?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan ilgili birimleri ve kent payda?lar?n?n ortakl???yla haz?rlanan ?leri Ya? Eylem Plan?, ya?l? bireylerin hayat?n? çok yönlü ele alarak ya?am konforunu art?rmay? hedefliyor. Eylem plan?; ya?l? yoksullu?uyla mücadele, tedavi ve bak?m hizmetlerinin geni?letilmesi, ya?l?lar?n deneyim ve birikimlerinden faydalanmak amac?yla Deneyim Payla??m Birimlerinin kurulmas?, ku?aklararas? etkile?imi mümkün k?lmak için Dijital Torun projesi, ya?l?lar?n toplumsal karar alma süreçlerine kat?l?m?n? sa?lamak için Ya?l? Meclisi ve emeklili?e uyum çal??malar? gibi pek çok konu ve projeyi kaps?yor.
“Kamu politikalar?, ihtiyaçlara cevap verecek önerilerden yoksun”
?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, son 50 y?l içinde Türkiye’nin ya?l? nüfusunun yakla??k 10 kat artt???n? ama Türkiye’deki kamu politikalar?n?n bu büyük demografik dönü?ümün sonuçlar?n? öngören önerilerden yoksun oldu?unu belirtti. ?zmir’in Türkiye’nin en ya?l? 6. büyük ?ehri oldu?unu hat?rlatan Ba?kan Tugay, 2023 y?l?n?n sonu itibar?yla ?zmir’de ya?l? nüfusun yüzde 12,8’e yükseldi?ini söyledi. ?zmir Kalk?nma Ajans? taraf?ndan yay?mlanan ?zmir ?li Nüfus Projeksiyonu (2022-2050) çal??mas?na göre yüzde 12,8’lik oran?n 2030’da yüzde 15, 2042’de yüzde 20, 2050’de ise yüzde 23 olmas?n?n beklendi?ini söyleyen Tugay, ya?l? nüfusa yönelik kamu politikalar?n?n ?zmir için daha da büyük bir önem arz etti?ini dile getirdi.
“Art?k daha da güçlüyüz”
Ba?kan Dr. Cemil Tugay, ya?l? nüfusun ihtiyaçlar?n?n belirlenmesi ve bu ihtiyaçlar?n e?it, adil ve eri?ilebilir bir ?ekilde giderilmesinin ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin asli görevlerinden biri oldu?unu vurgulad?. Tugay, “?leri Ya? Eylem Plan? ile belediyemizin aktif ve sa?l?kl? ya?lanmaya ili?kin çal??ma ve planlamalar?n? daha da nitelikli hale getirece?iz. Amac?m?z, ya?l?l?k ile ilgili dünya standartlar?n? kentimize getirmek. Bu nedenle, Dünya Sa?l?k Örgütü (DSÖ) Ya? Dostu ?ehirler ve Topluluklar Küresel A??’na ba?vurduk, Aral?k 2024 itibar? ile kabul edilmi? olaca??z. Art?k daha da güçlüyüz. ?zmir’i hem sa?l?kl? ve aktif ?ekilde ya?lanmay? mümkün k?lacak bir kent haline getirece?iz hem de kentte ya? alm?? bireylerin hepsini kucaklayacak ve her alanda destekleyecek bir sistem kuraca??z” dedi.
Ya?l? yoksullu?uyla mücadele
?zmir Büyük?ehir Belediyesi taraf?ndan geli?tirilen ?leri Ya? Eylem Plan?, pek çok ba?l??? kaps?yor. Ya?l? yoksullu?uyla mücadeleyi de gündemine alan eylem plan?, ya?l? sa?l??? ve refah?na odaklanan destek programlar? yürütülmesini esas al?yor. Buna göre ihtiyaç sahibi ya?l? ve emeklilere yap?lan Emekli Dayan??ma Desteklerinin kapsama alan? ve katk? miktar? art?r?lacak. Örne?in ihtiyaç sahibi ya?l? hem?ehrilere sunulan haz?r yemek üretim ve da??t?m hizmetinin kapsam? art?r?lacak.
