?zmir Cumhuriyet Ba?savc?l??? Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu ile Organize Suçlar Bürosu'ndan sorumlu Ba?savc? Vekili Necati Kayaközü koordinasyonunda yürütülen soru?turma kapsam?nda, ?ZBETON ?irketi ve kooperatiflere yönelik dün sabah saatlerinde operasyon düzenlendi. Mali Suçlarla Mücadele ?ube Müdürlü?ü ekipleri, haklar?nda gözalt? karar? verilen 157 ki?inin yakalanmas?na yönelik çal??ma yapt?. Eski ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, CHP ?zmir ?l Ba?kan? ?enol Aslano?lu, eski ?ZBETON Genel Müdürü Heval Sava? Kaya, ?ZSU Genel Müdürü Gürkan Erdo?an, Genel Sekreter Yard?mc?s? Övünç Özgen, eski Genel Sekreter Bar?? Karc?, Manisa Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Ula? Ayd?n, Buca Belediye Ba?kan Yard?mc?s? Engin Güzel, eski ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Özgür Ozan, ?zmir Ticaret Odas? Meclis Üyesi Ça?lar Kalkan, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi E?refpa?a Hastanesi Ba?hekim Yard?mc?s? Gaffar Karado?an, Bayrakl? Belediye Ba?kan Yard?mc?s? Mehmet Hanifi Mert Y?lmaz, CHP Bornova ?lçe Ba?kan Yard?mc?s? Haydar ?zgin, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sekreter Yard?mc?s? Övünç Özgen, CHP Ankara ?l Ba?kan? Ümit Erkol'un o?lu F?rat Erkol, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Genel Sanat Yönetmeni olan tiyatro oyuncusu ve o dönem ?ZBETON A.?. yönetim kurulu üyesi olan Yücel Erten, ?zmir Sanayici ve ?? ?nsanlar? Derne?i (?ZS?AD) Ba?kan? Hüseyin Cengiz'in de aralar?nda bulundu?u 126 ?üpheli gözalt?na al?nd?. Operasyonun ikinci gününde gözalt? say?s? 130'a ç?kt?. Gözalt?na al?nan Tunç Soyer ve di?er ?üpheliler, sa?l?k kontrolünün ard?ndan emniyete götürüldü. ?üphelilerin, Say??tay Raporu, Mülkiye Müfetti?i Raporu, Çevre ve ?ehircilik ?l Müdürlü?ü Denetim Raporu, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Tefti? Kurulu Ba?kanl??? ?ç Denetim Raporu ve bilirki?i raporlar?na istinaden '?haleye fesat kar??t?rma', 'Edimin ifas?na fesat kar??t?rma' ve 'Nitelikli doland?r?c?l?k' suçlar?ndan gözalt?na al?nd??? bildirildi. Öte yandan operasyon görüntüleri de ortaya ç?kt?.
SORU?TURMANIN DETAYLARI
?ZBETON ?irketi ve kooperatiflere yönelik soru?turman?n detaylar? da ortaya ç?kt?. Soru?turma kapsam?nda ?üphelilerin, Örnekköy kentsel dönü?üm projelerinde 'nitelikli doland?r?c?l?k', Karaba?lar ve Gaziemir projelerinde 'nitelikli doland?r?c?l?k te?ebbüsü', araç ve i? makinesi kiralama ihalelerinde 'ihaleye fesat', 2021-2024 y?llar? aras?nda 'harcamada usulsüzlük', asfalt ve araç kiralama ihalelerinde 'ihaleye fesat' ve yersiz ödeme ile alt yüklenici RAMER ve S?YAM firmalar?na ili?kin 'usulsüzlük' suçlamalar?yla suçland?klar? ö?renildi.
KAMU ZARARI 41 M?LYON L?RA
Soru?turmada Örnekköy Kentsel Dönü?üm projesi kapsam?nda ?ZBETON ile kooperatifler aras?nda yap?lan anla?malarda 'nitelikli doland?r?c?l?k' yap?ld???, ?çi?leri Bakanl???, ?zmir Büyük?ehir Belediyesi, ?ZBETON A.?., iki kooperatif ve 463 vatanda??n ma?dur edildi?i belirtildi. Bu kapsamda kamu zarar?n?n 41 milyon 935 bin 79 TL oldu?u aç?kland?. ?üpheliler aras?nda Tunç Soyer, Heval Sava? Kaya, ?enol Aslano?lu ve kooperatif yöneticileri yer ald?.
Gaziemir ve Karaba?lar'daki kentsel dönü?üm projelerinde ise henüz hayata geçmeyen baz? planlar üzerinden 'doland?r?c?l??a te?ebbüs' edildi?i iddia edildi. Zarar miktar? henüz belirlenememekle birlikte, Tunç Soyer, Heval Sava? Kaya, kooperatif yöneticileri ve F?rat Erkol bu ba?l?k alt?nda ?üpheli olarak gösterildi.
