ancak maliyeti yüksek olacakt?. Akl?ma telefonlar geldi. Neredeyse herkesin cebinde bir ak?ll? telefon var. Bu sistemi ak?ll? telefonlarla uygulad???m?zda hem maliyet aç?s?ndan hem de ula?abilirlik sorunu ortadan kalkm?? olacak. Deprem güvenli?i sadece binalarla s?n?rl? de?il, odalar?n düzeni de hayati önem ta??yor. Buna en büyük örnekte Gölcük depremindeki yaralanmalar?n birço?unun kötü oda düzenlerinden kaynaklanmas?, bu yüzden projeme odalar? otomatik olarak düzenleyen bir sistemi de ekledim. Oda düzenlerinin kullan?c?lar?n estetik zevklerine hitap etmesi için bir yapay zeka modeli e?ittim.’’
Ba?ar?l? genç, ayr?ca, üniversite de mekanik mühendisli?i okuyarak bilgisayar mühendisli?inde uzmanla?mak istedi?ini belirtti. Özkarde?, ba?ar?s?nda katk?s? olan ö?retmenlerine ve ailesine te?ekkür ederek ?unlar? söyledi:
''Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün söyledi?i gibi, 'Üretmeyen bir millet yok olmaya mahkumdur.’ Bu yüzden, hayat?m boyunca üretmeye ve topluma katk?da bulunmaya devam edece?im.''