Ya?l? Meclisi ve Üçüncü Ya? Üniversitesi
Ya?l?lar?n toplumsal karar alma süreçlerine kat?l?m?, istihdam imkânlar?n?n geli?tirilmesi ve emeklili?e uyum çal??malar?n? da düzenlenecek. ?leri ya? bireylerden olu?an “Ya?l? Meclisi” kurularak ya?l?lar?n belediye hizmet ve karar alma süreçlerine kat?l?m? sa?lanacak. Aktif ve sa?l?kl? ya? alma merkezleri art?r?lacak. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi bünyesinde 65 ya? üzeri bireyler için Üçüncü Ya? Üniversitesi faaliyete geçirilecek. Ya?l? haklar? ile ilgili fark?ndal?k çal??malar?, ya?l? güvenli?i ile ilgili bilgilendirme faaliyetleri gerçekle?tirilecek.
Deneyim Payla??m Birimleri ve kültür sanat faaliyetleri
?stihdam alanlar?nda ya?l?lar?n deneyim ve birikimlerinden faydalan?lmas? amac?yla Deneyim Payla??m Birimleri, hobi kurslar? aç?lacak. Kaybolmaya yüz tutmu? ve kültürel de?eri olan mesleklere sahip ya?l?lara, üretim ve gençleri e?itme f?rsatlar? sunulacak. Ya?l? bireylerden olu?an kültür sanat çal??malar? te?vik edilecek.
Ya?l? bireylerin belediyeye ait ören yerleri ve müzeleri ziyareti te?vik edilecek. Yine belediyeye ait kültür sanat mekânlar? ya?l?lar?n ihtiyaçlar?na cevap verebilecek ölçüde fiziki ve teknolojik standartlara sahip olacak ?ekilde düzenlenecek. Gezi, e?lence, kültür turlar? art?r?lacak.
Ya?l?lar spor ve egzersize te?vik edilecek
Ya?l? dostu rekreasyon alanlar?n?n daha aktif kullan?m? te?vik edilecek. Ya?l?larda zihinsel ve fiziksel dayan?kl?l??? ve esnekli?i art?racak kan?ta dayal? spor programlar? yayg?nla?t?r?lacak. ?zmir Büyük?ehir Belediyesine ba?l? spor salonlar?nda 65 ya? ve üzeri yoksul ya?l?lar için belli kontenjanlarda indirimli veya ücretsiz kullan?m konusunda planlamalar yap?lacak. Aç?k alan spor istasyonlar? yayg?nla?t?r?lacak.
Dijital Torun Projesi
Ku?aklararas? dayan??ma ve ileti?imin güçlendirilmesi amac?yla ya?l?lar ile gençleri bir araya getiren proje ve çal??malar desteklenecek. Huzurevlerinde kalan ya?l? bireylerle gençleri bir araya getirecek Dijital Torun Projesi ya?ama geçirilecek. Ku?aklararas? ileti?im fark?ndal?k ve e?itim çal??malar? yap?lacak. Ya?l? bireylerin bilgi ve deneyimini aktarabilece?i gönüllülük faaliyetleri te?vik edilecek.
Alzheimer ve Demans Evi/Dayan??ma Merkezleri
?zmir’de ya?ayan ve eri?ilebilir olan ya?l?lar için tedavi-bak?m-rehabilitasyon planlar? olu?turulacak. “Evde Bak?m ve Rehabilitasyon Dan??ma Kurulu” olu?turulacak. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi’ne ba?l? huzurevlerinin kapasitesi art?r?lacak. Alzheimer ve demans hastalar?na gündüz bak?m, rehabilitasyon ve e?itim hizmeti sunulacak, bak?c? yükünü k?smi olarak payla?acak Alzheimer ve Demans Evi/Dayan??ma Merkezleri aç?lacak. Gündüz günlük/saatlik bak?m hizmeti sunacak bak?m evleri hizmete sokulacak.
Evde Bak?m hizmeti veren ilçe belediyesi ve di?er kurum, kurulu?larla koordinasyon sa?lanacak. Hizmet di?er ilçelere de yayg?nla?t?r?lacak. Evde Bak?m Birimi ziyaret s?kl???n?n art?r?lmas?na yönelik çal??malar yap?lacak. E?refpa?a Hastanesi bünyesinde hizmet veren palyatif bak?m hizmetinin yap?lacak yeni ek binalarla kapasitesinin art?r?lmas? sa?lanacak.