29 M?LYON L?RA YERS?Z ÖDEME
?? makinesi kiralamalar?nda yap?lan i?lemlerde ihaleye fesat kar??t?r?ld??? ve edimin ifas?na fesat kar??t??? belirtildi. Fahi? fiyatlarla al?mlar yap?ld???, toplamda 18 milyon 933 bin 797 TL kamu zarar?na ve 29 milyon 841 bin 790 TL yersiz ödemeye yol aç?ld??? ifade edilirken, Heval Sava? Kaya, Hüseyin ?im?ek, kontrol te?kilat? ve ONAS ile AS-YOL firmalar?n?n yöneticileri ?üpheli olarak yer ald?. Soru?turma kapsam?nda 2021 ile 2024 y?llar? aras?ndaki harcamalarda da usulsüzlük tespit edildi?i kaydedildi. Konaklama, ula??m, yemek ve organizasyon giderlerinde belge eksiklikleri ve suistimaller sonucu 5 milyon 937 bin 136 TL'lik kamu zarar?n?n olu?tu?u belirtildi. Heval Sava? Kaya, Hüseyin ?im?ek ve Mehmet Alphan Bozan'?n bu süreçte sorumlu oldu?u ifade edildi.
?HALELERE HAYAL? BEDELLER
Ayr?ca asfalt ve araç kiralama ihalelerinde gerçekte yap?lmayan i?ler yap?lm?? gibi gösterildi?i, fazla fatura kesildi?i, toplamda 243 milyon 305 bin 735 TL kamu zarar?na ve 224 milyon 252 bin 724 TL yersiz ödemeye neden olundu?unun tespit edildi?i kaydedildi. Buket Berber, ?ule Kök Y?ld?r?m, Murat Vartoprak, alt yüklenici firmalar (CEVLOG, Ege Tem), kabul komisyonlar?, Heval Sava? Kaya ve S?YAM firmas? yetkilileri bu kapsamda ?üpheli olarak gösterildi. RAMER ve S?YAM firmalar?na veriler de soru?turma dosyas?nda yer ald?. Alt yüklenici ihalelerinde, hiç yap?lmayan i?ler için ödeme yap?ld???, ihale sözle?melerine ise hayali bedeller yaz?ld??? belirtildi. Bu yolla 20 milyon 935 bin 513 TL kamu zarar?n?n olu?tu?u kaydedildi.
TOPLAM ZARAR 1,5 M?LYAR L?RANIN ÜSTÜNDE
Soru?turma dosyas?nda bilirki?ilerce yap?lan incelemelerde, ?ZBETON A.?.'nin Arvento marka araç takip sistemine kay?tl? olmayan araçlar üzerinden 967 milyon 326 bin 288 lira zarara u?rat?ld??? belirlendi. Toplanan veriler ?????nda yersiz ödemeler, kamu zarar?, ?ZBETON ve ma?durlar?n toplam zararlar?n?n 1,5 milyar liray? a?t??? ifade edildi.
BA?KAN TUGAY, ÖNCEK? DÖNEMLE ?LG?L? ?NCELEME YAPTIRMI?
Operasyonla ilgili ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Cemil Tugay'?n da belediye içerisindeki denetim birimine kendinden önceki dönemle ilgili incelemeler yapt?rd??? da ortaya ç?kt?. Bir önceki belediye ba?kan? Tunç Soyer döneminde yap?lan iki dosya yönünden iç denetim biriminde yap?lan ara?t?rmalar sonucu bunlarla ilgili raporlar düzenlendikten sonra Cemil Tugay'?n imzas?yla geçen 23 Haziran tarihli belgeyle savc?l??a bildirimde bulunuldu?u ö?renildi. ?lgili yaz?da, "?lgi yaz?m?zla Tefti? Kurulu Ba?kanl???n?n (2024) 18/345 say?l? dosyas? içerisinde yer alan Büyük?ehir Belediyesi ?ç Denetim Birimi Ba?kanl??? taraf?ndan Belediyemiz ?irketi IZBETON A.?. hakk?nda düzenlenen 23.06.2024 tarih ve 2024/5 say?l? inceleme raporu ve eklerini içeren dosya Ba?savc?l???n?zca de?erlendirilmek üzere iletilmi?tir. Tefti? Kurulu Ba?kanl???m?zda 18345 say?l? dosya kapsam?nda yürütülen inceleme tamamlanm?? olup sonucunda düzenlenen ?nceleme Raporu ve Tevdi Raporu ili?ikte gönderilmi?tir" denildi.
Öte yandan dün, ma?dur oldu?u belirtilen ?ZBETON'a ba?l? 5 kooperatif ile EGE?EH?R'e ba?l? 1 kooperatifin bir araya gelerek olu?turdu?u ?zmir Kooperatif Ma?durlar? Birli?i, emniyetin önünde toplan?p, ma?dur olduklar?n?, kamu gücünü kullanarak çe?itli kooperatifler üzerinden rant sa?layan yap?ya yönelik önemli bir ad?m at?ld???n? duyurdu