?? birli?i ve koordinasyon sa?lanacak
Eylem plan?, ilgili bakanl?k kurumlar?, üniversiteler, sivil toplum kurulu?lar?, meslek örgütleri ve ilçe belediyeleriyle i? birliklerinin geli?tirilmesi amac?yla kurumlar aras? koordinasyonu sa?layacak. “Aktif ve Sa?l?kl? Ya?lanma ve Ya?l? Politikalar? Dan??ma Kurulu” olu?turulacak. “Ya?l? Haklar? ve Politikalar?” çal??tay? gerçekle?tirilecek. Büyük?ehir ve ilçe belediyeleri aras?nda koordinasyon ve hizmet optimizasyonu sa?lanacak.
Ya?l? Veri Sistemi ve ?zmir Ya?l?l?k Atlas?
?zmir’de ya?l?lara yönelik hizmet ve ihtiyaçlar?n tespiti yap?larak bir Ya?l? Veri Sistemi olu?turulacak. ?zmir Ya?l?l?k Atlas? haz?rlanacak.
Büyük?ehir ve ilçe belediyelerin sundu?u evde bak?m ve küçük tamirat hizmetleri ile ilgili veri taban? sürekli güncellenecek. Sosyal hizmet gereksinimi olan ve gereksinimi kar??lanmayan ya?l?larla ilgili hizmet çe?itlili?i art?r?lacak.
?htiyaca göre Büyük?ehir ve ilçe belediyelerinin personel ve altyap? iyile?tirmesi yap?lacak. Ba??ml? ya?l?y? izleme ve takip için ak?ll? sistemler ve tele-takip sistemleri olu?turulmas?na yönelik çal??malar gerçekle?tirilecek. Ya?l?lara yönelik acil durum ve destek hatt? kurulacak.
Ya?l? Dostu ?ehirler ve Topluluklar Küresel A??
Eylem plan? kapsam?nda Dünya Sa?l?k Örgütü (DSÖ) Ya?l? Dostu ?ehirler ve Topluluklar Küresel A??’na dâhil olma ba?vurusu da yap?ld?. Ya?l? dostu kent ve toplum çal??malar?n? yürütmek için bir Koordinasyon Birimi kurulacak. Ya?l? dostu i?letme/kurum uygulamas? ba?lat?lacak. Kent ve konut planlamalar?nda ya?l? dostu uygulamalara yer verilecek.
Ya?l?lar için eri?ilebilir kent
Ya?l? bireylerin kent merkezinde ve kamusal ya?am alanlar?nda rahatl?kla kullanabilece?i güvenli ve eri?ilebilir tuvaletler hizmete sokulacak. Kentsel dönü?ümün, ya?l?lar?n bulundu?u çevreden kopmadan, etkile?imi koruyacak ?ekilde yap?lmas? sa?lanacak. Kald?r?m ve yol i?galleri ile yaya geçitlerinde i?gal ve engellere kar?? denetim s?kla?t?r?lacak.
Ya?l? ihmal, istismar ve ayr?mc?l??? ile mücadele
Ya?l? bireylerle çal??an personele ve muhtarlara “ya?l? haklar?, ya?l? ihmal, istismar? ve ayr?mc?l??? ile istismar ve ihmali bildirme yükümlülü?ü” konusunda e?itim verilecek. Toplu ta??ma sistemi ve araçlar?nda görevli personel, “ya?l? haklar? ve ya?l? ile ileti?im” konusunda bilgilendirilecek. Halka yönelik bilgilendirme ve fark?ndal?k çal??mas? da yap?lacak.
Afet ve acil durumlarda ya?l? hizmetleri
Acil durumlara ili?kin planlama ve uygulamalar?n ya?l? bireyleri de içermesi amac?yla Acil Afet Eylem Plan? olu?turmaya yönelik çal??tay düzenlenecek. ?zmir AFAD Eylem Plan?’nda ya?l?lara ili?kin yap?lacaklar için öneriler sunulacak. ?zmir Afet ve Acil Durumlar Eylem Plan?’n?n ya?l? dostu olmas?na dikkat edilecek. Afet yönetimi ile ilgili kurul ve olu?umlarda ya?l? temsilcisi olmas? da sa?lanacak.
?zmir Büyük?ehir Belediyesi ?leri Ya? ?zmir Eylem Plan?'na eri?mek için t?klay?n?z.